Woke: het administratief praktisch ondoordringbare millennialinitiatief voor een rechtvaardiger wereld, is, zo schreef Lotte Houwink ten Cate al in de Volkskrant, failliet. Een deel van de ideeën hebben we als samenleving heus wel (mokkend) geïncorporeerd. Daar horen pyrrusoverwinningen bij, zoals genderneutrale wc’s, maar er is ook sprake van een nieuw besef, en ja, misschien zelfs een zekere tederheid, rondom ongelijkwaardige verhoudingen en individuele kwetsbaarheden.
Wat voor woke in de plaats komt, is voor een deel huiveringwekkend, en voor een deel prettig onvoorspelbaar te noemen.
Huiveringwekkend is de contrarevolutie, die alles wat de laatste jaren hoopvol vanaf het achtertoneel richting het licht schuifelde, weer terug de coulissen in trapt. Prettig onvoorspelbaar is het progressieve deel van generatie Z, die iets van een verdwenen vrijheid opeist, door minder verstikkend te zijn met betrekking tot taal of morele code. Hoe zij zich uiteindelijk zullen definiëren, valt nog te bezien, maar zo uitgestreken als wij millennials zullen ze niet worden.
Er zijn ook onverkwikkelijke restjes waar we mee zullen moeten dealen. Millennials hebben jarenlang aan keukentafels en bij koffie-automaten geduldig de nieuwe tijd proberen uit te leggen, precisiebombardementen op woorden als ‘omgebouwd’ en concepten als ‘zwarte piet’ uitgevoerd, de witte man in z’n wifebeater gezet, de begrenzingen van onze eigen identiteiten – misschien wat weinig vloeiend-verbreed en kenbaar gemaakt.
En daar staan we nu, wijzer, alom gehaat, misschien een heel klein beetje uitgeblust, te kijken naar hoe degenen onder ons heerlijk aan de haal gaan met ons harde werk. Relaties zijn open, seks dreigt weer vrolijk te worden, een hippe comedian noemt een vrouw in een rolstoel een transformer, en vervolgens krijgt niemand een hartverzakking. Dat is soms even slikken, maar wij haten nu eenmaal niet zoals wijzelf gehaat worden.
Veel ondraaglijker zijn de X’ers vóór ons. Hebben we onze hele jeugd met hun Hans Teeuwen-imitaties en powerbabe-attitude opgescheept gezeten, moeten we nu dealen met het feit dat zij de wokeklok pas nét hebben horen luiden en ons nu wijsneuzerig om de oren slaan met het inmiddels belegen en overbekende geneuzel over ‘mansplaining’ en ‘het patriarchaat’, alsof ze het allemaal zelf verzonnen hebben.
Hele professionele infrastructuren worden beheerst door deze generatie, die pas over een decennium definitief plaatsmaakt, en tot die tijd waarschijnlijk beverig ‘privilege’ en ‘allies’ blijft murmelen, terwijl we ondertussen gedecimeerd worden door een rechts monster, dat smakelijk lacht om dat morele gepruts op de vierkante centimeter.
Dus dan toch maar weer eens wat ongevraagd advies van deze millennial voor de X’ers:
Verzet je met hand en tand tegen de conservatieven die aan de moeizame verworvenheden van de afgelopen tien jaar vreten, maar doe dat niet door aan de vormelijkheid van woke en haar uitgekauwde issues vast te houden. Haak aan bij een nieuwe generatie, luister naar ze, sta ze toe plezier te maken, wees geen gatekeeper van een te behoudende moraal (‘consensual’ is geen oplossing voor alles rondom seks) en verklaar jezelf eens solidair op de plekken die je echt pijn doen, zoals de verdeling van onze welvaart.
Voor jullie X’ers zal het niet makkelijk zijn om zo’n tweede cultuurverandering door te maken. Je zal misschien, als het water je echt aan de lippen staat, even willen teruggrijpen op een comfortabel ‘Het zijn toch allemaal sneue snowflakes!’ –, maar vrees dan niet.
Wij, millennials, staan voor je klaar, incasseren je eeuwige beledigingen, leggen het nog eens rustig uit, laten je met de uitkomst aan de haal gaan, als ambtenaren van de revolutie.
Precies ja. Ambtenaren van de revolutie.
schrijft elke week een column. Ze is de auteur van boeken, essays en toneelstukken.
