In Israël is de toch al grote spanning over het lot van de resterende gijzelaars in handen van Hamas zondag aanzienlijk gestegen, nadat drie gegijzelde vrouwen en drie gegijzelde mannen dood door het Israëlische leger waren aangetroffen in een tunnel in de Gazastrook. Volgens Israëlische legerwoordvoerders was het zestal pas kort voordien door Hamas gedood.
Dit nieuws zorgde voor een schokgolf in Israël. Niet alleen bij familieleden van de gijzelaars, maar ook bij talrijke Israëliërs die vinden dat de regering van premier Benjamin Netanyahu al lang een akkoord met Hamas had moeten sluiten over een wapenstilstand. Daarbij zou een deel van de gijzelaars, zo niet allen, kunnen vrijkomen in ruil voor vrijlating van een groot aantal Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen.
Degenen die zijn ontvoerd en in gevangenschap van Hamas blijven, moeten naar huis worden gebracht
Yoav Gallant, de Israëlische minister van Defensie, drong zondag bij Netanyahu erop aan snel tot een bestand te komen met Hamas. Via mediakanaal X berichtte Gallant: „Het is te laat voor de gegijzelden die in koelen bloede zijn vermoord. Degenen die zijn ontvoerd en die in gevangenschap van Hamas blijven, moeten naar huis worden gebracht.”
Ook schreef hij dat het Israëlische veiligheidskabinet „onmiddellijk bijeen moet komen en het besluit van donderdag moet terugdraaien”. Daarmee doelde hij op een eerder kabinetsbesluit om Israëlische troepen in de Philadelphi-corridor, langs de zuidelijke rand van Gaza, gelegerd te houden. De Israëlische eis hier permanent aanwezig te blijven, om het smokkelen van wapens naar Gaza door Hamas te voorkomen, is een van de grootste twistpunten bij de onderhandelingen met Hamas.
Staking
Oppositieleider Yair Lapid sprak zondag ook zijn verontwaardiging uit over de opstelling van Netanyahu en riep op tot deelname aan een protestbetoging in Tel Aviv zondagavond. Ook drong hij aan op een staking in Israël. Histradut, met honderdduizenden leden de grootste vakbond van het land, besloot enkele uren later inderdaad om deze maandag een algemene staking uit te roepen. Vooralsnog gaat het om een staking van één dag. „We moeten een deal bereiken”, aldus Histradut-leider Arnon Bar-David nadat het besluit was gevallen. „We krijgen nu lijkzakken in plaats van een deal.”
Vijf van de zes gedode Israëlische gijzelaars waren op 7 oktober door Hamas gepakt op het Supernova-muziekfestival in Zuid-Israël. Een van hen, de 23-jarige Hersh Goldberg-Polin die ook de Amerikaanse nationaliteit bezat, had in april in een door Hamas vrijgegeven video – daartoe vermoedelijk gedwongen – de Israëlische regering opgeroepen om zich meer in te spannen voor de vrijlating van de gijzelaars. Te zien was dat hij toen zijn linker onderarm en hand al miste. Die had hij verloren door een granaatinslag tijdens de Hamas-aanval van 7 oktober.
Velen in Israël zijn intens begaan met het lot van de gijzelaars en hun familieleden. Al maanden voeren ze actie voor hun vrijlating. Tot dit weekend werd er van uitgegaan dat Hamas nog 108 gijzelaars vasthield, van wie ongeveer een derde al niet langer in leven zou zijn. De vrees bij velen in Israël is nu dat Hamas nog meer gijzelaars zal doden om de druk op de regering-Netanyahu te vergroten. Hoewel niet bekend is hoe de zes precies zijn gedood, lijkt dit precies het doel van Hamas-leider Yahya Sinwar.
Netanyahu zelf betoogt echter dat de moord op de gijzelaars aantoont dat Hamas helemaal geen staakt-het-vuren ambieert. „Wie gijzelaars vermoordt, wil geen deal”, verklaarde hij zondag. Wel beloofde hij opnieuw af te rekenen met Hamas, zoals hij sinds de grote aanval van Hamas op Israël van 7 oktober vorig jaar bij voortduring doet.
Permanent staakt-het-vuren
Hamas heeft bij de al maanden slepende indirecte onderhandelingen met Israël onder leiding van bemiddelaars uit Qatar, Egypte en de Verenigde Staten steeds gezegd bereid te zijn tot vrijlating van de gijzelaars in ruil voor een permanent staakt-het-vuren en terugtrekking van Israël uit de Gazastrook. Netanyahu’s regering weigert dit. Ze blijft streven naar de volledige vernietiging van Hamas, al waarschuwen zowel Amerikaanse militairen als de eigen Israëlische legertop al enige tijd dat dit streven in de huidige omstandigheden niet haalbaar is. Zij adviseren daarom om een bestand te sluiten.
Netanyahu staat tegelijkertijd ook onder druk van zijn extreemrechtse coalitiegenoten. Zij hebben aangekondigd het kabinet te laten vallen als hij akkoord zou gaan met een bestand. Zij eisen dat de harde opstelling tegenover Hamas wordt voortgezet en nemen voor lief dat er intussen meer gijzelaars om het leven kunnen komen. Netanyahu wordt er door velen van verdacht het voortbestaan van zijn kabinet boven alles te plaatsen. Zo kan hij aanspraak op immuniteit blijven maken in een aantal corruptiezaken die nog tegen hem lopen. Het linkse dagblad Haaretz kopte: „Israëlische gijzelaars sterven zodat Netanyahu zijn coalitie in leven kan houden.”
Zelden heeft Netanyahu tijdens zijn lange politieke loopbaan van zoveel kanten tegelijk onder druk gestaan als nu. Als de voorgenomen staking inderdaad een succes wordt, lijkt hij niet langer aan concessies over een bestand te kunnen ontkomen.
Lees ook
Voormalige Israëlische gijzelaars in Gaza: ‘Het is belachelijk dat de anderen nog niet thuis zijn’