Zeker 23 leden van de NAVO halen dit jaar de doelstelling om 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uit te geven. Het is voor het eerst dat zoveel landen de NAVO-norm halen, dat zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg in Washington. Ook Nederland haalt voor het eerst dit doel, blijkt uit cijfers van de NAVO.
Het geschatte aantal landen dat aan de norm voldoet is bijna vier keer zo veel als in 2021, toen slechts zes landen het doel bereikten. Dat was voor de invasie van Oekraïne door Rusland in 2022. In februari leek Nederland het doel niet te halen, maar het demissionaire kabinet trok dit voorjaar extra geld uit om aan de NAVO-norm te voldoen.
„Heel fijn nieuws”
Dat Nederland eindelijk de 2 procent haalt is „heel fijn nieuws”, zei demissionair premier Mark Rutte na een informele bijeenkomst met de EU-regeringsleiders in Brussel. Het gaat volgens Rutte niet om een eenmalige uitschieter, maar om een ingezette koers voor langere tijd. „Als je ziet wat er in de wereld aan de hand is, dan moeten we gewoon ons eigen broek kunnen ophouden.”
Sinds 2006 hebben NAVO-leden afgesproken om ten minste 2 procent van hun bbp aan defensie te besteden, maar slechts enkele hebben dit doel ooit gehaald. Daarover zijn de Verenigde Staten, de grootste militaire macht van het bondgenootschap, gefrustreerd. Sinds de oorlog in Oekraïne is de bereidheid bij NAVO-leden om de doelstelling te halen gegroeid. „Europeanen doen meer voor hun collectieve veiligheid dan een paar jaar geleden”, zei Stoltenberg in Washington.
In de lift van een groot kantoorgebouw stap ik in bij een oudere man en een klein meisje. Het meisje kijkt naar me en zegt: „We gaan héél hoog, naar de lucht.”
Ik glimlach en knik. De man naast haar – waarschijnlijk haar opa – kijkt me aan en zegt met een knipoog: „Ik hoop dat het niet te hoog is.”
We stappen uit op de hoogste verdieping. Het meisje kijkt uit over de stad en zegt verwonderd: „We zijn bijna in de hemel.”
Haar opa glimlacht en fluistert: „Maar we blijven nog even hier.”
Bilal Azaroual (13)
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Nu hield het bordje met de tekst ‘hier werken we aan uw terugkeer’ dat minister Marjolein in AZC’s wil plaatsen ons weer bezig. De PVV stijgt in de peilingen, de PVV-bewindslieden zijn het populairst en Marjolein Faber is de populairste. Ze slaat qua beleid nog geen deuk in een pakje boter, maar haar intenties zijn voor een groot deel van het kiesvee al genoeg. Met ‘hard’ en ‘meedogenloos’ is de kinderhand snel gevuld. Dit hadden ze besteld. Minister Marjolein slaat aan de lopende band sterke taal uit. De achterban weet: er ligt een zweep op de plank, ze mag hem niet pakken en gebruiken, maar op de dag dat het kan en mag zal ze ermee ranselen. Dan is het gegil tot ver over de Alpen te horen. Eindelijk iemand die zich niet beter voordoet dan ze is. Geen enkel vluchtverhaal is voor haar geloofwaardig genoeg, haar handen zijn gebonden, maar wat ze kan doen doet ze.
‘Hier werken we aan uw terugkeer.’
Goede waarschuwingsborden zouden ook zijn: ‘Het is hier niet gezellig’ of ‘We gaan er in Nederland geen feest van maken’.
Ze dacht dat ze het idee in Denemarken had opgedaan terwijl het daar niet bestaat. Een van haar ambtenaren zei: ‘Het bestaat alleen in haar hoofd’.
Ja, dan bestaat het dus toch.
Mijn bovenbuurvrouw in de Pijp had een bordje aan de deur hangen. De kop van een herdershond met daaronder de tekst: ‘Hier waak ik.’
Ze had geen herdershond, dat gaat niet op driehoog, en ik weet niet of het een inbreker heeft tegengehouden, maar het gaf haar het gevoel dat ze in ieder geval iets deed tegen de criminaliteit.
Het gaat in de nieuwe politiek niet meer om oplossingen of beleid, voor een intentie op een bord gaan de handen al op elkaar.
Na haar legendarische uitspraak ‘mijn tweet klopt’ kwam minister Marjolein deze week ook met: ‘Ik ben beleid.’
Flikker een overdreven dosis zelfvertrouwen in een ketel en voeg daar slecht zelfinzicht, waanideeën, geen kennis van democratische processen, daadkracht – waarmee wordt bedoeld dat ze niet naar anderen luistert – en een hele pot duidelijkheid aan toe, roer dat een aantal weken met een houten stok en je hebt het recept voor stijgende peilingen. Drink er te veel van en je bent en praat ook als een minister Marjolein, zeker als je het er met veel daadkracht uitstoot.
‘Ik heb wel lekker gekookt.’
‘Mijn schilderij is mooi.’
‘Mijn boek is goed geschreven.’
‘Mijn hond luistert.’
‘Ik ruik lekker.’
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column
Het Israëlische leger heeft inwoners van delen van Noord-Gaza het afgelopen weekend opnieuw bevolen om te vertrekken. Ook hebben Israëlische tanks het verstedelijkte vluchtelingenkamp Jabalia omsingeld. Op zaterdag gaf het leger een evacuatiebevel voor delen van het Nuseirat vluchtelingenkamp, in de centrale Gazastrook.
Op flyers die het Israëlische leger boven het noorden van Gaza heeft gedropt, gedeeld door de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al Mezan, wordt een „nieuwe fase” van de oorlog aangekondigd, met een kaart van een „evacuatieplan”. Bewoners wordt opgedragen te vertrekken uit het noorden via de centrale Salah al-Din en al-Rashid wegen.
Een Palestijn bekijkt zondag in Jabalia een flyer die door het Israëlische leger is gedropt in het noorden van Gaza, met een bevel om het gebied te verlaten. Foto Omar Al-Qattaa / AFP
„Ik ben samen met mijn twee zoons in Jabalia gebleven en zal nergens heen gaan”, zei Mohammad Ibrahim (36) uit Jabalia tegen nieuwszender CNN. „Er is geen veilige plek in Gaza en de dood is hier of daar hetzelfde.” Bij een luchtaanval op Jabalia werden zondag zeventien mensen gedood, onder wie negen kinderen.
Het Israëlische leger zegt dat de nieuwe invallen bedoeld zijn om Hamas uit te schakelen in het noorden. De groep heeft zich daar volgens het leger gehergroepeerd. Bij iedere luchtaanval beweert het leger bovendien Hamas-leden of wapenopslagplaatsen te hebben geraakt. Hamas en Islamitische Jihad maakten op Telegram bekend gedurende de hernieuwde Israëlische aanvallen op Noord-Gaza militaire doelen te hebben geraakt.
Er is geen veilige plek in Gaza en de dood is hier of daar hetzelfde
Op 13 oktober vorig jaar kregen de circa één miljoen inwoners in het noorden van Gaza al een ‘evacuatiebevel’ van het Israëlische leger, wat feitelijk neerkwam op gedwongen ontheemding. De meesten zijn sindsdien naar zuidelijke plaatsen in Gaza gevlucht, en na het Israëlische grondoffensief in het zuidelijke Rafah afgelopen mei, opnieuw naar de centrale Gazastrook. Er verblijven naar schatting nog 300.000 mensen in het grotendeels verwoeste noorden van Gaza.
Netzarim corridor
De Gazastrook is door het Israëlische leger in tweeën gesplitst door de ‘Netzarim corridor’, die van West naar Oost loopt. Onder Israëlische leiders is een plan bediscussieerd van oud-generaal Giora Eiland voor de militaire bezetting van het gehele gebied ten noorden van deze corridor. De bevolking zou volgens dit plan worden opgedragen om te vertrekken, of verhongeren door een volledige blokkade van het gebied.
Daarnaast hebben verschillende Israëlische politici en academici zich de afgelopen weken uitgesproken voor het verwijderen van de bevolking uit Noord-Gaza. Rechtse politici en kolonistenbewegingen in Israël roepen bovendien op tot de vestiging van nieuwe illegale nederzettingen in Gaza.
Een konvooi van Israëlische pantservoertuigen rijdt zondag in zuidelijk Israël richting de Gazastrook. Het Israëlische leger zegt dat nieuwe invallen bedoeld zijn om Hamas uit te schakelen in het noorden van Gaza. Foto Abir Sultan / EPA
De vraag is of het nieuwe grondoffensief in Noord-Gaza dit weekend wijst op uitvoering van dat plan. Naast internationale veroordeling riskeert het Israëlische leger met een hernieuwde invasie van Noord-Gaza en luchtaanvallen de dood van gijzelaars. Er zitten nog 97 gijzelaars in Gaza, van wie ongeveer een derde dood is verklaard.
Ook zal het mogelijk een reactie oproepen van Hezbollah in Libanon, dat zijn aanvallen het afgelopen jaar consequent heeft verbonden aan een staakt-het-vuren in Gaza. Hoewel er voor de oorlog in Libanon veel steun bestaat in Israël, is de publieke onvrede over de Gaza-oorlog gegroeid, met name vanwege het uitblijven van de terugkeer van de gijzelaars in Gaza.
Luchtaanval op moskee
Terwijl de aandacht de afgelopen weken is verschoven naar de oorlog die Israël voert in Libanon, gingen ook de bombardementen op Gaza door. Behalve in het noorden, waren ook op andere plaatsen in de Gazastrook afgelopen weekend luchtaanvallen. Bij bombardementen op een school en een moskee, vlakbij het al-Aqsa-ziekenhuis in Deir al-Balah, in de centrale Gazastrook, zijn volgens de lokale autoriteiten 26 mensen gedood en 93 gewond geraakt.
„Dit is een bloedbad in elke betekenis van het woord”, zei een ooggetuige bij de moskee, op videobeelden van Al Jazeera. „Het Israëlische leger voert een doelgerichte aanval uit op een moskee, bovenop de hoofden van de ontheemden die zich binnen bevinden.” Bij de luchtaanvallen op het noorden van Gaza werd afgelopen zondag ook opnieuw een journalist gedood: de freelance televisiejournalist Hassan Hamad kwam om bij een bombardement op zijn huis. In Gaza zijn volgens het Palestijnse ministerie van Gezondheid inmiddels bijna 42.000 mensen gedood.
Lees ook
‘Ieder huis heeft een verhaal’: herdenken en zwijgen in het zuiden van Israël
