Boeing heeft afscheid genomen van een icoon

Luchtvaart Boeing heeft dinsdag afscheid genomen van de 747, bijgenaamd Queen of the Skies.De laatste 747 werd feestelijk opgeleverd. Een afscheid in negen getallen.

De laatste Boeing 747 verliet dinsdag de fabriekshal in Everett, Washington.
De laatste Boeing 747 verliet dinsdag de fabriekshal in Everett, Washington.

Foto Paul Weatherman/Boeing/AFP

Tijdens een feestelijke bijeenkomst in Seattle heeft de Amerikaanse vliegtuigfabrikant -Boeing dinsdag de allerlaatste 747 opgeleverd.

De laatste jumbojet gaat naar de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Atlas Air. Dat is de maatschappij met de meeste Boeing 747’s in actieve dienst. Atlas Air vervoert met name vracht voor klanten als webwarenhuis Amazon en de logistieke bedrijven DHL, Kuehne + Nagel en MSC.

Het afscheid van de Boeing 747, de Queen of the Skies, in negen getallen.

1.574

toestellen heeft Boeing van het type 747 geproduceerd. Het populairste model was de 747-400, geïntroduceerd eind jaren tachtig. Aan meer dan honderd klanten verkocht Boeing een of meerdere jumbojets. In 1990, op het hoogtepunt, verkocht Boeing er zeventig. Vorig jaar waren dat er vijf.

1967

is het jaar waarin Boeing het ontwerp maakte van de 747. Het design begon als een ‘herkansing’, als troost na een verlies. Eind jaren zestig greep Boeing naast een contract voor de bouw van een groot militair vrachtvliegtuig. Het bedrijf besloot de opgedane kennis van grote motoren alsnog toe te passen, maar dan voor een nieuw vliegtuig dat heel veel passagiers zou kunnen vervoeren. Op 9 februari 1969 maakte het toestel zijn eerste proefvlucht, en op 21 januari 1970 volgde de eerste commerciële passagiersvlucht voor de inmiddels opgeheven Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Pan Am.

1/3

van de romp tot de cockpit is de extra verdieping van de Boeing 747. Die maakt het toestel het meest herkenbare vliegtuig van de wereld. De verdieping gaf het toestel de weinig elegante bijnaam de Walvis; fans geven de voorkeur aan Queen of the Skies. Luxe uitvoeringen van het toestel hadden een lounge of cocktailbar in het bovenste deel, soms bereikbaar via een wenteltrap.

4

straalmotoren heeft de 747. Die configuratie was revolutionair bij de introductie van het vliegtuig eind jaren zestig, maar wordt nu gezien als verouderd. Dat geldt ook voor het grootste toestel van concurrent Airbus, de eveneens viermotorige A380.

Een toestel met vier motoren verbruikt veel meer kerosine dan een tweemotorig vliegtuig. De brandstofkosten zijn hoger, de uitstoot groter.

11

kilogram kerosine per kilometer verbrandt de Boeing 747 ongeveer (afhankelijk van factoren als aantal passagiers, type motor en bestemming). Een moderner toestel als de 737 MAX, de nieuwe bestseller van Boeing, verbruikt een kwart, 2,9 kilo per kilometer.

De 747 biedt echter plaats aan veel meer passagiers dan de 737 MAX. De populairste versie, de 747-400, vervoert 416 passagiers tegenover 144 voor de 737 MAX-9. Als je het brandstofverbruik omrekent per passagiers zit de 747 op ongeveer 3,2 liter per 100 km per passagier. De 737 MAX verbruikt 2,5 liter per 100 km per passagier.

14.430

kilometer is het gemiddelde bereik van een Boeing 747 met passagiers. Met vracht is het bereik ruim 8.000 kilometer. Het toestel bracht, voor het eerst zonder een tankstop, een kleine vijfhonderd reizigers per vlucht van bijvoorbeeld Europa naar Noord-Amerika en van Noord-Amerika naar Azië. Om het immense toestel te vullen, verlaagden luchtvaartmaatschappijen de ticketprijs en maakten zo intercontinentaal vliegen bereikbaar voor veel meer mensen dan voorheen. „De 747 opende de wereld voor miljoenen passagiers”, stelden fans bij het naderende afscheid van de Queen of the Skies.

13,4

miljoen kubieke meter is het volume van de fabriek in Everett, nabij Seattle, waar Boeing altijd zijn 747’s heeft geproduceerd. De fabriekshal is het grootste gebouw ter wereld gemeten naar inhoud. De hal heeft een oppervlakte van bijna 400.000 vierkante meter. Boeing blijft de hal in Everett gebruiken voor de productie van vliegtuigen. Dinsdag meldde de directie dat het bedrijf er medio 2024 een nieuwe assemblagelijn in gebruik neemt voor de 737 MAX. In de zuidelijker gelegen plaats Renton heeft Boeing al drie productielijnen voor de MAX. De 777X, Boeings opvolger van de 747, wordt pas over enkele jaren opgeleverd.

4

vrachtvliegtuigen heeft KLM nog in gebruik voor zijn cargo-tak Martinair. Die worden in de tweede helft van 2026 vervangen door toestellen van Airbus, de A350F. Volgens KLM zijn die 40 procent zuiniger en 50 procent stiller dan de 747’s. In maart 2020 nam KLM afscheid van zijn 747 voor passagiersvluchten. In april en mei 2020 volgden nog wel enkele vrachtvluchten met de jumbojets vanuit China, met onder meer medische goederen.

1

De Air Force One, het vliegtuig van de president van de Verenigde Staten, is sinds 1990 een Boeing 747. George Bush sr., Bill Clinton, George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump en Joe Biden gebruikten het toestel.

Het presidentiële toestel is niet de enige ‘speciale’ 747. NASA vervoerde de Space Shuttle op de rug van een omgebouwde 747. Boeing bouwde de 747 Dreamlifter om onderdelen van zijn nieuwe toestel 787 Dreamliner te vervoeren. En in januari 2023 lanceerde het commerciële ruimtevaartbedrijf Virgin Orbit een raket van een vliegende 747. Die missie faalde.