Is de Griek Thanas B. een grote onderwereldbankier of een krabbelaar in een parallel financieel systeem voor de internationale onderwereld? Daar kunnen zijn advocaat Marijn Zuketto en het Openbaar Ministerie het tijdens de behandeling van zijn strafzaak in augustus van dit jaar niet over eens worden.
Justitie stelt dat de 53-jarige Griek – op zitting strak in het pak met een grote zwarte bril en lange haren in een knotje – moet worden gezien als de manager van een onderwereldbank met filialen in Nieuw-Vennep en Wateringen. Daar wordt fors omgezet: in negen maanden tijd komt er 246 miljoen euro binnen en gaat er een soortgelijk bedrag weer uit.
Groot geld, inderdaad, maar advocaat Zuketto wijst liever op het bedrag dat Thanas B. aan commissie zou hebben verdiend: ruwweg 700.000 euro, zo rekende de recherche uit. Dat is nog altijd veel geld maar er zijn ook kosten, zoals het huren van kantoorruimte, de aanschaf van auto’s voor het ophalen en afleveren van contant geld: „picken” en „kicken” in onderwereldlingo.
En daarnaast zijn er bedrijfsrisico’s die moeilijk te verzekeren zijn in deze branche. Zo is een van de geldlopers van Thanas B. in het najaar van 2020 door de politie aangehouden met een bedrag van ruim 250.000 euro in zijn bezit.
Wie draait er dan voor de schade op? Is dat de klant, Thanas B. of de geldloper? Dat laatste lijkt onwaarschijnlijk: een geldloper krijgt een commissie van 2 procent van het bedrag dat hij ophaalt, in dit geval ongeveer 500 euro. Dat valt in het niet bij het verlies door de arrestatie.
Een klant zal in dit marktsegment ook niet zo maar zijn verlies nemen. En dus blijft Thanas B. over. Hij neemt dus grote risico’s gezien de bedragen die er omgaan in zijn narcobank. Voor een gewone bankier is een verlies van 250.000 op een winst van 700.000 euro onaanvaardbaar hoog. En dat de risico’s soms heel groot zijn, blijkt ook uit een aanpalend onderzoek naar de filiaalhouders en geldlopers van Thanas B.
Overval in Wateringen
„Geef het! Geef het aan mij”, schreeuwt een gemaskerde man op 23 februari 2021 tegen Ed S., de jongere broer van de vijftigjarige Cees S. De broers runnen het filiaal’ op de Poeldijkseweg in Wateringen. Het kantoor in een loods is die dinsdag rond het middaguur overvallen door drie mannen in donkere kleding met bivakmutsen op. Als blijkt dat er geen geld aanwezig is, vluchten de drie overvallers in een grijze bus met Frans kenteken, zo is enige tijd later te zien op beelden die worden uitgezonden door Opsporing Verzocht. Volgens een politiewoordvoerder hebben de mannen verklaard dat ze ook niet weten waar de overvallers naar op zoek waren. Maar dat ligt net even anders.
Filiaalbeheerder Cees S. en zijn inmiddels overleden broer Ed, staan samen met een aantal geldlopers en de medewerkers van de onderwereldbank in Wateringen sinds januari van dat jaar op de radar van de politie. Aanleiding zijn berichten van de Amerikaanse autoriteiten dat een criminele organisatie vanuit Nederland op grote schaal bezig is met „witwassen ten behoeve van de internationale drugshandel”.
De Amerikanen leiden dat af uit berichtenverkeer via de cryptocommunicatiediensten Anom en Sky. In die berichten wordt gesproken over de overval en blijkt ook dat de werkzaamheden voorlopig zijn verplaatst naar ‘filiaal Nieuw Vennep’. Bij een politie-inval in het voorjaar van 2021 wordt daar onder andere ruim 1,2 miljoen euro contant gevonden plus een administratie. Alle verdachten in deze zaak zijn inmiddels vervolgd en veroordeeld, onder andere voor het lidmaatschap van een criminele organisatie.
Lees ook
Nederlandse banken en hun controle op witwassen
Wie is KKY/Rembrandt
Terwijl de strafzaak naar de filiaalhouders en de geldlopers in volle gang is, loopt een apart onderzoek naar de vraag wie de leiding heeft van deze narcobanken. Uit het berichtenverkeer tussen verdachten wordt afgeleid dat die bankdirecteur schuilgaat achter het account KKY/Rembrandt. Het onderzoek naar de gebruiker van dat account leidt naar de Griekse hoofdstad Athene, waar Thanas B. in het voorjaar van 2023 wordt aangehouden op verzoek van de Nederlandse autoriteiten.
Dit onderzoek suggereert dat de Griek niet de grootste baas is. De opdrachten die Thanas B. geeft aan zijn filiaalhouders en geldlopers in Nederland komen van twee mensen die waarschijnlijk verblijven in Dubai. Wie dat zijn is onbekend, maar ze gaan schuil achter de bijnamen Saad en Sultan. Zij krijgen ook iedere dag de balans door van met de inkomsten en uitgaven.
Dat past bij recente analyses van de politie over drugsgeld. Criminele netwerken van over de hele wereld maken gebruik van een parallel financieel systeem. Kernfiguren in dat systeem zijn zogenoemde brokers. Zij proberen tegen een vergoeding tegoeden en schulden die ontstaan door de aankoop en verkoop van drugs zoveel mogelijk tegen elkaar weg te strepen. Daar hebben criminelen geld voor over – vanwege de risico’s die kleven aan het vervoeren van contant geld.
Om dit stelsel van onderwereldtransacties te laten draaien zijn soms contante betalingen nodig, en dat is waar Thanas B. en zijn handlangers in beeld komen. Volgens zijn advocaat Zuketto is zijn cliënt in dat grote systeem op zijn best een middenmanager, gezien de commissie die hij verdiende. Tijdens de rechtszaak liet Thanas B. weten dat hij een fout heeft gemaakt, maar tien jaar cel? Volgens Zuketto zou zijn cliënt op basis van dit dossier in Griekenland niet veroordeeld worden voor witwassen. En in Nederland is dit de minst erge variant: het verplaatsen van geld. „Daar past geen tien jaar celstraf bij’, aldus Zuketto.
Donderdagmiddag wijst de rechtbank vonnis in de zaak van Thanas B.
