EU zet stap naar makkelijker afschieten van wolven: ‘De populatie groeit en groeit maar. Dit loopt uit de hand’

Als iemand de keerzijde van de wolf kent, is het Ursula von der Leyen. In de ochtend van 1 september 2022 werd het lichaam van de 30-jarige kastanjepony Dolly in het hoge gras gevonden bij haar boerderij in Beinhorn, in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Dolly was doodgebeten. Binnen een week wees dna-onderzoek uit dat de dader een bekende ‘probleemwolf’ was, met de naam GW950m. Eerdere tests hadden deze wolf al gelinkt aan de dood van circa zeventig schapen, paarden, runderen en geiten. Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie liet weten „erg getroffen” te zijn door de dood van haar Dolly.

Resolutie SGP

De Europese Commissie heeft de laatste jaren veel vaart gemaakt om de beschermde status van de wolf omlaag te krijgen. „Boze tongen beweren dat de pony van Von der Leyen daarbij een rol heeft gespeeld, maar ik geloof toch dat onze resolutie belangrijker was”, zegt SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen. Hij was één van de initiatiefnemers in het Europarlement van een aangenomen resolutie die de Commissie in november 2022 opriep om de status van de wolf te verlagen van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’.

Dat hebben de 27 lidstaten deze week besloten te doen. Woensdag bleek in het overleg van EU-ambassadeurs dat hiervoor een gekwalificeerde meerderheid is, deze donderdag was het een hamerstuk in de Europese Raad van ministers van Economische Zaken.

Maar voordat wolven eerder en gemakkelijker mogen worden afgeschoten, moet er nog veel gebeuren. „Ik ben erg blij met deze stap”, zegt Ruissen. „De wolvenpopulatie groeit en groeit maar. Dit loopt uit de hand. Schapen en pony’s worden gedood. Laatst is een kind aangevallen. Er is te veel maatschappelijk onrust.”

De Europese Commissie zet nu het voorstel op de agenda van het comité dat aanpassingen kan doen aan het Verdrag van Bern over de instandhouding van wilde dieren- en plantensoorten. Dit comité komt in de tweede week van december bijeen en beslist dan of het verdrag op het punt van de beschermstatus van de wolf wordt aangepast. Naast de 27 EU-lidstaten moeten dan nog circa 10 andere aangesloten landen instemmen om tot een gekwalificeerde meerderheid te komen. Bij de Europese Commissie gaan ze ervan uit dat er genoeg steun is.

Habitat-richtlijn

Daarna moet de Commissie de Habitatrichtlijn aanpassen waarmee vervolgens het Europarlement moet instemmen. Hoewel er verzet is van groene en liberale partijen is de verwachting dat ook daar er weer een meerderheid voor is. Obstakel zou dan nog verzet van Spanje en Ierland kunnen worden. De Habitatrichtlijn moet unaniem worden aangenomen door de Raad van Ministers. Spanje en Ierland waren deze week tegen, omdat het allemaal te snel gaat en omdat de wetenschap nog te verdeeld is over een goede aanpak van de wolf. De vraag is of zij hun verzet handhaven als het Verdrag van Bern is gewijzigd. De Spaanse regering heeft zich steeds voorstander getoond van ‘co-existentie’ van de wolf en het plattelandsleven.

SGP’er Ruissen hoopt vooral dat de wijziging ergens in het tweede kwartaal van kracht is, maar alle stappen die nog genomen moeten worden zouden wel wat langer kunnen duren. De wolvenpopulatie in Nederland groeit volgens Ruissen nu te snel. „De wolf gaat de draagkracht van de Nederlandse samenleving te boven.” Volgens de overkoepelende provinciale organisatie BIJ12 leven op dit moment naar schatting 104 tot 124 wolven in Nederland in elf roedels. Van tien roedels is bevestigd dat er welpen zijn geboren. Donderdagmorgen werden er bij Otterlo drie doodgereden, volgens de boswachter mogelijk van de zogenoemde ‘Zuid-West Veluweroedel’.

Petities

Als de status verlaagd is, kunnen in Nederland de provincies eerder besluiten de wolven af te schieten of te verjagen. Details over wat dan precies wel en niet mag, moeten nog worden uitgewerkt. De status ‘beschermd’ houdt nog steeds in dat moet worden voorkomen dat een soort in zijn voortbestaan wordt bedreigd.

Driehonderd organisaties in de EU, waaronder de Dierenbescherming en het Wereld Natuur Fonds, vrezen dat de wolvenpopulatie wel in gevaar zal komen. Zij kwamen eerder deze week met een petitie waarin zij opriepen de huidige status te behouden. De EU zou zich moeten „baseren op wetenschappelijke data, niet op politieke druk”. Zo stelt de verklaring dat wetenschappelijk niet is aangetoond dat afschot een goede maatregel is. „Het zou zelfs contraproductief kunnen zijn en de aanvallen op boerderijdieren kunnen doen toenemen, omdat het de sociale structuur van de wolven zou kunnen verstoren.” De komende maanden volgen nog veel beslismomenten waarbij deze organisaties van zich zullen laten horen.


Lees ook

de reportage over landgoedeigenaren Mieke en Agnes de Bruijn die vinden dat de wolf moeten worden afgeschoten

Mieke de Bruijn (links) en Agnes de Bruijn zijn schoonzussen en levenslange vriendinnen. Ze zijn boos op de overheid omdat zij moeten investeren in hoge hekken om hun schapen, maar ook wild (reeën, herten, hazen) te beschermen tegen de wolf.