Vandaag kunnen verdachten van de moord op Peter R. de Vries levenslange straffen krijgen

De milieuvergunning van varkensboer Pieter Haenen in Sevenum wordt ingetrokken. Dat heeft het college van burgemeester en wethouders van de Noord-Limburgse gemeente Horst aan de Maas dinsdag besloten. Met het besluit zet de gemeente een reeks bizarre gebeurtenissen op het gemeentehuis recht, die voor de buurt aanleiding waren om vals spel te vermoeden.

Het college voert als argument voor de intrekking aan dat de stallen van Haenen aan de Kleefsedijk 9 niet aan de eisen voldoen, en dat er al vijf jaar geen varkens meer worden gehouden.

Afgelopen dinsdag publiceerde NRC over de controverse rond de komst van de megavarkensstal aan de Kleefsedijk in Sevenum. De buurt, verenigd in de ‘werkgroep Kleefsedijk’, streed bijna twintig jaar tegen de bouw van de stal door boer Haenen.

Rol provincie

De gemeente wilde de stal niet, maar de provincie bleef zich inzetten voor de plannen. De boer liet zich in zijn procedures bijstaan door een oud-gedeputeerde van de provincie, de CDA’er Ger Driessen, en een oud-wethouder van de gemeente, de CDA’er Leon Litjens, die beiden optraden als zijn adviseur. De gang van zaken deed de buurt vermoeden dat de boer ooit een stal was toegezegd toen hij grond moest verkopen voor de komst van een groot logistiek-industrieel terrein, Greenport.

Gebeurtenissen in 2021 versterkten het wantrouwen in de lokale overheid bij omwonenden. In dat jaar nam de gemeente een besluit over een verzoek tot het intrekken van de milieuvergunning van de boer. De gemeente verwisselde in een officiële publicatie een huisnummer, en nam een tegenovergesteld besluit dat niet bekend werd gemaakt. Pas jaren later kwam de buurt erachter dat de boer nog steeds een geldige vergunning had. De gemeente kon niet reconstrueren wie er verantwoordelijk was voor de vreemde gebeurtenissen.

Door de verwisseling en de publicatie van het verkeerde besluit kon de boer zijn plannen voortzetten. Vorig jaar diende Haenen een nieuwe aanvraag in voor de bouw van een stal.

De gemeente moet nog een besluit nemen over die aanvraag. Wethouder Robert Martens (ruimtelijke ordening, D66) laat aan de telefoon weten dat Haenen, nu hij zijn vergunning kwijt is, een aanvraag moet doen voor een “compleet nieuwe inrichting”, waar zwaardere eisen aan zijn verbonden.

Delen

Mail de redactie

Met nog geen vijf kilometer per uur stuurt Erik Hutten, gepensioneerd rechercheur, de schuit over de Regge. Zonnetje, zacht kabbelend, meanderend riviertje. Op de oevers Angus-koeien en heel veel wilde bloemen. Weidebeekjuffers dansen op het heldere, ondiepe water.

Het is onvergelijkbaar met de drukte op sommige andere rivieren waar rondvaartboten varen. Op dit stuk van de Regge komt de Enterse zomp, een platbodemschip dat vroeger werd gebruikt om jute, dakpannen of ganzen mee te vervoeren, hoogstens een kano tegen. Of wat jongeren die van een steigertje springen.

De andere schipper aan boord, Dirk Velten, oud-aardrijkskundeleraar en oud-wethouder, vertelt dat onlangs een stier in het water stond. Net op de plek waar de zomp moet draaien – de Regge is hier met stuwen en een vistrap afgesloten, dus de rondvaart bij Enter gaat maar over een klein stukje. Bij Rijssen en Hellendoorn liggen twee andere zompen, ook daar is de rondvaartroute beperkt.

En dáár zit hem de irritatie van de mannen. Door een Europese richtlijn uit 2017 moeten schippers die bedrijfsmatig dertien of meer passagiers vervoeren, voldoen aan strengere regels voor de binnenvaart. Harmonisatie van beroepskwalificaties moet de scheepvaart veiliger maken, is het idee.

Zoom in

Zoom in

Foto’s Wouter de Wilde

Voor rondvaartboten heeft Nederland een uitzondering gecreëerd. Die blijven meestal op nationale binnenwateren en varen de grenzen niet over. Op 1 juni ging voor hen een mildere certificering in, vanaf 2028 is deze verplicht.

Die milde certificering heeft nog altijd „ridicule eisen” die tijd en vooral geld kosten, volgens Herman ter Avest, voorzitter van de Regionale Stichting de Enterse Zomp. „De consequentie is dat schippers tegen me zeggen: ‘zoek het maar uit’.” De zestig schippers op de Regge zijn allemaal vrijwilliger, bijna allemaal gepensioneerd. Zonder hen kan de zomp niet varen.

Hun ongerustheid is doorgedrongen tot de lokale politiek. De wethouders van Rijssen-Holten, Hellendoorn en Wierden, waar Enter onder valt, roepen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op een uitzondering te maken voor cultureel erfgoed. „Landelijke regels moeten beschermen, niet belemmeren”, schrijven ze op LinkedIn.

Tot nu toe was voor open rondvaartboten als de zomp een ‘klein vaarbewijs I’ vereist. Dat bestaat uit een theorietoets en een geneeskundige verklaring, en is permanent geldig. Het nieuwe ‘kwalificatiecertificaat’ bestaat uit een theorie-examen, drie praktijktoetsen, een geneeskundige verklaring en een vaartijdverklaring met een minimum aantal vaardagen. Het moet om de vijf jaar worden vernieuwd, voor 70-plussers zelfs om de twee jaar.

Er is een overgangsregeling van drie jaar, en schippers die al hun ‘klein vaarbewijs’ hebben en kunnen aantonen dat ze voldoende ervaring hebben, hoeven maar één praktijktoets te halen.

We leren elkaar hier in de praktijk hoe je moet varen

Rondvaartboten van het zogenaamde Amsterdamse grachtentype (met een overkapping), die ook over de grote meren en rivieren varen, moeten bovendien een marifooncertificaat halen, voor communicatie op het water. Ter Avest schampert: „Dat was eerst ook voor ons de bedoeling. Ik vroeg: ‘Welk blok moeten we dan uitluisteren?’. Dat hebben ze gelukkig geschrapt. Want er is in de wijde omgeving niets.” Nederland is voor scheepvaart verdeeld in blokgebieden, waarbinnen grote schepen zich moeten melden en kleine moeten luisteren naar oproepen van een verkeerspost.

Ooit, vertelt schipper Dirk Velten, was de Regge een druk bevaren rivier. Rond 1800 waren er drie grote werven in Enter, met 125 zompen. „De Bentheimerstenen waarmee het Paleis op de Dam is gebouwd, werden met een zomp vervoerd”, vertelt Ter Avest. De komst van de trein betekende de ondergang. Vervoer over het spoor was sneller en goedkoper.

Om de Twentse geschiedenis levend te houden, zijn vrijwilligers in de jaren tachtig van de vorige eeuw weer zompen gaan bouwen en ermee gaan varen. Nu met passagiers, zo’n zesduizend per jaar. „We leren elkaar hier in de praktijk hoe je moet varen”, zegt Ter Avest.

Wat hij vooral niet begrijpt, is de geneeskundige verklaring die vaker moet worden verlengd. „Tot 75 jaar mag iedereen gewoon de snelweg op. Stel je wordt hier onwel. Dan vaar je het riet in. En er is altijd een tweede schipper aan boord.” Terwijl schipper Erik Hutten stuurt, klapt schipper Velten de mast naar beneden bij een bruggetje en doet hij de boom het water in als de zomp moet keren.

Liefst willen de Enterse schippers een ontheffing. Ze zeggen dat het ministerie toch ook moet inzien dat er verschil is met schippers die op water varen dat in verbinding staat met open water, en dat de nieuwe regelgeving ten koste gaat van historisch erfgoed? Ter Avest heeft contact met vrijwilligers die met soortgelijke boten varen op de Berkel, bij Lochem en Zutphen, en op de Vecht bij Dalfsen. „Allemaal stukjes water met nul risico.”

Het ministerie zegt desgevraagd dat de nieuwe certificering voortvloeit uit een Europese richtlijn: „Die richtlijn geeft lidstaten niet de ruimte om categorieën boten helemaal uit te zonderen.” Omdat Nederland de Europese eis „te streng vindt voor de rondvaartsector (inclusief historische rondvaartboten) is er al gebruik gemaakt van de uitzonderingsmogelijkheden. „Bij dit nieuwe vaarbewijs staat praktijkervaring centraal.”

Zoom in

Delen

Mail de redactie