Kraken door woningnood steeds populairder, ondanks nieuwe kraakwet

Posted on by admin

Tijdens Koningsdag vorig jaar werd in de Kalverstraat een spandoek over de gevel van kledingzaak Tommy Hilfiger gegooid met de tekst: „Het is altijd Vrijmarkt in de Vrijstaat”. Een groep krakers was te midden van de Amsterdamse feestdrukte de ruimte boven de winkel binnengedrongen via de voordeur in de Taksteeg en riep vanaf het balkon tegen de oranje menigte „Takland” uit, waar voortaan „antikapitalistische” regels zouden gelden. Koningsdag werd omgedoopt tot „Woningsdag”.

Ruim een jaar later vertelt Luna, een van de krakers, dat de deur van Takland „spontaan openging”. Ze studeert en is een van de krakers van Takland. Ze wil niet met haar naam in de krant omdat kraken strafbaar is. Luna heeft zwartgeverfd haar en rolt shagjes.

De viering van het koningshuis, voor de krakers het symbool van de Nederlandse staat, was volgens haar het „perfecte moment” om een „mini-vrijstaat” uit te roepen. En omdat het zo druk was, had de politie geen tijd om te ontruimen.

Sinds 2021 stond Taksteeg 8 leeg. Het huis is van Platina B.V., beheerd door RJB Holding. De krakers wisten dit, ze hadden volgens Luna „een hele berg informatie” verzameld. RJB Holding wordt beheerd door de zoons van de oprichter, Ronny Rosenbaum. „Het is zo’n winkelpand waarmee wordt gespeculeerd.” Verloederd, volgens Luna. „Het is een krot, in een vieze straat.” Rosenbaum is volgens Quote een „flamboyante vastgoedondernemer” van het eerste uur: hij kocht in de jaren tachtig panden in de P.C. Hooftstraat. Zijn familie bezit vastgoed in allerlei Nederlandse winkelstraten. RJB Holding wil niet reageren op vragen van NRC.

Voorstanders hoopten dat de strenge wetgeving krakers meer zou afschrikken

Kritiek

Kraken is sinds 2010 illegaal. Toch doen jongeren het weer, door de woningnood, overal in Nederland. Zo zijn ook in Rotterdam sinds een paar jaar weer kraakspreekuren en ook buiten de randstad wordt gekraakt: krakerscollectief Jantien claimde in Nijmegen afgelopen jaren verschillende gebouwen, in mei zelfs een bioscoop. Er zijn geen exacte cijfers, maar kraken is weer populair.

Eind augustus verschijnt de evaluatie van de ‘Wet handhaving kraakverbod’ die in 2022 van kracht werd. Doel was dat de politie kraken harder kon aanpakken. Daniel Koerhuis (VVD) en Madeleine van Toorenburg (CDA) namen het initiatief tot de wet nadat asielzoekers in 2019 onder de noemer We Are Here in Amsterdam meerdere panden kraakten. De volhardende acties van We Are Here zagen Koerhuis en van Toorenburg vooral als teken dat kraken niet hard genoeg werd aangepakt. Om de „kraakcarrousel” te bestrijden, moesten kraakpanden voortaan binnen drie dagen na een vordering ontruimd worden. Een eigenaar zou dan geen civiele procedure meer hoeven te beginnen om krakers weg te krijgen. Dat proces zou voortaan via de politie en het OM lopen – die zouden ontruimen met goedkeuring van de rechter-commissaris, die controleert of de politie wel volgens de wet handelt.


Lees ook

We Are Here kraakt ook pand in grachtengordel – ‘vanwege zichtbaarheid’

Het OM had voor 2021 al aangekondigd dat het de mankracht niet had om de nieuwe wet uit te voeren, de politie kampt met een structureel capaciteitstekort. Organisaties als de Raad voor de rechtspraak lieten ook weten dat hij zich zorgen maakten over hoe „Straatsburg-proof” de wet was. Drie dagen vonden ze veel te kort voor een rechter om een belangenafweging te maken, waarbij bovendien alle partijen gehoord worden.

Spandoeken aan een kraakpand aan het Amsterdamse Rokin. Het pand werd, twee dagen nadat het gekraakt werd, ontruimd door de mobiele eenheid, juni 2024.
Foto ANP / Hollandse Hoogte / Inter Visual Studio

Wonen is een grondrecht dat – net als het eigendomsrecht van de huizenbezitter – beschermd wordt door zowel internationale verdragen als de Grondwet. Zo’n botsing van grondrechten vereist een afweging: welke weegt zwaarder? In de regel geven rechters daarom geen toestemming voor ontruiming als dat leidt tot leegstand. De politie kan pas daartoe overgaan als spoedeisend belang is aangetoond – bijvoorbeeld als de krakers andere strafbare feiten plegen of overlast geven, of als de eigenaar heeft bewezen dat hij plannen heeft met het pand. De nieuwe wet veranderde niets aan die belangenafweging.

Onderzoeksbureau Ateno kreeg de taak de wet te evalueren en publiceerde zomer 2023 een nulmeting, van vóór de wet. Volgens de initiatiefnemers van de wet zouden krakers slechts kort gedingen beginnen om uitstel van ontruiming te krijgen, om vervolgens een nieuw pand te kraken. Maar uit politiegegevens die de onderzoekers bekeken, viel niet af te leiden dat er sprake was van zo’n „kraakcarrousel”: bij de 128 kraakincidenten in de gegevens uit 2021, spanden krakers maar tien keer een kort geding aan. Zeven daarvan werden ingetrokken.

Ontruimingsbevel

Voorheen werd op twee manieren ontruimd: de eigenaar won een civielrechtelijke zaak of het OM zei dat er ontruimd moest worden. Pas als krakers een kort geding begonnen tegen de ontruiming, kwam er in dat laatste geval een rechter aan te pas.

Volgens advocaat Juanita van Lunen, die krakers bijstaat, vertrokken haar cliënten vaak al zonder bezwaar. Of ze begonnen wel een kort geding, maar gaven zich gewonnen zodra ze door de procedure zicht kregen op de plannen van de eigenaar.

Jongeren hebben geen andere woonmogelijkheden in de stad

Luna
kraker in Amsterdam

De inwoners van Takland wonnen een rechtszaak die te maken had met hoe zo’n ontruiming nu verloopt. Vlak na het kraken kondigde het OM aan de woning aan de Taksteeg te ontruimen, zonder rechterlijke toetsing. Dat had volgens de Wet handhaving kraakverbod wel gemoeten. Takland mocht dus niet worden ontruimd.

De krakers woonden een maand boven de kledingzaak toen ze opnieuw een brief kregen. De politie wilde opnieuw ontruimen, maar deze keer zou de rechter-commissaris van tevoren het bevel beoordelen. De Taklanders moesten binnen drie dagen voorkomen bij de rechter-commissaris, de nieuwe termijn die volgens de Wet handhaving kraakverbod dit soort kraakzaken moest versnellen. Met de nieuwe termijn van drie dagen, krijgt de verdediging weinig tijd, stelt advocaat Van Lunen. Op 5 juni 2023 oordeelde de rechter-commissaris dat de krakers van Takland toch moesten vertrekken. Takland werd na die uitspraak overgeheveld naar een belendend leeg pand in de Taksteeg. „We wisten dat ook dat al jaren leegstond, het was een makkelijke verhuizing”, zegt kraker Luna.


Lees ook

Wie zijn de krakers van nu? ‘We willen geen last zijn maar een aanwinst’

Het pand aan de Fortlaan 42 in Utrecht werd gekraakt. Het is net dichtgetimmerd om nieuwe krakers buiten te houden.

Blij met de wet

Branchevertegenwoordigers van vastgoedbeleggers en huiseigenaren zijn blij met de nieuwe wet, zo blijkt uit een rondvraag door NRC. Al blijken er nog steeds frustraties over kraakhandhaving te bestaan. In maart noemden vastgoedeigenaren in De Telegraaf de wet „een wassen neus”, krakers zouden nog steeds te lang kunnen blijven zitten. In veel gevallen spannen eigenaren nog altijd civiele rechtszaken aan tegen krakers, of ze komen buiten de rechtszaal tot een oplossing.

Soms komt een pand na ontruiming alsnog leeg te staan. Zoals een Amsterdams kraakpand aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Het werd onderwerp van de eerste kraakzaak onder de nieuwe wet. Zomer 2023, een halfjaar na de ontruiming, werd de actiegroep Mokum Kraakt in het gelijk gesteld door de Hoge Raad. Het pand had nooit ontruimd mogen worden, want het stond weer leeg, net als voorheen. Voor de krakers kwam die uitspraak te laat. Ze waren vanwege de nieuwe wet al vertrokken.

In augustus moet uit de evaluatie van de wet blijken of die daadwerkelijk afschrikt. Het lijkt er niet op. „Als je op alles zo streng gaat zijn, boeit het mensen op een gegeven moment niet meer als ze de wet overtreden”, denkt Luna. „Mensen hebben huizen nodig en jongeren hebben geen andere mogelijkheden in de stad.”

Kraken is illegaal, maar soms zijn de alternatieven volgens Luna slechter. „Er kleven ook risico’s aan op straat slapen. Of je moet tot je 26ste bij je ouders wonen.”

Related Posts

IND werkt met ingrijpend nieuw toelatingsbeleid: ‘Asielzoeker moet nu zélf aantonen dat hij gevaar loopt’

  • admin
  • September 22, 2024
  • 0

‘Jullie zijn een van de laatste klassen”, zegt cursusleider Marco, staand voor een groot whiteboard. „We liggen goed op koers.” In een kaal lokaal in het Utrechtse kantoor van immigratiedienst IND zitten zo’n twintig beslisambtenaren. De tafeltjes staan opgesteld in een groot vierkant.

Voorin het lokaal schrijft Marco een woord op het bord: „Asielmotief.” Dát is waar de beslisambtenaren nadrukkelijker op moeten toetsen, zegt hij. Waarom zoeken asielzoekers in Nederland bescherming? En vooral: kunnen ze dat motief bewijzen?

Officiële documenten, zegt Marco, daar draait het om. Te vaak laten ambtenaren zich overtuigen door twijfelachtige stukken. „Puur menselijk is het”, zegt Marco, „dat je je laat imponeren door documenten die op tafel worden gelegd. Maar al die briefjes, halve arrestatiebevelen, foto’s, filmpjes en krantenknipsels, voldoen vaak niet aan de eisen.”

De IND-medewerkers krijgen deze ochtend les over een weinig bekende maar ingrijpende wijziging van het toelatingsbeleid. Sinds deze zomer beoordeelt de dienst asielaanvragen aan de hand van nieuwe instructies. Het gaat volgens Vluchtelingenwerk om „de grootste beleidswijziging in tien jaar tijd”.

Lees ook

Aan de grens van Duitsland: ‘Er is hier geen slagboom meer en die gaat er maandag ook niet zijn. Hoe willen ze dat doen?’

De grensovergang tussen Duitsland en Nederland bij Glanerbrug in 2024.

Bewijslast bij de asielzoeker

Langzaam worden de effecten van de wijziging zichtbaar: asielzoekers uit onveilige landen als Syrië, Afghanistan en Jemen ontvingen afgelopen weken een afwijzing. Volgens Vluchtelingenwerk gaat het om asielzoekers die voorheen wél zouden kunnen rekenen op een verblijfsvergunning.

Hoe dat kan? De kern van de wijziging, legt Marco de beslisambtenaren in het zaaltje uit, zit hem in de bewijslast. Onder druk van de rechtspraak moest de IND afgelopen jaren steeds beter motiveren waarom een asielzoeker niet in aanmerking zou komen voor bescherming. In de nieuwe werkinstructie is dat omgedraaid, zegt Marco: „Nu is het meer aan de vreemdeling zélf om aan te tonen dat hij iets te vrezen heeft.”

Als de asielzoeker dat niet kan bewijzen met officiële documenten dan wordt het verhaal van de aanvrager voortaan op een strengere manier getoetst. Meer dan voorheen moet de asielzoeker bijvoorbeeld verklaren waarom hij in Nederland en niet elders bescherming heeft aangevraagd. „Als iemand met een reisverhaal aankomt dat hij eerst een paar maanden in Italië wijndruiven ging stampen, daarna in Duitsland de Riesling ook wel leuk vond en toen pas naar Nederland kwam, dan zegt dat iets over zijn oprechtheid”, aldus Marco. „Dan heb je langere tijd in andere landen verbleven waar je óók prima asiel kon aanvragen. Als je daar geen goede verklaring voor kunt gegeven, leidt dat tot een ongeloofwaardigheidsverklaring van het asielmotief.”

Tegelijk is het zogenaamde risicogroepenbeleid afgeschaft. Voorheen kregen bijvoorbeeld afvallige moslims uit Iran of lhbti’ers uit Afghanistan gemakkelijker asiel toegekend, omdat bekend is dat leden van dergelijke groepen in die landen gevaar lopen. In de nieuwe situatie moeten ook deze vluchtelingen individueel aantonen dat zij bij terugkeer gevaar lopen.

Een IND’er vraagt: ‘Moet dit van de politiek?’ Nou, zegt de cursusleider: ‘De áánleiding is wel politiek’

Het voordeel van de twijfel

De beslismedewerkers in het IND-klasje hebben de nodige vragen. „Wat is hier de bedoeling van?”, vraagt een cursist. „Moet het aantal inwilligingen naar beneden?” Een ander: „Moet dit van de politiek?” Nou, zegt cursusleider Marco: „De áánleiding is wel politiek.”

Het begon allemaal met een politieke discussie. In 2022 publiceerde de IND cijfers waaruit bleek dat Nederland fors meer asielaanvragen inwilligde dan Europese buurlanden. Uit vervolgonderzoek van de dienst kwam naar voren dat het gros van de inwilligingen vluchtelingen uit Syrië, Jemen, Turkije, Afghanistan en Irak betreft.

Was het Nederlandse beleid voor deze landen dan zo veel softer? Alleen voor politiek vluchtelingen uit Turkije lijkt dat het geval, concludeerden de onderzoekers. Dat kon de grote verschillen niet verklaren. Als voornaamste oorzaak zagen de onderzoekers een taskforce. Die was in 2020 ingesteld door VVD-staatssecretaris Ankie Broekers-Knol om de achterstanden bij de immigratiedienst weg te werken. De groep mocht hiervoor „alle mogelijk denkbare en desnoods onconventionele maatregelen” treffen. In de praktijk betekende dat: zoveel mogelijk asielzoekers het voordeel van de twijfel geven tijdens de beoordeling van hun aanvraag. Die werkwijze werd voortgezet nadat de taskforce werd opgeheven.

Trots meldde Broekers-Knol in 2021 in een brief aan de Tweede Kamer dat de taskforce „de omvangrijke en langjarige achterstand” in korte tijd had weggewerkt. Het gevolg – dat het aantal inwilligingen rap steeg – stond níét in de Kamerbrief vermeld. Vóór de taskforce week het Nederlandse inwilligingscijfer niet af van dat van de rest van Europa. Gemiddeld zo’n vier op de tien asielverzoeken werd gehonoreerd. Nadat de taskforce in 2020 aan het werk was gegaan, liep dat op tot 63 procent, het jaar daarop tot 73 procent en nog een jaar later tot 85 procent. Terwijl deze percentages in de rest van Europa nauwelijks stegen.

Nadat het IND-onderzoek deze oorzaak had blootgelegd, vroeg VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans de regering om opheldering. Niet over de taskforce, die onder bewind van de VVD was ingesteld, maar over het héle toelatingsbeleid, dat van Brekelmans op de schop moest. In een aangenomen motie vroeg hij voortaan „de bewijslast zoveel mogelijk bij de asielzoeker neer te leggen”. Dat regelde VVD-staatssecretaris Eric van der Burg met het aanpassen van het groepenbeleid en de nieuwe werkinstructie die deze zomer, vlak voor het aantreden van het nieuwe kabinet, van kracht werd.

Lees ook

De IND-ambtenaar zit klem tussen wetten, regels en instructies

Een vluchteling loopt langs de weg in de buurt van het azc in Ter Apel.

Besnijdenissen

Die werkinstructie leidt nu al tot meer afwijzingen van asielzoekers uit onveilige landen, zegt Vluchtelingenwerk. De juristen van deze organisatie adviseren advocaten in asielprocedures en zijn daardoor op de hoogte van de toepassing van de nieuwe werkinstructie.

Een van de afwijzingen gaat om een moeder die met haar kinderen Jemen ontvluchtte, uit angst dat haar dochters zouden worden besneden. Bekend is dat dit in haar regio veel voorkomt. Op grond van het nieuwe beleid werd ze afgewezen. „De IND verlangde dat ze een document kon overleggen waaruit zou blijken dat haar dochters zouden worden besneden”, zegt haar advocaat Ruth Achttienribbe. „Dat kon ze niet. Zoiets wordt natuurlijk niet per brief aangekondigd.”

Nu pikt men iets uit het asielverhaal wat ongeloofwaardig zou zijn en verbindt daar direct een afwijzing aan

Vivian Oliana
advocaat

Christenen uit Iran

Een Iraans echtpaar dat zich tot het christendom zou hebben bekeerd, kreeg ook geen asiel. Een voorname reden voor de afwijzing vormde het feit dat ze op een vals paspoort naar Nederland waren gekomen. Dit zou volgens de nieuwe werkinstructie hun héle asielverhaal twijfelachtig maken – en leidde dus tot een afwijzing.

De advocaat van het echtpaar, Vivian Oliana, zegt dat deze redenering tekenend is voor het nieuwe IND-beleid. „Tot voor kort werd het asielverhaal in samenhang beoordeeld. Nu pikt men er iets uit wat ongeloofwaardig zou zijn en verbindt daar een afwijzing aan.”

Het Iraanse echtpaar kreeg afgelopen donderdag van de rechter gelijk; de IND moet hun aanvraag opnieuw beoordelen. Het nieuwe beleid is niet zonder risico’s, zegt Oliana. „Het betekent dat je mensen gaat terugsturen naar landen waarvan je weet dat ze daar kans lopen op vervolging. Dat is heel kwalijk.”

‘Niets te vrezen’

„Je kunt er op verschillende manieren naar kijken”, zegt cursusleider Marco op het IND-kantoor over de nieuwe manier van beoordelen van asielverzoeken uit risicogroepen. „Wij vinden dat we in sommige zaken misschien te snel hebben gezegd: jij behoort tot een risicogroep, dus je krijgt bescherming. Terwijl sommige mensen tot een risicogroep behoren, maar niets te vrezen hebben.”

Heeft hij daar een voorbeeld van?

De cursusleider hoeft niet lang na te denken: „De bahai.”

Dat is een onderdrukte minderheid in Iran. Voorheen kregen ze als risicogroep gemakkelijker asiel, maar het nieuwe beleid biedt de mogelijkheid om goed naar de individuele risico’s te kijken, vertelt de cursusleider. „Ben jij een derde generatie bahai die gewoon in Teheran woont en weinig uiting geeft aan je geloof? Dan maakt dat veel uit voor de kans die je loopt op vervolging. En dan kan het zo zijn dat we nu tot de conclusie komen dat je eigenlijk niets te vrezen hebt.”

Lees ook

Ambtenaren noemden asielcrisis ‘juridisch en politiek onverdedigbaar’, maar kabinet drukte door

Zwartgelakte stukken met ambtenarenadviezen in een prullenbak op de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen.


John Berends over provinciehuis Gelderland: ‘In de organisatie zit rancune naar mij’

  • admin
  • September 22, 2024
  • 0

In een exclusief interview met De Gelderlander, uit John Berends zondag kritiek op de provinciale organisatie waar hij jaren werkte. Berends was de commissaris van de koning in Gelderland. In september vorig jaar legde hij zijn taken neer na beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag.

De 68-jarige Berends noemt de organisatie „hoogprofessioneel” maar „met weinig politieke-bestuurlijke antenne”. Berends trad in 2019 aan en werd gevraagd veranderingen door te voeren. In zijn pogingen dat te realiseren, voelde hij tegenwerking. „Ik heb het management niet voor me gewonnen”, zegt hij.

Vorig jaar berichtte De Gelderlander op basis van anonieme gesprekken met meerdere ambtenaren over een pestcultuur binnen het provinciehuis. Berends zou zich schuldig hebben gemaakt aan roddelen, verbale intimidatie en in sommige gevallen fysiek grensoverschrijdend gedrag. KPMG deed onderzoek naar de aantijgingen, maar vond geen bewijs voor de beschuldigingen, aldus De Gelderlander. Wel werd hem „ongewenst gedrag” verweten en was een terugkeer onbespreekbaar.

In het gesprek met de regionale krant is Berends regelmatig verdedigend. In zijn antwoorden houdt hij vast aan het onderzoek dat KPMG deed naar de aantijgingen. „Grensoverschrijdend gedrag is niet aangetoond”, benadrukt hij meermaals. Op vragen of hij „onhandig” handelde, zegt Berends bijvoorbeeld: „met de wijsheid van nu misschien. Op dat moment stond ik volledig achter mijn beslissing”.

Dat Berends te veel en te snel veranderingen wilde doorvoeren, heeft volgens hem bijgedragen aan zijn „val”. Op pogingen tot contact met oud-medewerkers kwam geen reactie. Hem werd gevraagd interactie met oud-collega’s te vermijden. „In de organisatie zit rancune naar mij”, zegt hij.

Berends was sinds 2019 commissaris van de koning in Gelderland. Zijn taken werden waargenomen door de oud-burgemeester van Leiden, Henri Lenferink (PvdA).

Lees ook

Gelderse commissaris van de koning John Berends legt taken neer tijdens onderzoek naar wangedrag

De Gelderse commissaris van de koning John Berends staat de pers te woord na een vergadering over de beschuldigingen tegen hem, op 18 september in Arnhem.


Landgoedeigenaren Mieke en Agnes de Bruijn weten het zeker: ‘Men had de wolf van het begin af aan moeten afschieten’

  • admin
  • September 21, 2024
  • 0

‘Het zit ons hoog”, zegt Mieke de Bruijn (81) aan de keukentafel in haar rustieke landhuis op landgoed De Ploeg. „Hè, Ag?” Ze kijkt naar haar buurvrouw. „Zéér hoog”, zegt Agnes de Bruijn (80). De twee vrouwen, schoonzussen, hebben deze week met afgrijzen kennis genomen van de uitspraak door de rechter dat er, voor de zoveelste keer, vrijwel geen maatregelen mogen worden genomen tegen een wolf, dit keer een dier dat een meisje omver had gelopen en een hond had doodgebeten. „Ik snap die rechters niet”, zegt Mieke de Bruijn. „Weten ze wel waarover ze praten?” Ze neemt een plakje koek. „Mijn broer was ook rechter en die zei altijd dat je als rechter de wet moet volgen maar dat je ook je gezond verstand moet gebruiken.”

De dames wonen naast elkaar, ieder op een eigen landgoed in Wenum-Wiesel, naast Kroondomein Het Loo, even buiten Apeldoorn. Ze hebben nog geen wolf op hun terreinen gehad, naar eigen zeggen dankzij het vele wild op het Kroondomein, waar „enkele roedels wolven” zitten.

De rechterlijke uitspraak is volgens de vrouwen het zoveelste bewijs dat een deel van Nederland over onvoldoende kennis beschikt van het plattelandsleven, en niet beseft wat de komst van wolven teweeg brengt. Mieke de Bruijn: „Mensen in het westen van het land, of laten we zeggen die in een grote stad wonen, zijn meestal pro-wolf. Zij begrijpen niet dat het erg is als je een wei op loopt en ziet dat jouw beesten daar verscheurd liggen. We hebben hier ook een paar pinken lopen. Dan zeggen mensen: als jullie deze dieren toch naar de slacht brengen, is het toch niet erg wat de wolf doet? Dat hoor je om de haverklap.”

Uitleg van de wolvenconsulent

Agnes de Bruijn: „Ik ken een dierenarts die moest huilen toen hij dode en mishandelde schapen in een wei had zien liggen. Ik neem het de overheid persoonlijk hoogst kwalijk dat zij dit toelaat. Men had de wolf van het begin af aan moeten afschieten.”

Agnes de Bruijn: „Mijn schapen zijn mijn kinderen.”
Foto Wouter de Wilde

Mieke de Bruijn heeft op haar fraaie landgoed ongeveer dertig hectare weiland. Er lopen paarden en pony’s van andere mensen. „Wij worden geacht onze dieren te beschermen met wolfwerende rasters. Dat is veel te duur. Bovendien moeten die rasters vrij van onkruid blijven om er veel stroom op te zetten, anders schrikt de wolf niet genoeg. Dat is heel veel werk. Verder leven er in onze gebieden veel dassen, reeën, hazen en vossen. Waar moeten die blijven met al die hekken?”

Eerder heeft de familie De Bruijn overwogen rasters te plaatsen. Er was een wolvenconsulent naar het landgoed gekomen om tekst en uitleg te geven. Mieke de Bruijn: „Uiteindelijk zagen we dat niet zitten.”

Vorig jaar heeft de familie in een vergadering met ruim twintig houders van pensionpaarden dit besluit toegelicht en hun gevraagd een clausule te tekenen dat in geval van een aanval door de wolf het landgoed niet aansprakelijk kan worden gesteld. Allemaal hebben ze ingestemd. Mieke de Bruijn: „Mensen die in het buitengebied wonen, begrijpen dit.”

Er wordt gezegd dat we beter naar de dieren moeten luisteren. Maar dat doen wij al. Wij wonen tussen de dieren

Mieke de Bruijn
boerin

Agnes de Bruijn woont op haar eigen, kleinere landgoed, de Goudvink. Ze heeft vijf schapen. „Ik haal elke avond mijn schapen naar huis. En elke nacht sta ik op en laat mijn zes hondjes even buiten en laat hen flink blaffen. Want voor de wolf zijn schapen eenhapscrackers.”

Mieke en Agnes wonen naast elkaar, ieder op een eigen landgoed in Wenum-Wiesel, naast Kroondomein Het Loo, even buiten Apeldoorn.
Foto Wouter de Wilde

Mieke de Bruijn: „De wolven gaan eerst jouw schapen pakken. Daarna komen ze bij mijn pony’s.” Agnes de Bruijn: „Ik kan schapenhouders mijn weilanden niet aanbieden. Vanwege de wolf. Dat is toch schandalig? Mensen zeggen dat je dan maar geen schapen moet nemen. Terwijl het schattige dieren zijn. Het zijn mijn kinderen. Dat wordt je door de wolf afgenomen.”

‘Rancune jegens jagers’

Mieke de Bruijn woont al zestig jaar op boerderij De Ploeg in Wenum-Wiesel, naast Kroondomein Het Loo. Ze heeft drie kinderen. Gezamenlijk en gesteund door enkele medewerkers en vrijwilligers houden ze het landgoed draaiende. Ze was getrouwd met de broer van Agnes. Samen hadden ze een boerderij met melkvee. Haar man Frans is vier jaar geleden overleden.

Wat de vrouwen hoog zit, is dat er door de politiek en door de stedelingen, vooral in het westen van het land, niet naar hen wordt geluisterd. Agnes de Bruijn: „Ik ken iemand bij de televisie. Die zegt: kom maar niet naar een praatprogramma, want zodra je iets zegt tegen de wolf, word je afgekapt. De omroep is pro-wolf. Je wordt geboycot.”

Mieke de Bruijn: „Waar iedereen in het westen ook op tegen is, is de jacht. Rancune tegen jagers. Faunabeheer is volgens veel mensen niets anders dan een dekmantel om voor de lol beesten af te knallen. Mensen weten niet waar ze over praten. Jagers hebben een passie, zeker. Niet om er op los te knallen maar om het evenwicht in de natuur te bewaren. Er wordt tegenwoordig vaak gesteld dat wij mensen niet boven de dieren staan. Dat is misschien zo. Er wordt gezegd dat we beter naar de dieren moeten luisteren en kijken. Maar dat doen wij al. Wij wonen tussen de dieren. Wij staan wel naast de dieren. En we willen dat dieren het goed hebben. Dus als er te veel van een bepaalde soort komen, moeten die aantallen worden beperkt. Anders komt er honger, dan komen er ziektes.”

Zal ik u eens iets vertellen? Een wolf is slecht voor de natuur

Agnes de Bruijn
schapenhoudster

Tegenwerpingen

Het land van Mieke de Bruijn telt, naast ongeveer vijftien percelen weiland, een minicamping en een logeerkamer, paardenpensions, een zaal die je kunt huren en een voormalige gerestaureerde melkveestal. Plus twee geiten en een Duitse herder, Senna. Op het kleinere landgoed van Agnes de Bruijn, doorsneden door een beek, lopen zes hondjes en grazen vijf schapen in de weilanden.

De verslaggever werpt bij het relaas van de vrouwen tegen dat volgens deskundigen de natuur is gebaat bij de aanwezigheid van de wolf. Agnes de Bruijn: „Ach, zal ik u eens iets vertellen? Een wolf is slecht voor de natuur. Grazers zoals herten, reeën, moeflons en schapen zorgen dat er in dit gebied niet overal dennetjes opkomen. Die eten ze op. Als de wolf deze grazers verjaagt, staan hier alleen nog maar dennen. En geen mooi gras met vlindersoorten, vliegen en wormen.”

Foto Wouter de Wilde

Nog een tegenwerping: dat de wolf nu eenmaal Europees beschermd is. Mieke de Bruijn riposteert dat Europa niet overal hetzelfde is. „Over de wolf wordt altijd gezegd dat er weinig confrontaties met het dier zijn omdat het een heel schuw dier is. Maar in Nederland bestaat geen onderzoek naar wat er gebeurt met een wolf in zo’n dichtbevolkt land als Nederland. Die wordt na een paar jaar minder schuw.”

Agnes de Bruijn: „Een wolf heeft een hert per week nodig. Als hier het wild op is, pakken ze misschien een kind. Over twee jaar zul je zien dat het uit de hand loopt. En dan kan de overheid zich de ogen uit de kop schamen.”

Laatste tegenwerping: wolvendeskundigen beweren steevast dat veehouders hun dieren beter moeten beschermen en dat rasters heus wel helpen. Mieke de Bruijn: „Ik zou zeggen: laat deze wolvenmensen dan maar eens komen kijken en zeggen hoe wij dat zouden moeten doen.”

Agnes de Bruijn: „Zou u een hekwerk van twee meter om uw terrein willen?”

Mieke de Bruijn: „Het is geen gezicht. Het enige waar ik eventueel over zou willen nadenken, is een verplaatsbaar hek, om steeds een ander perceel. Zodat er voldoende ruimte overblijft voor de rest van het wild. Maar ja, als een wolf wil, kan hij er overheen, of onderdoor.”

Agnes de Bruijn: „Een wolf springt makkelijk over een hek van twee meter hoog.”

Mieke de Bruijn houdt haar vlakke hand boven de keukenvloer en vertelt dat ze ooit een Ierse terriër had. „Die nam een aanloop, klom tegen een hoog hek en kwam er overheen. En ik maar zien dat ik hem terug kreeg.”

Bij het afscheid wil Mieke de Bruijn nog kwijt dat als er binnenkort een wolf op het landgoed verschijnt, zij de pony’s uit de wei zal moeten weghalen en op stal zetten. „Dan kan ik mijn bedrijf wel opdoeken.”