Dilemma
In de zomermaanden kan het rustig zijn op de werkvloer. Collega’s gaan op vakantie, maar jij bent aan het werk. Alleen is er weinig te doen, nu klanten wegblijven of projecten stilliggen. Hoe ga je om met de lege werkagenda?
Tijd om te reflecteren
Twintig jaar lang had Roosmarijn Vos een kinderkledingwinkel in het centrum van Amsterdam, voordat ze businesscoach werd voor ondernemende vrouwen. Zodra in juli de zomervakantie begon, bleven ouders met hun kroost weg. Toeristen vulden de leemte maar mondjesmaat. „Ik dacht: hoe kom ik de zomer door? Het personeel moest betaald worden, de huur was hoog, de omzet lager.”
Na verloop van tijd begon ze het patroon te herkennen, en wist ze: die dip, dat ligt niet aan mijn ondernemerskwaliteiten. „Ik ging de periode gebruiken om te reflecteren op het afgelopen jaar. Dat doen weinig mensen”, zegt Vos. „Als je stil gaat zitten en afwachten, ga je de verveling tegemoet. Door te reflecteren leer je over jezelf en kun je vooruitkijken.”
Want die verveling ligt in de rustige zomermaanden op de loer, zegt ook George Hambarian, bedrijfsarts bij arbo-organisatie Laboritas. En dat kan zelfs uitmonden in een zogeheten bore-out, wat erg lijkt op een burn-out.
Door te reflecteren leer je over jezelf en kun je vooruitkijken
„Bij die laatste ben je meestal overspannen door overprikkeling”, legt Hambarian uit. „Mensen hijgen in je nek, het voelt alsof je beschikkingsrecht buiten jezelf is geplaatst.”
Bij een bore-out is dat juist niet het geval: „Je hebt een oplopende spanning door onderprikkeling van buitenaf. Daardoor prikkel je jezelf juist te veel. Je gaat kauwen op wat je moet doen, op wat je doet, waarom je het doet. Het is een gebrek aan voldoening.”
Een logisch gevolg is dat mensen na de zomerperiode naar hun baas stappen met de vraag om promotie, of besluiten om ergens anders aan de slag te gaan, zegt Hambarian.
Dat hoeft niet in alle gevallen een probleem te zijn. Misschien is diegene elders wel beter op z’n plek. Maar zowel werknemer als werkgever kan voorkomen dat de verveling omslaat in een bore-out en zelfs in uitvallen van personeel, zegt Hambarians collega Marieke van Mierlo. „Een voorbeeld is teruggaan naar halve werkdagen, als er toch minder te doen is. Als er dan weer meer werk is, zijn mensen meestal bereid een stap extra te doen.”
Blijf ondernemen
Tegelijk kun je zelf vragen om meer werk, zegt Van Mierlo. „Maar niet iedereen durft dat.”
Het is volgens haar dan ook de taak van een manager om, voordat die zelf op vakantie gaat, afspraken te maken met het personeel. „Wat ga je de komende tijd doen? Wat kun je al voorbereiden voor de periode vanaf september, als alles weer in full swing is?”
Anders is dat voor ondernemers of zelfstandigen, die in de lege maanden hun omzet en inkomsten zien dalen. Het is daarom belangrijk een jaarplan te hebben, zegt Vos.
„Ook als businesscoach heb ik zo’n plan. Ik weet dat ik in bepaalde maanden meer omzet kan genereren, en in de zomermaanden minder. Dat fluctueert gewoon.”
Toch kun je voorkomen dat je werk te rustig wordt. „Wees creatief: als je bijvoorbeeld een winkel hebt, denk dan na over hoe je toch mensen naar je winkel kan krijgen. En ga met de klanten die er wel zijn in gesprek, zorg dat zij meer kopen. Je hebt de tijd, dus je kan ze meer in de watten leggen.”
Als werkgever kun je eveneens creatief zijn in het bedenken van werkzaamheden, zegt Van Mierlo. „Vraag bijvoorbeeld het personeel dat niet op vakantie gaat of zij de organisatie van een ‘welkom-terug-event’ in september op zich willen nemen. Zowel de organisatie als het evenement zijn goed voor de teambuilding.” Ook een cursus volgen, in bijvoorbeeld tijdmanagement, is een goede manier om een lege agenda toch zinvol gevuld te krijgen.
Volgens Vos is de zomerperiode perfect om inspiratie te vinden voor de periode erna: „Praat met iedereen die het normaal te druk voor je heeft.”
Dat kunnen andere freelancers zijn, je baas of je collega’s. „Je bouwt aan je netwerk, je kan leren van waar anderen tegenaan lopen, je helpt elkaar.” Van Mierlo spreekt van een interne roadtrip langs andere afdelingen om collega’s beter te leren kennen.
Dat kan volgens Hambarian ook weer helpen bij de zingeving aan werk, en daarmee bijdragen aan het voorkomen van een bore-out: „Je ontmoet dan die vier collega’s die in de weer gaan met het rapport waarvan jij altijd dacht dat het in een la was verdwenen.”
En als dat je allemaal niets lijkt? „Pak gewoon lekker vakantie, zonder schuldgevoel”, zegt Vos. Zelfs als je zelfstandige of ondernemer bent, moet je jezelf dat kunnen gunnen. „Dan kijk je gewoon of je in de maanden voor of na de zomerperiode wat extra’s kan doen. Bovendien: juist in de vakantie doe je nieuwe inspiratie op. Lekker met je notitieblokje aan het strand.”
Dus
Ook al zijn alle vergaderingen geannuleerd en krijg je niemand te pakken voor het project, je kan genoeg verzinnen om je dag of die van je werknemer een zinvolle invulling te geven. Een bedrijfsbarbecue organiseren, informele koffiegesprekken voeren of een cursus volgen.
De zomerperiode vraagt wel om wat planning. Denk dus van tevoren na over de gevolgen voor je takenpakket of inkomsten. En als het dat te veel stress oplevert, misschien volgend jaar wel in de zomer op vakantie?
