Israëlisch Hooggerechtshof: ook ultraorthodoxen moeten militaire dienstplicht vervullen

Ook jonge ultraorthodoxe joden in Israël zullen voortaan hun militaire dienstplicht moeten vervullen. Dit heeft het Israëlische Hooggerechtshof dinsdag unaniem bepaald. Er is naar de mening van de hoogste rechters geen enkele wettelijke grondslag meer om de ultraorthodoxen een vrijstelling te verlenen, zoals al sinds de stichting van Israël in 1948 gebeurt.

Daarmee heeft premier Netanyahu, die toch al van veel kanten onder druk staat, er nog een aanzienlijk politiek probleem bij. Want zijn regeringscoalitie kan alleen maar rekenen op een meerderheid in de Knesset, het Israëlische parlement, dank zij de steun van twee ultraorthodoxe partijen. Die hebben eerder gedreigd uit de coalitie te stappen als er een einde aan de vrijstelling zou komen. Zij vinden dat ze beter de Torah kunnen bestuderen in yeshiva’s, orthodoxe joodse scholen. Zij mengen zich ook bij voorkeur zo min mogelijk onder de rest van de bevolking.

Het was dinsdag nog niet onmiddellijk duidelijk of de ultraorthodoxen de daad bij het woord zouden voegen en de coalitie zouden opblazen. Maar mochten ze zich blijven verzetten tegen de dienstplicht, dan kunnen ook hun yeshiva’s niet langer aanspraak maken op subsidies van de overheid, zo maakte het Hooggerechtshof in zijn vonnis duidelijk. Het hof liet zich over de kwestie uit nadat enkele burgerrechtenorganisaties een zaak aanhangig hadden gemaakt.

De last van ongelijkheid

„In deze tijden, midden in een hevige oorlog, weegt de last van de ongelijkheid zwaarder dan ooit – en dit vereist de bevordering van een duurzame oplossing”, aldus de rechters. Juist als gevolg van de Gaza-oorlog met Hamas en het steeds verder oplopende conflict met Hezbollah hebben de Israëlische strijdkrachten steeds meer behoefte aan verse rekruten. In die omstandigheden groeide de kritiek op de vrijstelling van de ultraorthodoxen. „Discriminatie met betrekking tot het meest kostbare van alles – het leven zelf – hoort tot de ergste soorten”, constateerden de rechters.

Het rechterlijke besluit komt niet als een grote verrassing. Vorig jaar liep een wet die de vrijstelling regelde af zonder dat er door politieke onenigheid voor een alternatief was gezorgd. Wel instrueerde de regering de strijdkrachten vervolgens om nog te wachten met de rekrutering van orthodoxen. Maar volgens het Hooggerechtshof is die instructie onwettig.

Al tot tweemaal toe, in 1998 en in 2017, had het hof de vrijstelling in strijd met de wet bevonden maar toenmalige regeringen pasten daar steeds een mouw aan met een nieuwe wettige regeling. Ook nu stuurt de regering op een nieuwe wettelijke regeling aan, waarbij ultraorthodoxen vanaf hun 21-ste jaar dienstplichtig zouden zijn (dus niet vanaf 18 jaar zoals niet-orthodoxen). Maar hiervoor bestaat nog geen meerderheid in de Knesset, het parlement.

Hoge kindertal

De ultraorthodoxen, in Israël ook wel haredim genoemd, vormen door hun hoge kindertal een snel groeiende minderheid. Op dit moment maken ze zo’n 13 procent van de tien miljoen zielen tellende bevolking van Israël uit. Er zijn wel al haredim die op vrijwillige basis hun militaire dienstplicht vervullen. Maar hun aantal, zo’n 700, zinkt in het niet bij de groep van 63.000 ultraorthodoxe jongemannen die de dienstplichtige leeftijd hebben. Daarbij worden jonge vrouwen overigens nog ontzien. Anders dan meer seculiere jonge vrouwen hoeven zij nog steeds niet in dienst.

Wel maakte het Hooggerechtshof duidelijk dat de strijdkrachten niet in één keer tienduizenden haredim hoeven te rekruteren. Om te beginnen zou het aantal ultraorthodoxe rekruten voor 2024 op 3.000 kunnen worden vastgesteld, zoals het leger zelf eerder had gesuggereerd. Toelating van grote aantallen haredim heeft ook ingrijpende praktische gevolgen. Zo houden ultraorthodoxen zich aan een strikt dieet en staan ze op een strikte scheiding van de seksen. Sommige militairen hebben mede daarom wel eens laten doorschemeren dat ze niet zitten te springen om deze nieuwe rekruten.

Delen





Mail de redactie