Abdelmadjid Tebboune is herkozen als president, maakte de Algerijnse regering maandag bekend. Hij kreeg volgens de officiële uitslag bijna 95 procent van de stemmen, met een opkomst van ten hoogste 48 procent, al bestaat veel onduidelijkheid over het precieze percentage. De twee oppositiekandidaten, die zo’n 3 en 2 procent van de stemmen kregen, zetten beiden publiekelijk vraagtekens bij de uitslag. De oppositie noemt de verkiezingen een „schijnvertoning”.
De 78-jarige Tebboune, die steun geniet van het Algerijnse leger dat al jarenlang feitelijk de macht in handen heeft in het Noord-Afrikaanse land, werd in 2019 president. Algerije kent een politiek-militaire elite die profiteert van de voornaamste inkomstenbronnen van Algerije: olie en gas. Het grootste deel van de bevolking heeft al decennia te maken met economische stagnatie, werkloosheid en corruptie.
Europa is een belangrijk afnemer van olie en gas uit Algerije. Door de westerse sancties tegen Rusland kon Algerije profiteren. Hoewel Tebboune die inkomsten de afgelopen jaren heeft gebruikt voor uitkeringen en economische hervormingen, wordt hij door prodemocratische activisten en oppositieleden gezien als de belichaming van de gevestigde orde.
Miljoenen Algerijnen gingen rond de vorige verkiezingen in 2019 de straat op en eisten een verandering van het politieke systeem en het vertrek van de regerende elite. De protesten leiden tot het opstappen van president Abdelaziz Bouteflika. Die trad, na een bewind van ruim twintig jaar, onder druk van het leger af.
Het leger schoof toenmalig premier Tebboune na uitgestelde verkiezingen naar voren als president in een poging de gemoederen tot bedaren te brengen. Algerijnen bleven desondanks protesteren. Pas door de coronapandemie werden de protesten beëindigd.
Weinig vertrouwen in de politiek
Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International zijn de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van de media in Algerije de afgelopen jaren flink ingeperkt door willekeurige arrestaties op grond van vage beschuldigingen. Zo werd de activistische dichter Mohamed Tadjadit in januari opgepakt op beschuldiging van terrorisme, en zit hij sindsdien vast. Amnesty noemt de reden voor zijn (zoveelste) arrestatie „onzin”. In 2023 werd een wet aangenomen die het Algerijnse media verbiedt buitenlandse financiering te ontvangen.
Hoewel de verkiezingen dit jaar zonder protest verliepen, was de opkomst bijzonder laag. Volgens Algerijnse functionarissen heeft 48 procent van de stemgerechtigde bevolking gestemd. Overheidsbronnen zeiden volgens persbureau AP dat de opkomst in werkelijkheid nog lager was. Slechts één op de vier Algerijnen zou naar de stembus zijn gegaan. Dat zou een lagere opkomst zijn dan in 2019, toen demonstranten opriepen niet te gaan stemmen en 39,9 procent van de bevolking haar stem uitbracht.
Ook een opkomst van 48 procent is laag, zegt politiek analist Farid Ferrari tegen Reuters. „Het laat duidelijk zien dat de kloof tussen de machthebbers en het volk nog moet worden gedicht.”
De Algerijnse oppositiepartijen hebben stevige kritiek op de onduidelijkheid over onder andere de opkomst. De partij van Tebboune voegde zich verrassend genoeg bij deze kritiek. In een met de oppositie uitgebracht persbericht veroordelen zij de „tegenstrijdige gegevens” in de stemmentelling en „een fout in de aankondiging van de percentages voor elke kandidaat”. De overwinning van Tebboune wordt in het persbericht niet in twijfel getrokken.
Het is nog niet duidelijk wat dit zal betekenen voor de uitslag van de verkiezingen. Het Grondwettelijk Hof moet de verkiezingsuitslag nog bekrachtigen.
