Gasprijs fors hoger door oorlog en schaarste van lng

Energiebedrijven en analisten keken de afgelopen dagen met extra aandacht naar de gasprijzen. Die liepen de afgelopen weken in rap tempo op. Niet eerder was gas dit jaar zo duur als afgelopen week. Een megawattuur aardgas kostte maandagochtend zo’n 42 euro op de Amsterdamse Title Transfer Facility (TTF), de belangrijkste handelsmarkt voor gas in Europa. Op het laagste punt, in februari, was dit nog rond de 25 euro. De ‘future’ voor de korte termijn, die weergeeft wat gas over een maand kost, is een belangrijke graadmeter.

De oorzaak van de snelle prijsstijging is volgens energie-analisten de geopolitieke onrust. Zo bestaat de vrees dat Iran betrokken raakt in een gewapend conflict met Israël. De Oekraïense inval in de Russische grensregio Koersk op 6 augustus zorgde ervoor dat de prijs voor gas in enkele dagen scherp omhoog schoot. Vrees over de leveringszekerheid van Russisch gas speelt daarbij een rol. „Er zit altijd een deel politieke risicopremie in zo’n gasprijs”, aldus energiespecialist Jilles van den Beukel van het The Hague Center for Strategic Studies. „Je zag de prijzen na de inval duidelijk stijgen.”

Pijpleiding voor Russisch gas

Door de bezette grensregio loopt een belangrijke gasleiding die Russisch gas richting Europa voert. Hoewel er weinig bekend is over de Oekraïense militaire operatie lijkt het grensdorpje Soedzja, waar een compressorstation staat, een belangrijk doelwit.

Toch verwacht Van den Beukel niet dat de inval de leveringszekerheid op korte termijn in gevaar brengt. Er loopt nog een contract tot eind dit jaar. „Daarbij, de pijpleiding die Russisch gas naar Europa voert, kan door zowel de Russen als de Oekraïners worden afgesloten. Dat had in principe ook aan de Oekraïense kant gekund.”

In de dreigende situatie in het Midden-Oosten zit volgens Van den Beukel een veel kleiner, maar wel explosiever risico. „Als Iran betrokken raakt in het gewapende conflict, kan de Straat van Hormuz mogelijk afgesloten worden. Dat zou vooral voor de olie-export grote gevolgen hebben, omdat Saoedi-Arabië dan niet meer kan exporteren.”

Lage prijs lng

Maar geopolitiek is niet het hele verhaal, zo zegt Van den Beukel. De gasprijs stijgt al sinds februari en dat heeft volgens hem te maken met de afnemende hoeveelheid vloeibaar aardgas (lng) op de Europese markt. „Lng was wel erg goedkoop geworden, waardoor er de afgelopen maanden vanuit Azië meer van werd geïmporteerd. Dat zorgde ervoor dat de prijzen al stegen, en daar komt nu de geopolitieke spanning nog bij.” Overigens is Van den Beukel niet erg geschrokken van de prijsstijging van augustus. „In 2022 zag je prijzen van meer dan 100 euro. Daar zijn we echt nog lang niet.”