Als Labour de verkiezingen wint, slaat het Verenigd Koninkrijk na 4 juli „een totaal andere weg” in. De tijd van politieke chaos is dan voorbij. Er komen 6.500 nieuwe leraren. De wachtlijsten in de zorg gaan snel omlaag. Een nieuwe organisatie gaat de mensensmokkel bestrijden en zo migratie beperken. Tegen asociaal gedrag wordt hard opgetreden. De belastingen voor de working class gaan niet omhoog.
Met opgestroopte mouwen ontvouwde Labour-leider Keir Starmer donderdag het verkiezingsprogramma van de partij die volgens peilingen na 4 juli met een grote meerderheid aan de macht komt in het Verenigd Koninkrijk.
„Groei is onze core business’’, zei Starmer bij de presentatie in Manchester. De tijd van politieke chaos zal onder hem verleden tijd zijn: „We slaan die bladzijde om”, herhaalde hij vele malen. En: „We gaan dit land opnieuw opbouwen.”
Net toen hij aan zijn toespraak begonnen was, riep een jonge activiste dat Labour nauwelijks anders is dan de Conservatieve Partij, die al veertien jaar aan de macht is. Starmer zei tegen de vrouw: „We hebben vijf jaar geleden opgegeven om een partij van protest te zijn, we willen een partij met macht zijn.” Het was een verwijzing naar de tijd dat Labour in verval was geraakt onder zijn voorganger Jeremy Corbyn.
En de belastingen?
De Britse pers had uitgekeken naar ‘manifesto day’, maar het verkiezingsprogramma van Labour bracht weinig verrassingen. De campagne in het VK ging tot dusver, naast blunders van premier en leider van de Conservatieven Rishi Sunak, vooral over de vraag wat Labour met de belastingen gaat doen. De Conservatieven proberen het Britse volk ervan te overtuigen dat er onder Labour een ‘socialistische staat’ komt met hoge belastingen.
De Tories zelf kwamen dinsdag zelf met een plan om de belastingen met circa 20 miljoen euro te verlagen. Starmer herhaalde opnieuw dat onder hem de inkomstenbelasting, de btw en de kosten voor de nationale verzekering (voor AOW en enkele uitkeringen) niet omhoog gaan. Maar hij heeft wel plannen om inkomsten uit andere belastingen te verhogen, in totaal voor ongeveer 9,5 miljard euro. Dat bedrag moet bijeen worden geschraapt door belastingontwijking tegen te gaan, private scholen btw te laten betalen en een taks in te voeren voor rijke inwoners die om fiscale redenen op papier buiten het VK wonen. De grote vraag wordt of dit echt zoveel miljarden gaat opleveren.
Labour heeft dit geld nodig om publieke voorzieningen te verbeteren. Speerpunt is de zorg. Donderdag bleek dat de wachtlijsten weer langer zijn geworden: 7,5 miljoen Britten wachten op een behandeling. Dit moet snel omlaag, dankzij een plan om per week 40.000 extra afspraken met een arts te regelen in de avonden en de weekenden. Maar ook in het onderwijs, in de woningbouw en voor het verduurzamen van de energiesector zijn fikse investeringen nodig.
Labour leunt daarbij ook erg op de hoop dat de Britse economie na de verkiezingen een „kickstart” maakt en weer gaat groeien. Hij kreeg daarom de vraag of er toch niet het risico bestaat dat er weer harde bezuinigingen nodig zijn, zoals onder de Tories tussen 2010 en 2019 (de periode van austerity). ,,Nee. Die tijd keert niet terug”, zei Starmer stellig.
Buitenlands beleid
Labour trekt in het verkiezingsprogramma weinig pagina’s uit voor het buitenlandse beleid. De NAVO wordt volledig gesteund en de partij stelt zich als doel om 2,5 procent van het bruto binnenlands product te besteden aan defensie.
Er gaat meteen een streep door het plan van de regering-Sunak om asielzoekers die met bootjes over het Kanaal komen, naar Rwanda te sturen. De partij denkt asielzoekers sneller te kunnen laten terugkeren naar veilige landen en met een nieuwe eenheid met honderden specialisten veel effectiever de mensensmokkel te bestrijden. Hij kreeg eerder al veel kritiek op deze plannen.
Brexit, of een deel daarvan, wordt niet teruggedraaid. De banden met de Europese Unie moeten worden aangehaald, maar het is uitgesloten dat het VK weer deel gaat uitmaken van de Europese interne markt en het vrije verkeer van personen.
De commentatoren waren na de presentatie eensgezind. Het manifest bevatte geen groot nieuws. Starmer kreeg de vraag of hij met het oog op de enorme voorsprong in de peilingen geen enkel risico wil nemen. ,,Nee. Dit is een serieus plan voor de toekomst van ons land, zorgvuldig doordacht en getest om ervoor te zorgen dat we het kunnen waarmaken.” Hij voegde eraan toe: „Ik stel me kandidaat om premier te worden, niet om een circus te leiden.”
Lees ook
In Glasgow geloven ze niet meer in een onafhankelijk Schotland
