De grote ruiten achter de drie Booking.com-beveiligers zijn ingeslagen. Zelf staan ze voor de draaideuren van het moderne Booking.com-hoofdkantoor aan de Oosterdokskade, in het centrum van Amsterdam. Ze worden dinsdag om 14.57 uur vergezeld door vijf agenten. Over drie minuten begint voor het gebouw een pro-Palestinademonstratie.
Die ingeslagen ruiten zijn restjes van een actie tegen Booking.com van een andere pro-Palestijnse groep eerder deze week. In de nacht van zondag op maandag zag een bewaker hoe zes mensen met bivakmutsen het gebouw vernielden met hamers, schreef Het Parool. Zij besmeurden het gebouw met rode verf – inmiddels al schoongespoeld – en sloegen tientallen ramen in.
Aangifte
Al jaren krijgt Booking.com – 21.600 werknemers wereldwijd, bijna 20 miljard euro omzet en met afstand de grootste hotelsite ter wereld – van alle kanten kritiek. Het bedrijf verhuurt tientallen accommodaties in Israëlische nederzettingen, die door de internationale gemeenschap als illegaal worden beschouwd, op de Westelijke Jordaanoever. Bijvoorbeeld in Kfar Adumim en Ofra. Activisten, ngo’s en ook medewerkers van het bedrijf zelf voeren de druk op voor Booking.com om daarmee te stoppen.
Zo bekritiseert mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) in een rapport uit 2018 dat het bedrijf, en ook de kleinere verhuursite Airbnb, geld verdienen aan woningen in die illegaal bezette grondgebieden met woningen die Palestijnen niet kunnen huren.
Vlak voor het verschijnen van dit HRW-rapport, stopte Airbnb met het verhuren van woningen in Israëlische nederzettingen. Booking paste toen alleen enkele beschrijvingen aan van slaapplekken op de Westelijke Jordaanoever die ten onrechte waren omschreven als liggend in Israël. Maar Booking.com bleef wel doorgaan met het verhuren ervan. Volgens het bedrijf bestaan er geen wetten die „accommodaties in Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever verbieden”, schreef het bedrijf eerder dit jaar aan NRC als reactie op de aangifte van afgelopen mei.
Naast de HRW hekelt ook Amnesty International de activiteiten van Booking.com. En afgelopen mei deden de Nederlandse mensenrechtenorganisatie The Rights Forum en de Palestijnse ngo Al-Haq en twee andere ngo’s aangifte. Zij beschuldigen Booking.com ervan geld te verdienen door het „witwassen van winsten uit oorlogsmisdrijven” en het „injecteren van de opbrengsten in het Nederlandse financiële systeem”. Het Openbaar Ministerie doet nog onderzoek naar een eventuele vervolging.
Getrommel
Om 15.03 uur gaat de eerste Palestijnse vlag omhoog voor het hoofdkantoor van Booking. En een wit spandoek met zwarte letters: genocide is not a holiday. Vanuit het glazen gebouw kijken enkele medewerkers naar de demonstratie beneden.
„Booking you can’t hide, you are supporting apartheid”, roept Janna Lenders, een vrouw van ergens eind twintig, activist en woordvoerder van de actie, extra hard door de megafoon om boven het getrommel uit te klinken. Zo’n twintig demonstranten roepen haar na.
Het is stiller dan de initiatiefnemers hoopten. Ze denken dat dit komt omdat een dag eerder, op 7 oktober, al veel demonstranten de straat opgingen. Op die dag was het precies een jaar geleden dat Hamas Israël aanviel, waardoor vervolgens het geweld in Gaza escaleerde.
Van binnenuit
Kritiek op Booking.com is ook van binnenuit te horen. Het bedrijf heeft veel jonge, politiek betrokken werknemers. Voor het hoofdkantoor, om 15.50 uur, komt een Booking.com- werknemer met een rugzak van het bedrijf het kantoor uit gelopen. Hij haalt een Palestijnse vlag uit zijn tas en sluit zich aan achter een lang wit spandoek van de demonstranten. Van zijn werkgever mag hij niet praten met de pers.
Hij is niet de enige medewerker die moeite heeft met het beleid van het bedrijf. Dit speelt al jaren. In juni 2021 ondertekenden ruim tweehonderd van hen een brief, waarin ze het management opriep om te stoppen met zakendoen in de nederzettingen. „Wat is ons mensenrechtenbeleid nog waard als we adviezen negeren van ’s werelds meest gerespecteerde mensenrechtenorganisaties?”, stond in de brief.
Maar Booking.com-topman Glenn Fogel veegde de brief van zes alinea’s resoluut van tafel. De missie van Booking was „om iedereen te helpen om de wereld te ervaren”, zo meldde Fogel aan zijn personeel. Daarin maakt de hotelsite nu eenmaal geen enkel onderscheid. Een woordvoerder van Booking.com reageerde nu niet op vragen van NRC.
Hebben deze demonstraties in Amsterdam zin? In al die jaren heeft Booking.com zich – ondanks alle felle kritiek – niet teruggetrokken uit de illegale nederzettingen. „Het is het enige wat ik van buitenaf kan doen”, zegt demonstrant Tobias Hofland, een man ergens eind twintig. Hij komt maandelijks naar een pro-Palestina-demonstratie. Vandaag hoopt hij dat de actie leidt tot gesprekken tussen Booking.com-medewerkers bij de koffieautomaat.
8 oktober was overigens geen willekeurig geprikte dag voor deze bijeenkomst. Dinsdag vierde Booking Holdings, het moederbedrijf waar Booking.com onder valt, Global Ethics Day. Tijdens dit jaarlijks terugkerende evenement wordt binnen het bedrijf gesproken over thema’s als mensenrechten, diversiteit en duurzaamheid.
Met medewerking van Stijn Bronzwaer
