Dilemma
Nederland telt 1,6 miljoen zzp’ers, een recordaantal. Dat brengt een grote uitdaging met zich mee: wie niet standaard op kantoor werkt, mist contact met collega’s. Dat baart ook sommige opdrachtgevers zorgen. „Hoe voed ik de teamspirit in de groep vaste freelancers die hybride, op afstand en/of als digital nomad werken voor mijn bedrijf?” (Man, naam bekend bij de redactie).
Inventariseer waar freelancers behoefte aan hebben
„Dit is een vraagstuk waar eigenlijk ieder bedrijf sinds corona mee te maken heeft, omdat hybride werken bij veel organisaties de standaard is geworden”, zegt Sanne Quint, eigenaar van HR Expert Bureau. „Het speelt zowel bij medewerkers in loondienst als in de flexibele schil. De vraag voor de werkgever is daarbij: hoe verbinden we mensen en hoe zorgen we dat mensen elkaar genoeg zien?” Het is belangrijk om daar als werkgever goed over na te denken omdat uit onderzoek blijkt dat sociale isolatie op de loer ligt als je als individuele freelancer aan de slag gaat, zegt Sjanne Marie van den Groenendaal. Ze is universitair docent aan de Tilburg University en TIAS School for Business and Society en doet onderzoek naar de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers.
De eerste stap is volgens haar in gesprek te gaan met de zzp’ers, om hun behoeftes in kaart te brengen. „Sommige zzp’ers waarderen het als een opdrachtgever aan de slag gaat met het teamgevoel omdat ze zich sociaal geïsoleerd voelen, maar anderen zijn juist eigen baas geworden om hun eigen gang te gaan. Controleer dus of zzp’ers er wel op zitten te wachten voor je actie onderneemt om de teamspirit te versterken.”
Als de behoefte aan sociale verbinding bestaat, adviseert Van den Groenendaal om te inventariseren hoe die behoefte er precies uitziet: zijn ze vooral op zoek naar onderling contact of willen ze ook van elkaar leren? Afhankelijk daarvan kun je nadenken over de vorm: hoe vaak wil je contact organiseren, moet dat formeel of informeel, online of juist live?
Ook is het goed om na te denken over wie het vergroten van het teamgevoel coördineert, en welke tool dat het best kan faciliteren. Er bestaat bijvoorbeeld veel online software om mensen met elkaar in contact te brengen, maar misschien is een WhatsApp-groep of om de zoveel tijd samenkomen in een café al voldoende. Van den Groenendaal: „De situatie en behoeftes verschillen per bedrijf en per freelancer, dus het is goed om in kaart te brengen waar het meest behoefte aan is en het plan daarop af te stemmen.”
Creëer vaste ontmoetings-momenten
Quints belangrijkste advies is zorgen dat er vaste momenten zijn om elkaar te zien, niet telefonisch of via Teams, maar echt live. „Dat werkt heel goed in de praktijk, zie ik bij veel bedrijven”, zegt Quint. „Er zijn veel mogelijkheden: bijvoorbeeld een wekelijkse vaste dag op kantoor met een gezamenlijke lunch, zodat ook het informele deel met collega’s aan bod komt en je even oog voor elkaar hebt.”
Voor de flexibele schil, voor wie een wekelijkse kantoordag wellicht niet haalbaar is, zijn volgens Quint ook evenementen als een jaarlijkse barbecue of elke paar maanden een borrel goede momenten om freelancers en vaste medewerkers bij elkaar te brengen. „En vergeet freelancers niet bij attenties rondom de feestdagen of bijzondere gebeurtenissen,” zegt gt Quint. „Dat is een goed moment om je waardering te laten zien en iedereen bij het bedrijf te betrekken, dat komt het teamgevoel ten goede.”
Voor digital nomads, die permanent in het buitenland werken, is fysiek samenkomen wel heel ingewikkeld. Quint: „In dat geval kun je afspreken op een vast moment in de week op afstand samen te werken via Teams, of even met elkaar in te checken. Daar moet dan wel zowel vanuit de werkgever als de freelancer behoefte aan zijn, maar ook op afstand is dat goed te doen.”
Er zijn ook nog andere manieren om freelancers structureel meer bij het bedrijf te betrekken, zegt Quint. „Wat ook goed werkt, is een maandelijkse, persoonlijke check-in met mensen die voor je werken, vast én freelance, om te kijken hoe het met iedereen gaat.” De leidinggevende kan dan bespreken of iemand nog blij is met de opdracht, vooruitkijken naar andere opdrachten, maar ook op persoonlijk vlak vragen of er belangrijke zaken spelen. „We vergeten het soms, omdat freelancers vaak heel goed zelfstandig kunnen werken, maar ook zij willen graag ergens bij horen en vinden het fijn om waardering te krijgen.”
Om het teamgevoel te versterken is het volgens Van den Groenendaal vooral belangrijk om met zzp’ers in gesprek te gaan: „Hoe kunnen we de opdracht inrichten zodat het aansluit bij jouw behoefte aan sociale verbinding? Uiteindelijk blijft de zzp’er zelf verantwoordelijk, maar als opdrachtgever kun je een belangrijk verschil maken dat bijdraagt aan het welzijn en teamgevoel van vaste medewerkers en zzp’ers.”
Dus
De eerste stap voor een opdrachtgever is nagaan of freelancers behoefte hebben aan meer samenwerking en meer teamgevoel, anders is het de moeite van de investering niet waard. Daarna kan een werkgever, afhankelijk van die behoefte, vaste ontmoetingsmomenten organiseren, variërend van een wekelijkse werkdag op kantoor tot periodieke borrels en sociale gelegenheden. Ook maandelijkse korte gesprekken over hoe het met iemand gaat zorgen ervoor dat freelancers zich veel meer betrokken voelen bij het bedrijf, met positieve gevolgen voor het teamgevoel.