Na een gijzeling van anderhalf jaar is de Nieuw-Zeelandse piloot Phillip Mehrtens vrijgelaten door de rebellen van het West-Papoea Nationale Bevrijdingsleger (TPN-PB) in de Indonesische provincie West-Papoea. Dat heeft de Indonesische politie zaterdag bekendgemaakt, melden internationale persbureaus en de Australische omroep ABC News.
De 38-jarige piloot landde in februari 2023 met zijn vliegtuig in het afgelegen district Nduga. In de jungle zou Mehrtens een groep bouwvakkers oppikken, maar hij werd gevangengenomen door rebellen. Drie maanden na het begin van de gijzeling verscheen een video waarin de piloot werd gedwongen te zeggen dat „Indonesië Papoea’s onafhankelijkheid moet erkennen”.
Onafhankelijkheid is al decennialang de inzet van separatisten in West-Papoea. De regio was onderdeel van de voormalige Nederlandse kolonie Nederlands-Nieuw-Guinea. Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 wilde de koloniale overheerser dat West-Papoea bij Nederland bleef horen. Pas onder internationale druk droeg Nederland de regio in 1962 over aan Indonesië. Daarna volgde een onafhankelijkheidsreferendum waarbij lokale Papoealeiders onder druk zouden zijn gezet om voor inlijving bij Indonesië te stemmen.
Lees ook
Gijzeling van een Nieuw-Zeelandse piloot in West-Papoea kan leiden tot meer repressie
West-Papoea geldt als een van de armste delen van Indonesië. Ondanks rijkdom aan natuurlijke grondstoffen als goud en koper, komen de opbrengsten amper bij de lokale bevolking terecht. Dit tot onvrede van de inwoners. De gijzeling van de Nieuw-Zeelandse piloot „was een opportunistische actie„, stelde West-Papoea-onderzoeker Cammi Webb-Gannon vorig jaar tegenover NRC. „Het geeft aan dat de West-Papoea’s de hoop aan het verliezen zijn.”
Sinds het begin van de gijzeling stuurde Indonesië duizenden militairen naar de regio. Verschillende gewelddadige bevrijdingspogingen volgden. Intussen nam de vrees voor escalatie van het conflict tussen lokale bewapende milities en het Indonesische leger alleen maar toe.
Vrijlating
Verschillende Papoea-groepen riepen daarom op tot vrijlating van de piloot, het was volgens hen de enige uitweg uit de oplopende spanningen. Dat vergrootte de druk op het rebellenleger TPN-PB en de Onafhankelijkheidsbeweging Papoea (OPM). Uiteindelijk kondigden zij begin dit jaar aan dat Mehrtens zou worden vrijgelaten. Eerder deze week vroegen de rebellen de Verenigde Naties om deel uit te maken van de bevrijdingsoperatie.
Uiteindelijk zijn het de Indonesische politie en het leger die de piloot hebben opgepikt uit een dorp. Mehrtens is overgebracht naar het ziekenhuis voor een controle. „Vandaag ben ik bevrijd. Ik ben heel blij dat ik snel weer terug naar huis kan keren en mijn familie kan zien”, heeft Mehrtens gezegd tegen Indonesische media.
De Indonesische president Joko Widodo claimde zaterdag dat Jakarta de veiligheid van Mehrtens had gegarandeerd door „te onderhandelen in plaats van geweld te gebruiken”.
Lees ook
Gijzelingsdrama brengt sluimerend conflict West-Papoea aan het licht
