Op de valreep is de uitzetting van de in Nederland geboren Mikael Matosyan (11) voorlopig voorkomen. Woensdag zouden Mikael en zijn moeder uitgezet worden naar haar thuisland Armenië, maar dinsdagavond laat maakten de advocaten van het gezin bekend dat zij een nieuwe aanvraag voor een verblijfsvergunning hebben ingediend – ditmaal op basis van het Europees recht op een gezinsleven. In afwachting van een beslissing van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kan Mikael voorlopig in Nederland blijven.
De nieuwe aanvraag is „een complexe constructie”, zegt universitair docent gezinsrecht Nadia Ismaïli van de Vrije Universiteit Amsterdam. Of Mikael kan blijven hangt af van zijn relatie met zijn vader, die tot nu toe volledig buiten beeld is gebleven in de mediastorm rondom de mogelijke uitzetting van Mikael.
Om de Nederlandse kinderen van de vader te beschermen, mag Mikael volgens zijn advocaten niet worden uitgezet
Waarom doet de relatie tussen Mikael en zijn vader er toe? De redenatie van de advocaten van Mikael is als volgt: de vader heeft ná Mikael kinderen gekregen met een Nederlandse vrouw. Omdat hij een belangrijke rol speelt in hun leven mag hij in Nederland blijven. Als Mikael zou worden uitgezet, zou de vader moeten kiezen tussen zijn zorgtaak voor de kinderen in Nederland en Mikael in Armenië. „Die kinderen zijn EU-burgers en hebben onder het Europees recht het recht op een gezinsleven”, aldus Ismaïli. „Als de vader van Mikael met hem vertrekt naar Armenië is het gezinsleven van die kinderen in Nederland geschaad, zeggen de advocaten van Mikael.” En dat mag niet. Dus om de Nederlandse kinderen van de vader te beschermen, mag Mikael volgens zijn advocaten niet worden uitgezet. De advocaten wilden niet reageren op vragen van NRC.
Verklaringen en foto’s
De vraag is of de IND meegaat in deze redenatie. „Wat de IND moet onderzoeken is wat nou precies de relatie is tussen Mikael en zijn vader”, aldus Ismaïli. Als de vader „daadwerkelijke zorgtaken” heeft in het leven van Mikael, kan redelijkerwijs worden verwacht dat hij meegaat met zijn zoon naar Armenië als die wordt uitgezet.
Tot nu toe is de vader niet in de media geweest. Dora Brouwer, een van de advocaten van Mikael, zei in de Volkskrant dat er een sterke band is tussen vader en zoon: „Hij heeft het gezag over Mikael en er is goed contact.” Om dat te bewijzen hebben de advocaten verklaringen van betrokken instanties en mensen uit de sociale omgeving van Mikael opgevraagd en afgeleverd bij de IND, evenals foto’s die moeten bewijzen dat er een stevige relatie is tussen Mikael en zijn vader.
Lees ook
Asielzaken zoals die van Mikael zullen blijven voorkomen. ‘Kiezers willen streng migratiebeleid, tot dat beleid een gezicht krijgt’
Stapelen van procedures
Minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber (PVV), die eerder had gezegd dat ze voor Mikael geen verblijfsvergunning kon regelen, zei woensdag tegen RTL dat „het stapelen van procedures” niet zo kan doorgaan. „Op deze manier wordt het een oeverloze exercitie.”
Wat Ismaïli betreft is het echter „logisch dat de advocaten gebruikmaken van de wettelijke middelen die ze hebben.” In eerste instantie deden Mikael en zijn moeder een beroep op een ‘afsluitingsregeling’ van het kinderpardon, dat bedoeld was om ‘gewortelde’ kinderen die langer dan vijf jaar zonder verblijfsvergunning in Nederland leefden toch een verblijfsvergunning te kunnen bieden. „Zo’n regeling is bij uitstek de manier om een kind als Mikael te laten blijven. Maar die regeling was zo strikt dat Mikael toch geen verblijfsvergunning kreeg.” De nieuwe aanvliegroute van de advocaten is nu een logische volgende stap, aldus Ismaïli.
Een achtbaan
De zaak van Mikael lijkt sterk op eerdere zaken over kinderen die lange tijd in Nederland leefden en uitgezet dreigden te worden. Vaak leken die zaken een achtbaan: het ene moment leek het alsof de kinderen weg moesten, maar op het laatste moment kwam er toch weer hoop en soms een oplossing.
De destijds 18-jarige Angolese jongen Mauro kreeg in 2010 een Nederlands studievisum voor zijn mbo-opleiding. De 9-jarige Iraakse Nemr, die niet voldeed aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning, werd in 2019 tóch niet uitgezet. De IND wilde niet uitleggen waarom.
„Men zoekt uit alle macht naar mogelijkheden” om zulke kinderen tóch een verblijfsvergunning te geven, aldus hoogleraar rechtssociologie Ashley Terlouw van de Radboud Universiteit. „Dat de advocaten dat doen spreekt voor zich. Maar ook mensen bij de IND en de Raad van State kunnen de beslissing om zo’n kind uit te zetten niet altijd verenigen met hun geweten.”
Lees ook
Als Faber de strengste asielminister wil zijn, is de uitzetting van Mikael onvermijdelijk