Voor Netflix ligt Hollywood in Spanje

Het ziekenhuis waar we rondlopen heeft betere tijden gekend. De vloer heeft slijtageplekken, de muren zitten vol vlekken. Ook de lift naar de tweede verdieping doet het niet, al is dat geen bewijs van verloedering, maar een teken dat we op de set van een tv-serie lopen. „De deuren doen het wel”, vertelt seriemaker Carlos Montero met een glimlach. Hij leidt journalisten langs patiëntenkamers, een apotheek en de receptie. Montero: „Het bouwen van deze set duurde zes maanden. Toen het klaar was, vond ik het er nog te schoon uitzien.” De serie, getiteld Respira, moet de achteruitgang van gezondheidszorg tonen, daarom liet hij de set groezeliger maken.

Het is even schakelen als we de set zonder daglicht verlaten en weer buiten staan op een zonnig en modern terrein in Tres Cantos, een voorstad ten noorden van Madrid. De opnames van Respira vinden plaats op de zogenoemde ‘production hub’ die Netflix hier vijf jaar geleden opende. Voor het bedrijf, met 270 miljoen abonnees verreweg de wereldwijde marktleider onder de streamingdiensten, is dit de grootste opnamelocatie in de Europese Unie. Dankzij het succes van Spaanse titels als La Casa de Papel en Élite heeft Netflix het aantal producties in Spanje de afgelopen jaren flink opgeschroefd.

NRC bezocht Tres Cantos halverwege juni op uitnodiging van het bedrijf, samen met een kleine groep journalisten uit andere landen (NRC betaalde de reis en het verblijf zelf). Als je door het ietwat slaperige stadje zelf loopt, een paar kilometer van de studio’s, springt vooral de onopvallendheid van deze plek in het oog. Er zijn veel bedrijven gevestigd, veelal in de (bio)tech. Maar een andere industrie drukt inmiddels een stevige stempel op de omgeving. Als je via de snelweg aan komt rijden, staat er een bord met Madrid Content City.

Tres Cantos is een ‘contentstad’ geworden, een plek waar films en series het volledige productieproces kunnen doorlopen. Het Netflix-terrein heeft sinds een uitbreiding in 2022 een oppervlakte van 22.000 vierkante meter, met tien grote studio’s en twee gebouwen voor post-productie waar onder meer dertig montageruimtes inzitten. Sinds kort zit het lokale kantoor, met afdelingen voor marketing en communicatie, hier ook. Alles op één plek, een Spaanse versie van Hollywood.

Altijd bezet

Tijdens de rondleiding langs verschillende sets en post-productie-ruimtes lopen de Amerikaanse Larry Tanz (hoofd content Europa, Midden-Oosten en Afrika) en de Mexicaanse Diego Ávalos (hoofd content van onder meer Spanje en Portugal) mee. Beide mannen werken al bijna tien jaar aan niet-Engelstalige producties voor de streamingdienst. Volgens Ávalos zijn de tien studio’s eigenlijk altijd bezet. Niet dat er overal wordt gefilmd. De opnames van Respira zijn bijvoorbeeld afgerond, het nepziekenhuis staat in ruststand te wachten tot de lancering van het eerste seizoen. Pas als dat voldoende kijkers trekt, filmen ze verder. Ávalos verwacht weer een hit: „Carlos is het tweede seizoen nu al aan het schrijven.” Eerder was Montero verantwoordelijk voor de tienerthrillerserie Élite, waar eind juli het achtste en laatste seizoen van verschijnt.

Wat is dé les is die Tanz en Ávalos in al die tijd hebben geleerd? „Dat onze abonnees houden van authentieke, lokale verhalen”, zegt Tanz. Geen verrassend antwoord als je vaker over de internationale aanpak van het van oorsprong Amerikaanse Netflix hebt gelezen. Maar het is het fundament van alles wat ze doen, benadrukt Tanz. „Het gaat daarbij niet alleen om gevestigde makers, we moeten ook nadenken over het ontwikkelen van talent. We moeten tientallen jaren in de toekomst kijken zodat we blijven groeien. En ik denk dat deze locatie een fysieke manifestatie van die missie is.”

Dat Netflix dit complex in Spanje heeft gebouwd, heeft naast het gunstige weer, ook een financiële reden. Tanz, die zelf grotendeels werkt vanuit het Europese Netflix-hoofdkantoor in Amsterdam, vertelde in eerdere interviews dat het land een „flexibele en vriendelijke” plek is op zakelijk vlak. Het Madrid Film Office liet eerder in het FD weten dat sommige producties in Spanje 30 procent minder belasting betalen dan in andere EU-landen.

Netflix geeft geen aantal, maar op basis van aankondigen zullen in 2024 zo’n 20 Spaanse titels worden gelanceerd. Netflix is niet alleen: veel grote streamingdiensten investeren en filmen in het land.

De studio’s in Tres Cantos worden vrijwel alleen voor Spaanse Netflix-producties gebruikt, het is niet de bedoeling om internationale producties uit andere landen weg te lokken. Soms komen er wel crews uit andere landen: recent is de Britse serie Kaos hier gefilmd, met de Amerikaanse ster Jeff Goldblum als een moderne versie van oppergod Zeus. Naast de moderne faciliteiten zullen de Spaanse landschappen meegespeeld hebben bij de keuze om hier te filmen.

Luxe bunker

Netflix wijst graag op de technologie die makers tot hun beschikking hebben in de Spaanse studio’s. Tijdens de tour is dat vooral te zien bij opnames van The Fall Out Shelter, de nieuwste productie van Casa de Papel-bedenker Álex Pina. De serie, over miljardairs die zich verschansen in een luxe bunker aan de vooravond van een Derde Wereldoorlog, is grotendeels nog in nevelen gehuld. Wel is tijdens de tour te zien hoe bij de opnames gebruikt wordt gemaakt van achtergronden die via ledpanelen meteen in de studio worden geprojecteerd. Daardoor is het niet nodig om met green screens te werken waar later beelden op worden geplakt. Crew en acteurs zien meteen hun omgeving en kunnen daar op inspelen. Maar in Tres Cantos zijn er ook traditionele filmsets; zo komen we langs een ‘luxe villa’ met grote doeken waarop het achtergrondlandschap staat.

Hoewel er veel op sets wordt gefilmd, blijven echte locatieopnames ook belangrijk. Ook voor Respira was de mogelijkheid om gemakkelijk buiten de studio’s te filmen van belang. Zo’n 20 procent van de serie is opgenomen op locatie in Sevilla, de stad waar de serie zich afspeelt. Voor Madrid levert Tres Cantos dus stadspromotie op. Veel fans van Casa de Papel willen bijvoorbeeld het drukke Plaza de Callao, waar zich een beroemde scène afspeelt, in het echt zien. Alleen al in Madrid zijn in 2023 volgens het Madrid Film Office 41 films en 55 series gefilmd.

Hollywood minder relevant

Na afloop van de rondleiding praten we verder met Tanz en Ávalos over de stand van zaken op internationaal gebied voor Netflix. Ávalos zit bij Netflix sinds de eerste niet-Engelstalige serie Club de Cuervos uit 2015. „Wanneer makers zien dat hun verhalen uit hun eigen omgeving wereldwijd impact hebben, dan raak ik ontroerd.”

Dat klinkt wat theatraal, maar Tanz en Ávalos lijken echt overtuigd van de boodschap die de Europese Netflix-top vaak herhaalt en die ze ook met deze tour wilden illustreren: de dominante positie van Hollywood is voorbij, Europese makers kunnen hier doen wat eerder alleen daar leek te kunnen. Ávalos: „Hollywood domineerde vele decennia. Dat was een kwestie van distributie, met creativiteit had dat niet te maken. En dat hebben wij opgelost. Je hoeft je werk niet naar het Engels te vertalen of Amerikaanse acteurs in te huren. Je kunt verhalen uit de eigen gemeenschap vertellen, maar wel met de middelen die je in Hollywood zou hebben.”

Tanz: „Wat Hollywood heeft dat wij niet hebben? Dat weet ik niet eigenlijk. Bovendien zijn we als wereldwijd opererend bedrijf in staat om kennis en middelen te delen.” Ávalos: „De cameraman van Casa de Papel vertelde dat Spanje in het verleden vier jaar achterliep op de VS qua techniek. Die achterstand is helemaal verdwenen.” Tanz: „We weten ook dat onze abonnees nog steeds houden van verhalen uit Hollywood. Maar iemand in Polen kijkt tegenwoordig ook naar dingen uit Frankrijk en Spanje. In sommige landen, zoals de VS, keek het publiek helemaal niet naar dingen uit andere landen. Dat is nu echt anders.”