Gestegen inflatie in juli maakt renteverlaging ECB onzeker

Beleggers dachten misschien dat ze op zomervakantie konden gaan in de bijna-wetenschap dat de Europese Centrale Bank in september de rente zou verlagen. Maar het inflatiecijfer voor de eurozone dat woendag werd gepubliceerd, maakt het onzeker wat de ECB in september gaat doen.

De inflatie in het eurogebied kwam in juli uit op 2,6 procent op jaarbasis, zo meldde statistiekbureau Eurostat woensdag. Dat is een fractie hoger dan in juni (2,5 procent) en ook hoger dan de meeste economen in enquêtes hadden voorspeld (2,4 à 2,5 procent). Zowel ING als ABN Amro noemt het cijfer „teleurstellend”.

Opvallend was ook het hoge inflatiecijfer in Nederland: dat bedroeg 3,5 procent, tegen 3,4 procent in juni, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag.

En dit zijn dan nog de cijfers volgens een gestandaardiseerde Europese rekenmethode. Volgens een andere rekenmethode, waar het CBS zelf de voorkeur aan geeft, bedroeg de inflatie in Nederland zelfs 3,7 procent in juli – fors hoger dan in juni (3,2 procent). In deze berekening neemt het CBS ook de huren mee. Die in de vrije sector zijn in Nederland in een jaar tijd met bijna 10 procent gestegen, bleek laatst uit gegevens van verhuurplatform Pararius.

De cijfers van Eurostat en CBS zijn nog voorlopig: het betreft eerste metingen, die nog zullen worden aangepast. Maar het moge duidelijk zijn: de hoge inflatie ebt niet zomaar weg, niet in de eurozone en zeker niet in Nederland.

Kapper

Vooral opvallend zijn de hardnekkige prijsstijgingen voor diensten: die zijn in een jaar tijd 4 procent duurder geworden in de eurozone als geheel en 5,7 procent in Nederland. Een ieder die uit eten gaat, de kapper afrekent of een monteur laat komen, zal dat herkennen. Energie stijgt niet of nauwelijks meer in prijs, maar voedsel wel, zeker in Nederland. In de categorie ‘voedingsmiddelen, dranken en tabak’ kwamen de prijzen in juli 2,3 procent hoger uit in de eurozone als geheel, en 5,4 procent hoger in Nederland.

De diensteninflatie is sterk gerelateerd aan hoge looneisen die vorig jaar en dit jaar door werkgevers zijn ingewilligd. Bedrijven in de dienstensector zijn meer kwijt aan salarissen van personeel, en berekenen die kosten voor een deel door aan de klant. Intussen hebben veel van die klanten meer geld in de portemonnee gekregen, waardoor ze allerlei diensten toch wel afnemen. Resultaat: oplopende prijzen.

Renteknop

Binnen de eurozone verschillen de inflatiecijfers behoorlijk. Behalve Nederland kent vooral België (5,5 procent volgens de Europese rekenmethode) een hoge inflatie. In Duitsland en Frankrijk ligt de inflatie op het eurozonegemiddelde van 2,6 procent, in Spanje iets daarboven (2,9 procent), In Italië er duidelijk onder (1,7 procent).

Forse loonstijging

Wat België en Nederland gemeen hebben, is een relatief forse stijging van de lonen. Belgische lonen zijn gekoppeld aan de inflatie en stegen al zo’n 10 procent in het inflatiepiekjaar 2022. In Nederland vond in 2023 een loonstijging van krap 8 procent plaats, volgens Eurostat-data. Die loonstijgingen lijken nu door te werken in de prijzen.

Het draaien aan de renteknop is het geijkte middel voor centrale banken om de inflatie te beïnvloeden. Hoe hoger de rente, hoe moeilijker het voor burgers en bedrijven wordt om geld te lenen. Dat drukt de consumptie en de investeringen, en uiteindelijk ook de inflatie.

De ECB streeft naar een inflatie van rond de 2 procent binnen een periode van zo’n twee jaar. In juni leek dit doel even binnen bereik te komen: toen verlaagde de ECB voor het eerst in krap vijf jaar tijd de rente. Het belangrijkste tarief, de rente voor banken die deposito’s aanhouden bij de ECB, ging van 4 naar 3,75 procent.

Een volgende ECB-renteverlaging in september is onzekerder geworden, schrijft ING in reactie op de inflatiecijfers van juli. „De laatste gegevens hebben de ECB niet de zekerheid gegeven die zij nodig heeft om te bevestigen dat de strijd tegen de inflatie is gewonnen”, aldus de bank.

ABN Amro daarentegen vindt een renteverlaging nog steeds „waarschijnlijk”: de opleving van de inflatie in juli zal van kortstondige aard zijn, denkt de bank.


Lees ook

Meer inflatie, hogere rente: Japan wilde het al jaren, toch doet het pijn

Klanten doen boodschappen in Tokio. De Japanse centrale bank verhoogde woensdag de rente om de inflatie in te dammen.