Vanaf het balkon van zijn huis in Zuidwest-Londen kijkt Richard Higgs uit over wat ruim een eeuw lang een golfbaan met achttien holes was. „Ik vind het prachtig”, zegt hij. „Ik kijk graag naar al die oude bomen.”
Higgs woont vlak bij Wimbledon Village. Dezer dagen trekken drommen mensen voorbij aan zijn huis, waar Higgs met zijn vijf maanden oude dochter Vivienne en poedels Bling en Sparkle woont. Hij kocht de woning mede vanwege het grastoernooi, vertelt de hightechspecialist. „In die twee tennisweken bruist het.”
Als het aan de All England Lawn Tennis Club (AELTC) ligt, krijgt Higgs een nieuw uitzicht. De komende jaren moeten op het voormalige golfterrein 38 tennisbanen verrijzen, een 28 meter hoog stadion met uitschuifbaar dak voor achtduizend bezoekers, plus spelersfaciliteiten en onderhoudsdepots.
De uitbreiding (kosten: 237 miljoen euro) moet Wimbledon toekomstbestendig maken. Want het schuifdak dat een aantal jaren geleden boven het Centre Court en baan 1 werd geplaatst, mag de afgelopen jaren z’n waarde hebben bewezen, het is volgens de AELTC niet meer van deze tijd dat de kwalificatiewedstrijden in de week voor het grastoernooi worden afgewerkt op tien minuten rijden van het tenniscomplex. Zo komen de andere drie grandslams, waar de kwalificaties wél binnenshuis worden gespeeld, op voorsprong.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152407/web-0807SPO_wimbledon_higgs2.jpg)
„Wimbledon is een wereldberoemd merk”, zegt Higgs, die wel een beetje opziet tegen de overlast van de naar verwachting veertigduizend vrachtwagens die af en aan gaan rijden bij een verbouwing. Hij heeft het ervoor over omdat dat wereldberoemde merk met z’n tijd moet meegaan. „Daar mogen we niet te lichtvaardig over denken.”
Er is één groot probleem: op de voormalige golfbaan mag niet met dat doel worden gebouwd. Die belofte deed de AELTC toen het terrein in 1993 voor 6 miljoen euro werd overgenomen van het Londense district Merton. Het „mag alleen voor recreatieve doeleinden worden gebruikt of als open ruimte”, valt in een convenant te lezen. Dat verklaart waarom de AELTC het huurcontract met de Wimbledon Park Golf Club liet doorlopen tot 2041; veel alternatieven waren er niet.
De afgelopen jaren zorgden stijgende bezoekersaantallen op Wimbledon – ruim een half miljoen in 2023 – voor kopzorgen. In de hoop dat de golfclub het huurcontract opzei, kwam de AELTC met steeds aantrekkelijker voorstellen. Wat dachten de bijna achthonderd leden van ruim een ton vergoeding per persoon? Een stemming in 2018 wees uit dat 82 procent het dertig hectare grote terrein in dat geval wilde opgeven. „Aan 120 jaar golfen in Wimbledon Park is een einde gekomen door hebzucht”, zei een kritisch lid tegen The Guardian.
Veel buurtbewoners waren in rep en roer toen de AELTC in 2021 met uitbreidingsplannen kwam, de bijna dertig jaar oude belofte in het convenant ten spijt. Tegen betaling tennis kijken is commercie, geen recreatie, zeggen ze. Een uitbreiding zorgt voor nóg meer bezoekers en een nóg grotere verstopping van het nabijgelegen metrostation Southfields. En wie garandeert dat er na dat enorme stadion en die extra tennisbanen niet opeens behoefte blijkt te zijn aan een hotel of heliport?
Op de eerste dag van het grandslam waren deze week langs de wandelroute vanaf Southfields naar het tennispark, een kwartier lopen, veel spandoeken te zien met teksten als ‘Green, not greed’. Een buurtbewoner had zich verkleed als aardbei (het fruit dat hoort bij Wimbledon) en stond al om half zes in de ochtend media te woord. Met ludieke acties creëer je meer goodwill dan met ingewikkelde juridische verhandelingen, is de gedachte.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152411/web-0807SPO_wimbledon_station.jpg)
Duizend boze berichten
Iain Simpson, voorzitter van bewonersvereniging Save Wimbledon Park, laat het er niet bij zitten, vertelt hij in een kantoortje op loopafstand van het tennispark. Simpson woont veertig jaar in ‘SW18’ en al die tijd was de relatie tussen de AELTC en de bewoners goed, zegt hij. Soms werden ze met champagne onthaald. Maar met het aantreden van de nieuwe topvrouw Sally Bolton, in 2020, is het „regime” veranderd. Door haar niet-coöperatieve houding heeft de AELTC krediet verspeeld. En dat kan haar gaan opbreken, voorspelt hij, want er wonen veel gepensioneerde advocaten in de buurt.
Bijna twintigduizend mensen ondertekenden een petitie tegen de plannen, vertelt politicus Leonie Cooper, die in Londen de districten Merton en Wandsworth vertegenwoordigt, waar Wimbledon Park onderdeel van uitmaakt. „Ik kreeg zo’n duizend boze berichten.”
Cooper vindt de overlast die een uitbreiding voor buurtbewoners oplevert onaanvaardbaar, maar kan er ook niet mee leven dat de strikte bepalingen die in 1993 een goede aankoopprijs rechtvaardigden, terzijde worden geschoven. Een Japans bedrijf toonde destijds ook interesse, maar haakte af door de beperkte mogelijkheden.
De districten die Cooper vertegenwoordigt, zitten niet op één lijn. Merton keurde de uitbreidingsplannen in oktober goed, Wandsworth keurde ze een maand later af. Omdat beide districten met een uitbreiding akkoord moeten gaan, zal het kantoor van de burgemeester de impasse moeten zien te doorbreken. Daar arriveerden onlangs de aangepaste plannen van de architect, die op een hoorzitting met voor- en tegenstanders worden besproken. Er is ook een kans dat de beslissing over de uitbreidingsplannen wordt overgelaten aan de secretary of state, omdat het als een kwestie van landsbelang wordt gezien.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152414/web-0807SPO_wimbledon_reclame.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152405/web-0807SPO_wimbledon_artistimpression.jpg)
„Ik begrijp heus wel waarom Wimbledon wil uitbreiden”, zegt Anneke de Boer, een ex-bankier en buurtbewoner. „Maar op dat land mag gewoon niet worden gebouwd en daar komt bij dat buurtbewoners niet geconsulteerd zijn.” Bij eerdere plannen voor een schuifdak boven het Centre Court en baan 1, gebeurde dat wél. De uitbreidingsplannen werden tijdens een online bijeenkomst in coronatijd „meegedeeld”. Er was geen plan B, kregen bewoners te horen.
In vervolgbijeenkomsten bleken de plannen te zijn aangepast, zegt De Boer. Niet twintig extra banen, maar 38. De AELTC zou zich schuldig maken aan „desinformatie”. Toen werd aangekondigd dat een deel van het voormalige golfterrein wordt opengesteld voor publiek, bekeek ze de tekeningen. Wat bleek? Het gaat slechts om „een kleine strip” land. En de 1.500 jonge bomen die omwille van biodiversiteit zouden moeten worden geplant, wegen niet op tegen de schade als gevolg van de kap van zo’n driehonderd oude bomen, zegt ze. Dat levert bij elkaar niet méér biodiversiteit op, maar minder.
De Boer stoort zich ook aan de advertenties in kranten en de Londense metro. Bij een idyllisch plaatje staat de tekst: ‘You could be a short walk away from a beautiful new park.’ Misleidend vindt ze, want het nieuwe park is maar voor een klein deel en lang niet op alle dagen van het jaar toegankelijk voor publiek. Het geschetste plaatje laat de situatie rond 2060 zien, als zij bejaard is. De Boer diende een klacht in bij de Britse Reclame Code Commissie. Die werd verworpen omdat er een QR-code bij de advertentie staat die verwijst naar een site van de gemeente met meer informatie.
Een loopje met de wet
Volgens De Boer zijn veel winkeliers en eigenaren van bars en restaurants in de omgeving bang voor inkomstenderving als de plannen doorgaan, maar dat is niet de ervaring van Adrian Mills, voorzitter van de Wimbledon Village Business Association, een club met zo’n honderd leden. Die zijn „positief noch negatief”, zegt hij. Ze voegen zich naar hoe het uitpakt.
Als de verbouwing doorgaat, zal het eindresultaat „vast prachtig” zijn, zegt Mills, want het tennistoernooi staat bekend om haar klasse, maar de opstelling van de AELTC is „niet erg flexibel”. Hij spreekt van een „David tegen Goliath-situatie” en schat de kans dat de plannen „met wat aanpassingen” doorgaan op 75 procent. „De wereld is anders dan in 1993, lijkt de houding van de AELTC. Mijn ervaring is dat er in dit land wel vaker een loopje met de wet wordt genomen.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152410/web-0807SPO_wimbledon_metro.jpg)
Of een verbouwing goed uitpakt voor zijn leden, durft Mills niet te voorspellen. Noch hoe de AELTC zich zal opstellen als de verbouwing niet wordt goedgekeurd. Krijgt zijn club nog wel die „substantiële” som geld om Wimbledon Village – waar de gemiddelde jaarlijkse huur 70.000 euro bedraagt – telkens weer te verfraaien? Of zeggen ze: zoek het zelf uit? Uit voorzorg voert Mills gesprekken met een sportagenschap en een fabrikant van mobiele telefoons over sponsoring.
Een woordvoerder van de AELTC zegt dat de verbouwing zo’n honderd banen oplevert. Mocht de uitbreiding worden goedgekeurd, dan verrijzen er volgens hem een speeltuin, een nieuw botenhuis en openbare toiletten in het huidige, voor het publiek toegankelijke deel van het park. Hij erkent dat de communicatie met buurtbewoners niet altijd goed is verlopen, waardoor de motieven van de AELTC in twijfel worden getrokken. „Dat had beter gemoeten.” En het convenant? „Dat is destijds in goed vertrouwen opgesteld”, zegt hij. „We gaan zien hoe de interpretatie ervan uitpakt.” Een plan B is er volgens hem inderdaad niet.
Iain Simpson van Save Wimbledon Park vergelijkt de gang van zaken met het spelen van een vijfsetter. Op dit moment wordt de derde set gespeeld, zegt hij, op het kantoor van de burgemeester. In de vierde set buigt de secretary of state zich over de zaak. Als die beslissing in het nadeel van de buurtbewoners uitpakt, begint de vijfde set: in de rechtszaal. „Dan organiseren we een landelijke inzamelingsactie om die peperdure advocaten te kunnen betalen. Voorlopig zijn ze nog niet van ons af.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/07/03152429/web-0807SPO_wimbledon_park.jpg)
