Meer dan de helft van de posten in de Oekraïense regering-in-oorlogstijd krijgt een nieuw gezicht. President Volodymyr Zelensky is begonnen aan de grootste reorganisatie van zijn kabinet sinds de Russische invasie van 2022.
Dinsdagavond gaven de verschillende ministers al gehoor aan Zelensky’s verzoek om hun ontslag in te dienen. De meest opvallende en bekende namen zijn Dmytro Koeleba (43) en Olha Stefanisjyna (38), onder de westerse bondgenoten van Oekraïne gewaardeerde bewindspersonen. Koeleba was minister van Buitenlandse Zaken sinds 2020. Van de eerste ministersploeg onder premier Denys Sjmyhal zat hij als een van de weinigen nog op zijn post. „Het is moeilijk je iemand voor te stellen die loyaler is dan Koeleba”, zei politicoloog Oleksi Kosjel tegenover radio NV. Stefanisjyna was vicepremier voor Europese en Euro-Atlantische integratie.
Hoewel nog veel onduidelijkheid heerst over het doel van de ontslaggolf, lijkt het niet in de eerste plaats te gaan om een politieke afrekening. Zelensky wil de regering herstructureren en, na dertig maanden oorlog, sommige portefeuilles herzien. „Bepaalde gebieden van ons binnen– en buitenlandbeleid zullen een iets andere nadruk krijgen”, zei Zelensky dinsdag in zijn avondtoespraak. Donderdag zou hij meer details geven.
Lees ook
Lees ook dit eerdere interview met minister Koeleba: ‘Als Oekraïne deze oorlog wint zal er decennialang geen oorlog zijn in Europa’
Recycling
De ontslagen werden woensdag behandeld in het parlement. Vertrokken zijn de minister van Justitie (Danys Maljoeska), de minister van Strategische Industrie (Oleksandr Kamysjin), de minister van Milieubescherming en Natuurlijke Hulpbronnen (Roeslan Strilets). Om nog onbekende reden werd het ontslag van de minister van Reïntegratie van de tijdelijk bezette gebieden (Iryna Veresjtsjoek) niet geaccepteerd.
De verwachting is dat sommige van de nu ontslagen ministers een nieuwe post krijgen. Volgens het Oekraïense medium Soespilne zal Stefanisjyna niet alleen EU-integratie, maar ook Justitie onder zich krijgen. Ze is advocaat en leidde eerder een afdeling op dat ministerie.
De ontslaggolf is volgens president Zelensky bedoeld om de Oekraïense instituties „nieuwe kracht” te geven. „De herfst wordt extreem belangrijk voor Oekraïne”, zei hij dinsdag. „Onze instellingen moeten zo worden opgezet dat Oekraïne alle resultaten behaalt die we nodig hebben — voor iedereen.”
Vorige week kondigde Zelensky aan dat hij nog deze maand een nieuw vredesplan zal presenteren aan de Amerikaanse presidentskandidaten Kamala Harris en Donald Trump. De oorlog, die dit jaar in intensiteit is verhevigd, kent op dit moment veel onzekerheden. De maand juli was de dodelijkste maand voor Oekraïense burgers sinds eind 2022. In augustus vielen de Oekraïense strijdkrachten verrassend de Russische regio Koersk binnen. In Koersk wordt nog altijd zware strijd gevoerd; Oekraïne houdt zo’n twaalfhonderd vierkante kilometer Russisch grondgebied bezet. Ondertussen verliest Oekraïne langs de oostelijke frontlinies dagelijks terrein op de Russen.
Kritiek
De massale herstructurering van de ministersploeg maakt maakt Zelensky wel kwetsbaar voor kritiek, vooral omdat hij weinig toelichting geeft. „Het wordt steeds duidelijker dat er geen strategie ligt om het land van de huidige regering te redden”, schrijft oppositiepolitica Iryna Herasjstjenko. Zij eist meer zeggenschap voor het parlement. Of Herasjtsjenko met zulke aanpassingen in het landsbestuur geholpen zal zijn, is de vraag. Zelensky’s partij, Dienaar van het Volk, heeft met 242 van de 450 zetels een meerderheid in de Verhovna Rada, het parlement.
Er is veel ongemak over het feit dat de macht vanwege de oorlog zo sterk bij de president ligt
Wel legt de operatie de vinger op een zere plek. Er is veel ongemak over het feit dat de macht vanwege de oorlog zo sterk bij de president ligt. Of zoals politocoloog Ihor Reitovitsj op Facebook schrijft: „Dus de leider van de partij Dienaar van het Volk noemt woensdag ‘de dag van de ontslagen’ de dag erna ‘de dag van aanstellingen’. Sorry maar ik heb een vraagje: wanneer is de dag des oordeels?”
Luchtaanvallen
In de nacht van dinsdag op woensdag voerde Rusland weer een drone- en raketaanval uit op het historische centrum van Lviv in het westen van Oekraïne, niet ver van de grens met NAVO-land Polen. Daarbij vielen volgens de lokale autoriteiten zeven doden, onder wie drie kinderen. Vier van de dodelijke slachtoffers waren afkomstig uit één gezin, waar alleen de vader het heeft overleefd.
De Russische strijdkrachten vuurden volgens de Oekraïense luchtmacht dertien raketten en 29 drones af op Lviv; zeven raketten en 22 drones zouden zijn onderschept. Volgens de burgemeester van Lviv, Andri Sadovy, raakten zeventig gebouwen beschadigd, waaronder woningen, scholen en klinieken.
De aanval vond plaats in het deel van Lviv dat valt onder het Werelderfgoed van UNESCO, waar tal van historische gebouwen een beschermde status hebben. Zeker zeven monumenten zouden schade hebben opgelopen.
Ook de zuidelijke stad Kryvy Rih werd woensdag aangevallen. Daarbij vielen volgens de gouverneur van de regio Dnipropetrovsk, Serhy Lysak, vijf gewonden. Bij de Russische aanval raakten onder meer winkels, een school en een apotheek beschadigd.
Rusland heeft de afgelopen twee weken honderden drones en raketten afgevuurd op Oekraïense steden. Mogelijk zijn de aanvallen wraakacties voor de Oekraïense inval in de regio Koersk. Ook viel Oekraïne Rusland afgelopen weekeinde aan met meer dan 150 drones, vooral gericht tegen de Russische olie-industrie en de elektriciteitsvoorziening.
Lees ook
Oekraïne is te groot om het hele land te beschermen tegen Russische ballistische raketten, blijkt na tientallen doden op een dag
Dinsdag werd Oekraïne opgeschrikt door een van de meest dodelijke raketaanvallen sinds de grootschalige Russische invasie. In de stad Poltava kwamen zeker 51 mensen om het leven toen twee ballistische raketten insloegen in een militair opleidingsinstituut. Ook raakten daarbij zeker driehonderd mensen gewond.
President Volodymyr Zelensky riep de Oekraïense bondgenoten woensdag opnieuw op om de „terreur” te helpen afstoppen door meer luchtverdedigingssystemen te sturen. Ook herhaalde hij zijn oproep om het gebruik van westerse wapens tegen militaire doelen op Russisch grondgebied toe te staan. Volgens Zelensky moet Oekraïne langeafstandsraketten tegen Rusland kunnen inzetten om „dit soort Russische terroristische aanvallen op Oekraïense steden te voorkomen”.
