Succesje voor Extinction Rebellion: cruiseschip Disney Dream (340 meter lang) komt niet naar Amsterdam

Vijf restaurants, drie zwembaden, nachtclubs, theaters, wildwaterbanen, een wellnesscentrum, een bioscoop en ga zo nog maar even door. En dat allemaal op een schip in Disney-thema, 340 meter lang, met plaats voor vierduizend passagiers. Er is op internet geen foto te vinden van opvarenden die niet net zo breeduit lachen als Mickey Mouse (die er ook rondloopt). Cruiseschip Disney Dream van Disney Cruise Line is voor velen een drijvende droom.

In september zou de Disney Dream in Amsterdam aanmeren, maar volgens stadszender AT5 schreef de rederij afgelopen weekend op X dat het de hoofdstad zal overslaan vanwege „problemen met de toegang naar de haven”. De rederij heeft het X-bericht verwijderd, maar een woordvoerder van de Amsterdamse haven bevestigt dat Disney Cruise Line het bezoek heeft geannuleerd.

Hoewel het bedrijf het niet officieel heeft bevestigd, kunnen de genoemde „problemen” eigenlijk naar niets anders verwijzen dan recente acties van klimaatbeweging Extinction Rebellion (XR). Uit protest tegen het cruisetoerisme heeft XR al een aantal keer de zeesluis van IJmuiden geblokkeerd. Cruiseschepen moeten door die sluis om in Amsterdam te kunnen aanmeren, aan de oostzijde van het Centraal Station. De laatste actie vond afgelopen zaterdag plaats. Demonstranten hadden zich vastgeketend aan de zeesluis waardoor die niet open kon.

Zwavel, stikstof en fijnstof

Het cruisetoerisme is, naast de verre vliegreizen, de meest vervuilende vorm van toerisme, zegt Eke Eijgelaar. Hij doet onderzoek naar duurzaam toerisme aan de Breda University of Applied Sciences. „Een gemiddelde cruisevakantie – die duurt ongeveer een week – stoot twee keer zoveel CO₂ uit als de gemiddelde vliegvakantie inclusief accommodatie en activiteiten van een Nederlander. En zes keer zoveel als de gemiddelde autovakantie.”

De uitstoot van een cruisevakantie is gemiddeld 2.200 kilogram CO₂ versus 1.100 kilogram CO₂ voor een vliegvakantie. De gemiddelde vliegvakantie duurt bovendien een paar dagen langer. Dat een cruisevakantie voor zoveel meer uitstoot zorgt, komt onder andere doordat de schepen zo groot en zwaar zijn, maar ook doordat passagiers vaak eerst naar de opstapplaats vliegen.

Cruiseschepen, die veelal varen op scheepsdiesel, zijn ook een „grote bron van luchtvervuiling”, zegt Eijgelaar. „Ondanks steeds strengere milieu-eisen zorgen ze voor veel zwavel, stikstof en fijnstof in de lucht.”

In Nederland komen bijna alle cruiseschepen aan in Amsterdam of Rotterdam (Wilhelminakade). Amsterdam werd vorig jaar door 109 schepen aangedaan, met zo’n 300.000 passagiers. In Rotterdam kwamen evenveel schepen aan, met zo’n 400.000 passagiers. Wereldwijd waren er in 2023 31,7 miljoen cruiseschippassagiers, waarvan ongeveer de helft Amerikaans. 120.000 waren Nederlands.

Varende flatgebouwen

Het komt Amsterdam misschien niet eens zo slecht uit dat Disney Dream de stad overslaat, want vorig jaar nam de gemeenteraad een motie aan die opriep om de „varende flatgebouwen” te verbannen. Vanwege de CO₂-uitstoot en luchtvervuiling, maar ook vanwege de cruisetoeristen die telkens met duizenden tegelijkertijd de binnenstad overspoelen.

Vlak voor de zomer kondigde de voor de havens verantwoordelijke wethouder Hester van Buren (PvdA) aan dat vanaf 2026 maximaal honderd cruiseschepen in Amsterdam mogen aanmeren (nu zijn dat er 190). Vanaf 2027 moeten ze aan de ‘walstroom’, zodat er ter plekke geen overlast is van dieselgeneratoren. Het college onderzoekt of het mogelijk is om de aanmeerplek op te verhuizen naar de Coenhaven, buiten het centrum.

Rotterdam kan veertig cruiseschepen overnemen die in 2026 niet meer in Amsterdam mogen aanmeren. De havenstad ontvangt de schepen graag gezien de „economische spin-off”, zegt een woordvoerder van wethouder Robert Simons (Leefbaar Rotterdam). „Die cijfers liegen er niet om, dus in die zin juichen wij het ontzettend toe.” Een gemiddeld cruiseschip met drieduizend passagiers levert de stad zo’n 860.000 euro op.

Generatorverbod

„We zetten wel in op verduurzaming”, zegt de woordvoerder. „We kregen klachten van omwonenden over stank- en geluidsoverlast van de dieselgeneratoren. Daarom gaan we zorgen voor walstroom.” Vanaf 2027 zal een generatorverbod gelden voor de cruiseschepen.

XR wil niet zeggen welke acties omtrent cruiseschepen ze nog meer op de planning heeft staan, maar een woordvoerder laat wel weten dat de beweging van plan is om „door te zetten”. „Want de acties blijken effectief te zijn.”

Delen





Mail de redactie