Omwonenden van een Noorse fjord waar unieke rotstekeningen van duizenden jaren oud zijn gevonden, hebben met succes geprotesteerd tegen de aanleg van een haven door het Nederlandse Bontrup.
Dit familiebedrijf wil een nieuwe steengroeve met een haven voor de afvoer van de stenen aanleggen in Vingen, een fjordengebied in het westen van Noorwegen. Daarvoor was al toestemming gegeven, maar de plannen trokken later wereldwijde aandacht en leidden tot nationaal en internationaal protest.
De betrokken regio, zo’n 250 kilometer boven Bergen, geldt voor rotstekeningen als de grootste en belangrijkste vindplaats in Noord-Europa. Op een oppervlak van enkele vierkante kilometers zijn er ruim 2.200. In het ongerepte gebied staan verder eeuwenoude bossen met zeldzame bomen. De nieuwe haven van Bontrup zou dat volgens critici allemaal bedreigen.
Lees ook
De duivel, het fjord en de rotstekeningen: hoe de Noren hun erfgoed aan een Nederlands bedrijf verpatsen
Omwonenden dienden dit voorjaar een zogeheten bewonersvoorstel in bij de gemeente Bremanger, waarin het gebied ligt, voor aanpassing van het bestemmingsplan. Daardoor zou de aanleg van de haven onmogelijk moeten worden. De gemeenteraad nam het voorstel vorige week aan.
De gemeente heeft nu snel een nieuw bestemmingsplan beloofd, zonder haven. Daarmee dreigen ook de plannen van Bontrup voor de nieuwe steengroeve niet door te gaan.
‘Onjuiste aannames’
Bontrup kan nog niet aangeven wat het besluit van de Noorse gemeente Bremanger betekent voor zijn plannen. Het bedrijf wil de komende maanden bij de lokale overheid zijn „zienswijze” toelichten, zegt een woordvoerder. „Onze analyse van het burgerinitiatief is dat er veel onjuiste aannames in zitten en dat er geen doorslaggevende redenen voor de gemeente zijn om terug te komen op het besluit uit 2021. Bontrup heeft de noodzakelijke procedures voor de vergunning heel precies gevolgd.”
Bontrup heeft al een steengroeve in de regio, met bijbehorende haven. Die ligt niet in het gebied van de rotstekeningen. Een nieuwe groeve en haven zijn volgens de onderneming nodig om haar internationale klanten „leveringszekerheid” en „flexibiliteit” te bieden. De stenen die Bontrup levert, worden in heel Europa gebruikt, vooral voor aanleg van wegen.
Lees ook
Zembla (BNNVARA) wint in hoger beroep: rectificatie reportage granulietstort teruggedraaid
Trond Lødøen, universitair hoofddocent archeologie, verbonden aan het Universiteitsmuseum van Bergen, is een drijvende kracht achter de protesten tegen de plannen van Bontrup. De Noorse archeoloog noemt het een mysterie dat de gemeente Bremanger ineens instemde met een nieuw plan zonder haven. „Misschien hebben ze eindelijk naar hun hart geluisterd.”
De rotstekeningen in Vingen zijn zes- tot zevenduizend jaar oud. Ze tonen abstracte vormen, menselijke skeletten en allerlei dieren, waaronder zeezoogdieren.
Positief is volgens archeoloog Lødøen dat door de hele kwestie een debat is ontstaan over de ‘uitverkoop’ van de natuur en de grondstoffen in Noorwegen. „Wat doen we met ons erfgoed? Hoe beschermen we onze natuur en waarom verkopen we alles aan buitenlandse bedrijven? Daar wordt nu discussie over gevoerd en dat is winst.”
