N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Kwartaal- en jaarcijfers Banken kunnen dankzij de hogere rentes weer ‘gezonde’ winsten maken. Ook ING merkte dat in het vierde kwartaal.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96337309-fefd04.jpg)
Het was jarenlang vaste prik in verslaggeving over de resultaten van banken: de lage rente-inkomsten. Het was lang moeilijk winst maken voor banken omdat de rentebaten, hun belangrijkste bron van winst, onder druk stond door de langdurig lage rentes op de financiële markten en van de centrale banken.
Maar dat klopt niet meer.
Nu centrale banken hun rentes rap hebben verhoogd – donderdag heeft de ECB dat nogmaals gedaan – en van plan zijn dat te blijven doen, zijn banken weer in staat om met hun basis geld te verdienen: het in ruil voor een spaarrente in bewaring nemen van geld. En dat tegen een hogere rente uitlenen aan bedrijven, huizenkopers en consumenten.
Zo ook de grootste bank van Nederland, ING, dat donderdag met de cijfers kwam over het vierde kwartaal en het hele jaar. Vooral in de cijfers van het vierde kwartaal is het effect van de hogere rentes zichtbaar. ING boekte in de laatste drie maanden van 2022 1,1 miljard euro winst, 15 procent meer dan in dezelfde maanden een jaar eerder.
De rente-inkomsten waren daarvoor een belangrijke bron: die klommen 17,3 procent naar 3,8 miljard euro. De bank laat de rentemarge stijgen door de hogere rentes die het zelf krijgt vertraagd door te geven aan klanten. Op spaarrekeningen van ING krijgen klanten nu een rente van 0,25 procent – en in tegenstelling tot Rabobank en ABN Amro heeft ING nog geen verdere verhoging aangekondigd naar 0,5 procent. Bij de Europese Centrale Bank krijgen banken als ING, als zij daar geld stallen, sinds deze donderdag een rentevergoeding van 2,5 procent.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data92748301-6034af.jpg)
Lees ook: ING negeert advies DNB en koopt eigen aandelen in
De rentebaten van ING hadden nog hoger kunnen zijn. De bank heeft er flink last van dat de ECB halverwege het jaar plots besloot een goedkoop leningenprogramma voor banken, TLTRO genaamd, stop te zetten. Dat heeft de rentebaten van ING met 315 miljoen euro gedrukt, terwijl een jaar eerder het TLTRO-programma de bank nog 84 miljoen euro extra inkomsten opleverde.
Niet alleen maar goed nieuws
Ook gunstig voor de winst van ING in het vierde kwartaal was dat er niet veel extra geld opzij hoefde te worden gezet om mogelijke verliezen op leningen op te vangen. Er ging 269 miljoen euro extra in deze stroppenpot, terwijl dat een jaar eerder nog 346 miljoen euro was.
Maar het was niet alleen maar goed nieuws bij de cijferpresentatie. Over het gehele boekjaar zakte de winst ruim 23 procent ten opzichte van een jaar eerder, tot 3,7 miljard euro. Topman Steve van Rijswijk sprak over een „buitengewoon” en „uitdagend” jaar, mede door de uitbraak van de oorlog in Oekraïne.
ING had voor de oorlog begon 6,7 miljard euro uitstaan in bedrijven in Rusland en bedrijven met Russische eigenaren. Terughalen van dat geld, zoals de Europese en Amerikaanse sancties dat vereisen, is niet gemakkelijk. Rusland werpt steeds meer barrières op voor westerse banken om hun bezittingen in het land te verkopen.
„Het is een evenwichtsoefening. We willen betaald worden en Rusland verlaten”, zei Van Rijswijk tegenover journalisten. „Maar het is moeilijk om én aan de sancties te voldoen én aan de Russische regels.” De bank heeft geld opzij gezet om mogelijke verliezen op hun leningen op te vangen, al is er nog weinig echt verlies geleden, benadrukte Van Rijswijk. „De leningen met een beperkte looptijd worden netjes afgelost door onze Russische klanten.”
Mede door provisies voor Russische leningen nam de stroppenpot van ING over het gehele jaar toe met 1,9 miljard euro. In 2021 kwam er ‘slechts’ 516 miljoen euro bij, terwijl in coronajaar 2020 de pot flink was toegenomen met 2,7 miljard euro. Het vullen van de stroppenpot is een verplichte voorzorgsmaatregel. In de praktijk valt het geld uit die potten op termijn vaak weer vrij; dat was een van de redenen achter de flinke winst van ING in 2021.
ING is redelijk positief gestemd over de stand van de economie. Waar de bank in het derde kwartaal duidelijk zag dat consumenten de hand op de knip hielden, was in het vierde kwartaal alweer sprake van een toename van de consumptie. „Al moet ik van mijn hoofdeconoom benadrukken dat het nog steeds volatiele omstandigheden zijn.”
