Het plan van het Amsterdamse gemeentebestuur om het groen in de stad te beschermen is van tafel, na een referendum hierover. Woensdag werd duidelijk dat een meerderheid van de Amsterdamse gemeenteraad tegen het zogeheten beleidskader Hoofdgroenstructuur zal stemmen. Het vorige beleidskader dateert uit 2011 en blijft vooralsnog van kracht.
In de Hoofdgroenstructuur staan de ‘groene’ gebieden die de gemeente wil beschermen tegen bebouwing – van parken en sportvelden tot begraafplaatsen. Het gemeentebestuur zegt het beschermde groen te willen uitbreiden, tot 72 vierkante kilometer in de hele stad.
Op 6 juni, tegelijk met de verkiezingen voor het Europees Parlement, stemden meer dan 160.000 Amsterdammers tegen de voorgestelde Hoofdgroenstructuur, een meerderheid van zo’n 60 procent. Volgens de initiatiefnemers van het referendum was de bescherming van groen in dit beleidsstuk „boterzacht”. In het beschermde groen mag immers wel worden gebouwd, zij het onder voorwaarden.
Lees ook
Initiatiefnemers van Amsterdams referendum vrezen dat de gemeente het laatste groen verkwanselt: ‘In de berm kun je niet voetballen’
‘Truc’
Coalitiepartijen D66, GroenLinks en PvdA hebben de voorbije weken gepoogd het beleidskader zo aan te passen dat het tegemoet zou komen aan de bezwaren van de initiatiefnemers van het referendum en de Partij voor de Dieren, maar dat is niet gelukt. Zij willen nu een burgerberaad organiseren om de tegenstem beter te kunnen duiden. Dit voorstel krijgt steun van onder meer CDA en Volt.
Een burgerberaad is een groep ingelote en representatieve bewoners die de gemeente adviseert. Zo’n traject kan wel een jaar duren. Vervolgens moet er een beleidskader worden geschreven.
De initiatiefnemers van het referendum zijn „verontwaardigd en teleurgesteld” over de gang van zaken. „Het burgerberaad is een bliksemafleider, een truc van de coalitie om een nieuw beleidskader nog een paar jaar uit te stellen, zodat het college intussen lekker kan bouwen in het groen”, aldus Sonja Brilman, van Team Referendum Hoofdgroenstructuur.
Bij een Israëlische luchtaanval op een school in Nuseirat, een plaats iets ten zuidwesten van Gaza-Stad, zijn zaterdag zeker 16 mensen om het leven gekomen. Dat meldt Al Jazeera. Volgens het Palestijnse persbureau Wafa werd de school gerund door de VN_hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) en bood onderdak aan vluchtelingen.
Volgens een woordvoerder van de UNRWA verbleven er zo’n 2.000 vluchtelingen in de school. De meeste slachtoffers zijn vrouwen en kinderen. Ook zijn er zo’n 75 gewonden.
“Er is geen enkele rechtvaardiging of reden om zulke schade toe te brengen aan faciliteiten van UNRWA”, aldus de woordvoerder. Het Israëlische leger heeft de aanval nog niet bevestigd.
Medewerkers van de Verenigde Naties inspecteren een verwoeste voedsel- en hulpwinkel van UNRWA na een Israëlische luchtaanval op het vluchtelingenkamp Al-Maghazi. Foto Mohammed Saber/EPA
De Noorse wielrenner André Drege is op 25-jarige leeftijd overleden door een val in de voorlaatste etappe van de Ronde van Oostenrijk. De renner kwam in de afdaling van de Großglockner ten val en bezweek daarna aan zijn verwondingen, meldden Oostenrijkse media.
Het is nog niet duidelijk hoe de Noor ten val is gekomen. Ook is nog niet bekendgemaakt of de laatste etappe van de ronde zondag wordt gereden.
Drege reed sinds 2021 voor Team Coop-Repsol. “Ons hele organisatiecomité is aangeslagen door dit tragische ongeval en onze gedachten zijn bij de familie, vrienden en de ploeg Coop-Repsol”, meldde de organisatie op sociale media.
Vorig jaar overleed de Zwitserse wielrenner Gino Mäder door een val in de afdaling in de Ronde van Zwitserland.
Lees ook
Veiligheid in het wielrennen, een jaar na de dood van Gino Mäder – ‘Het risico zou niet bij de renners moeten liggen’
De warme betrekkingen waren er al jaren. Maar dit is nieuw: ook in het Europarlement zijn Viktor Orbán en Geert Wilders voortaan bondgenoten. Vrijdagavond maakte de PVV-leider bekend dat zijn partij (met straks zes Europarlementariërs) zich aansluit bij de nieuwe Europese fractie die de Hongaarse premier wil oprichten: Patriotten voor Europa.
De timing van de bekendmaking viel op: juist vrijdag zorgde Orbán binnen Europa voor grote commotie, door een onverwacht bezoek te brengen aan de Russische president Vladimir Poetin in Moskou. Met het bezoek, door Orbán zelf een „vredesmissie” genoemd, zette hij de verhouding met Europese partners – niet voor het eerst – onder hoogspanning. Vanuit Brussel en tal van EU-landen klonk keiharde kritiek. Maar ondertussen toont zijn gestaag groeiende nieuwe Europese fractie óók dat er binnen de EU een aan invloed winnende groep partijen is die zich maar al te graag wél met hem verbindt.
De precieze samenstelling en koers van de nieuwe Patriotten-groep is nog onzeker. Maar dit werd de afgelopen dagen al wel duidelijk: het isolement van Orbáns Fidesz-partij – na het vertrek in 2021 uit de Europese christen-democratische fractie EVP – is voorbij. En ook: Orbán ziet kansen in een nieuwe samenwerking met radicaal-rechtse partijen, die op hun beurt geen problemen hebben met zijn Rusland-vriendelijke koers.
Vox, FPÖ, Chega, ANO ook lid
Orbán kondigde zijn nieuwe groep vorige week zondag aan, in samenwerking met de Oostenrijkse FPÖ en het Tsjechische ANO van oud-premier Andrej Babis. Later die week maakte ook de Portugese partij Chega bekend zich aan te sluiten. Vrijdag volgde naast de PVV ook de Spaanse ultraconservatieve partij Vox, die tot dat moment aangesloten was bij de radicaal-rechtse ECR-fractie van onder meer de Italiaanse premier Giorgia Meloni.
Zo krijgt de samenstelling van de nieuwe Patriotten-groep steeds duidelijkere contouren en blijkt het in elk geval deels een hergeboorte van de bestaande Identiteit en Democratie-groep, waarbij de FPÖ, PVV en Chega tot voor kort zaten. Deze maandag sluit zeer waarschijnlijk ook het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen zich bij de nieuwe Patriotten-groep aan, net als naar verwachting de Italiaanse Lega, het Vlaams Belang en radicaal-rechtse partijen uit Denemarken en Estland.
Al die partijen werkten eerder al samen in de ID-groep, die daarmee nu dus een nieuwe naam lijkt te krijgen én wordt uitgebreid met de partijen van Orbán, Babis en met Vox. Dat betekent allereerst een flinke groei: als alle genoemde partijen zich inderdaad aansluiten, zal de nieuwe Patriotten-fractie de op-twee-na-grootste in het Europarlement worden. Daarmee komen ze vóór de radicaal-rechtse ECR-fractie van Meloni en vóór de liberale fractie.
Risico op verdeeldheid blijft
Maar daarnaast is het ook een ‘rebranding’. De ID-groep werd gekenmerkt door ophef en twist, wat recent leidde tot een breuk met de Duitse partij Alternative für Deutschland (AfD). Vooral Le Pen wil de associatie met die bij beïnvloedingsschandalen betrokken Duitse partij koste wat kost voorkomen. Grote verliezer van de herschikking lijkt dan ook de AfD, die al liet weten zich niet bij de Patriotten aan te sluiten en daarmee waarschijnlijk geïsoleerd achterblijft.
De verdeeldheid van radicaal-rechts in het EP blijft daarmee in stand: ook omdat de fractie van Meloni duidelijk afstand houdt tot de nieuwe Patriotten. En ook bínnen de Patriotten zal over tal van onderwerpen twist blijven bestaan: een analyse van NRC liet eerder al zien dat de ID-groep bovengemiddeld verdeeld was en bijvoorbeeld partijen als Lega en RN het zeer vaak oneens zijn. Bovendien blijkt het in het Europarlement waar centrumpartijen nog altijd een meerderheid hebben, vaak sowieso lastig als radicaal-rechtse groep invloed uit te oefenen.
Dat laatste is dan ook niet het doel van de nieuwe ‘Patriotten’-samenwerking, schreef Daniel Hegedüs, als rechtsstaat- en Centraal-Europa-deskundige verbonden aan The German Marshall Fund, eerder deze week in een analyse op de nieuwssite EUobserver. Orbán probeert met zijn groep volgens hem veeleer invloed te krijgen in de ministerraden van de EU – en nu steeds meer radicaal-rechtse partijen in de EU (mee)besturen groeit de kans dat hij daarin slaagt.
Tel je alle EU-landen waar dat het geval is bij elkaar op, dan heb je nu immers al bijna een zogeheten ‘blokkerende minderheid’ waarmee je besluiten kunt tegenhouden. Zeker omdat bijvoorbeeld de Tsjechische en Oostenrijkse partijen in de Patriotten-groep hoog scoren in peilingen voor naderende verkiezingen, en hun invloed dus kan groeien.
Lees ook
Radicaal-rechts stemt in Europarlement vaak verdeeld, blijkt uit analyse van het stemgedrag
Meer Europese coördinatie tussen de radicaal-rechtse partijen op specifieke thema’s kan hen zo helpen bepaalde prioriteiten te verwezenlijken, denkt Hegedüs. „De Patriotten-groep is bedoeld om populistische oppositie tegen bepaalde laaghangende vruchten van de Europese politiek, zoals immigratie, de vergroening van de Europese landbouwsector of het voorgestelde verbod op verbrandingsmotoren, te bundelen en die oppositie-politiek uit te buiten voor binnenlandse politieke doeleinden.”