En dan heerst de verwarring: is Puigdemont nou in het parlement of niet?

Alle uitgangswegen zijn afgesloten, auto’s worden extra gecontroleerd en de grens met Frankrijk wordt extra bewaakt. Zelfs de riolering wordt uitgekamd door veiligheidsdiensten. Dit is geen scène uit een actiefilm, maar een klopjacht in Barcelona.

Deze taferelen draaien om Carles Puigdemont, de leider van de Catalaanse partij Junts die in 2017 een illegaal referendum hield en eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep. Na een arrestatiebevel vluchtte hij naar België, waar hij in ballingschap leefde. Zeven jaar lang zette hij geen voet in Spanje, omdat hij meteen gearresteerd zou worden.

Maar hij is terug, en vooralsnog is de politie er niet in geslaagd om hem te arresteren. De Mossos d’Esquadra, de Catalaanse politie, vermoedt dat Puigdemont gevlucht is in een witte Honda en Spanje weer wil verlaten na een kort optreden in de Catalaanse hoofdstad. Een agent is gearresteerd vanwege betrokkenheid bij de ontsnapping van Puigdemont; hij zou de eigenaar van de witte Honda zijn.

’s Ochtends vroeg, wanneer de geruchten over Puigdemonts terugkomst rondgaan, galmt de leuze viva la independencia – „leve de onafhankelijkheid” – door de straten van Barcelona. Honderden mensen met Catalaanse onafhankelijkheidsvlaggen verzamelen zich rond de Arc de Triomf, een monument in de buurt van het Catalaanse parlement. „Het is eindelijk zover”, lacht Marina Serra, die met haar partner steun wil betuigen aan Puigdemont. „Ik ben hier om Puigdemont te verdedigen. Het Spaanse rechtssysteem deugt niet. Hij heeft niks gedaan, maar toch willen ze hem pakken.”

Als een popster wordt Puigdemont na zeven jaar onthaald in zijn stad

Na de goedkeuring van de Amnestiewet, die Catalaanse separatisten gratie verleent voor hun betrokkenheid bij het referendum, leek Puigdemont veilig te kunnen terugkeren. Maar het Spaanse Hooggerechtshof oordeelde dat die wet niet van toepassing is op andere misdrijven waar Puigdemont van wordt verdacht. Hij krijgt weliswaar gratie voor zijn rol bij het referendum en de daaropvolgende onafhankelijkheidsverklaring, maar niet voor verdenkingen van het verduisteren van overheidsgelden.

Catalaanse vlag als cape

Recht onder de Arc is er een podium gebouwd en hangt er een groot scherm, waarop 3.500 aanhangers later die ochtend de langverwachte toespraak van Puigdemont kunnen zien. De zeventienjarige Aleix Dieguez kan zich weinig herinneren van wat zich zeven jaar geleden heeft afgespeeld in zijn geboortestad. „Ik weet nog dat ik met mijn ouders elke dag de straat op ging om te demonstreren voor onafhankelijkheid”, zegt de tiener, met een Catalaanse vlag op zijn rug die als cape fungeert. Deze keer demonstreert hij met vrienden. „Ze willen ons wegzetten als criminelen, maar we blijven vechten voor onze rechtvaardigheid. Als de echte pacifisten die we zijn.”

„Hoelang gaat het nog duren”, vraagt een man in een wit, van zweet doorweekt overhemd met een gele strik opgespeld. „Geen idee, straks hebben die klootzakken de president te pakken”, antwoordt zijn gesprekspartner.

En dan is het, om iets voor negenen, eindelijk zover. Gegil uit de straat Carrer de Trafalgar, die tot aan de Arc loopt, trekt de aandacht van omstanders. „Hij is er!”, gilt iemand. Spontaan rennen mensen op hem af. „President, welkom terug”, klinkt het. Mensen huilen van blijdschap en slaken spontane kreten. Als een popster wordt Puigdemont na zeven jaar onthaald in zijn stad.

Hij beklimt het podium, waar hij een drie minuten durende toespraak houdt. „Ze vervolgen ons al zeven jaar, omdat we wilden luisteren naar de stem van het Catalaanse volk. Jaren geleden begon een zeer harde repressie”, zegt Puigdemont, refererend aan de massa-arrestaties die plaatsvonden na het referendum. „Ze hebben van Catalaans zijn iets verdachts gemaakt.”

Hij haalt ook uit naar de regering van Pedro Sánchez en het rechtssysteem. „We zijn niet geïnteresseerd in een land waar de amnestiewetten geen amnestie bieden”, besluit hij. Catalonia libre!, zo beëindigt hij onder luid applaus zijn toespraak.

Menselijke ketting

„We gaan nu een ketting vormen om de president naar het parlement te begeleiden”, klinkt het door de speaker. De massa geeft direct gehoor en vormt twee rijen, om zo haar leider te beschermen tegen eventuele arrestaties. Maar tijdens de mars heeft niemand de Catalaanse leider echt gezien. „Hij zal wel al binnen zijn”, zegt Serra.

Terwijl iedereen denkt dat Puigdemont het parlement heeft bereikt, blijkt hij alweer op de vlucht geslagen te zijn. Pas na ruim een uur bivakkeren voor het parlement dringt het tot iedereen door dat Puigdemont helemaal niet binnen zit. Zijn belofte om in het parlement de beëdiging van de nieuwe president bij te wonen, is hij niet nagekomen. De sfeer van extreme euforie slaat om naar verwarde teleurstelling.

De politie heeft de zoektocht donderdagmiddag uitgebreid en voert controles uit op de snelwegen, maar ook op treinstations en in de haven

Tegenover de honderden aanhangers van Puigdemont hebben zich ook tegenstanders verzameld. Puigdemont es un traidor, roept een Vox-sympathisant – „Puigdemont is een verrader”. „Hij laat jullie weer zitten, maar jullie blijven in de leugens van die arrogante zak trappen. A prisión! [Naar de gevangenis!]” Wanneer Catalaanse separatisten boos verhaal willen halen, komt de politie tussenbeide.

De Catalaanse politie was van plan om Puigdemont vóór de plenaire zitting te arresteren. De nieuwe ontsnapping van de politicus, ten overstaan van een politiemacht met meer dan driehonderd agenten, laat de politie in verbazing achter. „Een historische schande”, zeggen politiecommandanten.

De menigte vertrekt en de politiebussen rijden weg. De politie heeft de zoektocht donderdagmiddag uitgebreid en voert controles uit op de snelwegen, maar ook op treinstations en in de haven. Vanuit de lucht zijn helikopters op zoek naar een spoor van Puigdemont.

Oppositieleider Alberto Núñez Feijóo van de Partido Popular noemt de ontsnapping een „ondraaglijke vernedering” en houdt premier Pedro Sánchez verantwoordelijk, omdat hij instemde met een amnestiewet om zo zijn positie als premier veilig te stellen. „Het imago van Spanje is beschadigd en dat is onvergeeflijk”, schrijft Feijóo op X. Premier Sánchez heeft zelf nog niet gereageerd op de ontwikkelingen in Catalonië.

Ondertussen heerst er in Barcelona een opgejaagde sfeer. Inwoners hebben het over de verdwijning van Puigdemont en toeristen kijken vragend naar de massaal aanwezige veiligheidsdiensten. Puigdemont verscheen met veel spektakel weer in Spanje en verdwijnt net zo weer.

Delen





Mail de redactie