Een grote groep Amerikaanse en Europese beleggers heeft dinsdag de druk opgevoerd op het Amerikaanse oliebedrijf ExxonMobil, om af te zien van een omstreden rechtszaak die het is begonnen tegen een van zijn aandeelhouders die aandringt op vergroening. Het gaat om in totaal 39 (grote) vermogensbeheerders die wereldwijd gezamenlijk 5.200 miljard dollar aan beleggingen beheren. Eerder spraken andere beleggers zich ook al uit tegen de rechtszaak van Exxon.
In een publieke verklaring schrijven de 39 beleggers dat de rechtszaak „fundamentele rechten” van aandeelhouders „ondermijnt”. „Wij zijn bezorgd dat deze actie ertoe zal leiden dat andere beleggers voortaan geen voorstellen meer durven in te dienen die over duurzaamheidskwesties gaan. Terwijl die duurzaamheidskwesties van materieel belang zijn voor de waarde van onze beleggingen.” Tot de ondertekenaars behoren onder andere de Nederlandse vermogensbeheerders Achmea, Robeco, APG, MN, NN, PGGM en Van Lanschot Kempen. Andere Europese ondertekenaars zijn onder meer AXA Investment Managers, Nordea, Erste, Swedbank en Alecta. Uit de Verenigde Staten hebben zich onder andere het grote lerarenpensioenfonds CalSTRS aangesloten alsook de vermogensbeheerders Wespath en Mercy.
De timing van de verklaring is eveneens pikant. Die komt aan de vooravond van een beladen aandeelhoudersvergadering bij Exxon, deze woensdag, waar de rechtszaak een prominent onderwerp op de agenda zal zijn. Een aantal aandeelhouders van het oliebedrijf, waaronder Achmea en Robeco en het grootste Amerikaanse pensioenfonds, Calpers, heeft eerder aangegeven tegen de herbenoeming van Exxon-baas Darren Woods te gaan stemmen, uit protest tegen de rechtszaak. Van de groep beleggers die zich nu uitspreekt, heeft niet iedereen aandelen van Exxon in bezit (sommige zijn al gestopt met die beleggingen omdat Exxon ook in hun ogen niet snel genoeg vergroent). Zij kunnen dus verder geen invloed meer uitoefenen op Exxon, om de zaak bijvoorbeeld te laten vallen. Hun publieke stellingname is niettemin pijnlijk voor het concern, en toont opnieuw dat de onrust in de wereld van beleggers over de onorthodoxe stap van Exxon groot is.
‘Aanval op bestaansrecht’
De rechtszaak in kwestie draait om een voorstel van twee activistische aandeelhouders van Exxon die op vergroening aandringen, de Amerikaanse vermogensbeheerder Arjuna Capital en het Nederlandse aandeelhouderscollectief Follow This. Deze twee beleggers hoopten via een speciale resolutie op de aandeelhoudersvergadering woensdag Exxon onder druk te zetten om sneller te verduurzamen.
Lees ook
Follow This-oprichter Mark van Baal: ‘Exxon wil critici permanent monddood maken’
Exxon ziet in die resolutie echter een aanval op zijn bestaansrecht – groene energie zou nog niet genoeg opleveren en daarop inzetten zou dus een recept voor een faillissement zijn. Daarom sleepte het beide beleggers voor de rechter – een vrij unieke stap in de internationale zakenwereld. Normaal gesproken zou Exxon zo’n resolutie overigens via een procedure bij de Amerikaanse beurswaakhond, de SEC, uit de agenda van de vergadering kunnen proberen te houden. Maar Exxon zegt dat die procedure niet deugdelijk is en sloeg die stap over.
Onder de juridische druk trokken de twee activistische beleggers hun resolutie eerder alweer terug, maar Exxon besloot zijn zaak desondanks door te zetten. Naar eigen zeggen omdat het definitief duidelijkheid wilde hebben over de precieze spelregels voor dit soort resoluties. Maar Follow This en Arjuna zagen daar juist het bewijs in dat het hier in werkelijkheid ging om een poging critici monddood te maken. Een soortgelijke resolutie werd namelijk eerdere jaren ook al door de twee beleggers op de agenda gezet van Exxon, maar die werd steeds door een meerderheid van de beleggers verworpen. Echt veel zorgen lijkt Exxon zich dus nog niet te hoeven maken.
Jurisdictie
Inmiddels heeft een rechtbank in Texas ook bepaald dat Follow This niet gedaagd kan worden in de zaak, omdat het een Nederlandse organisatie is en de rechtbank daarover geen jurisdictie zou hebben. Maar de rechtszaak tegen Arjuna alleen mag wel doorgaan. Dat heeft dus tot commotie onder sommige aandeelhouders geleid. De beleggers zeggen in hun brief dat ze het „aanmoedigen” dat bedrijven kritisch kijken naar resoluties, en dat ook zij zien dat er steeds meer resoluties worden ingediend die „niet noodzakelijkerwijs in het belang zijn” van beleggers met een langetermijnblik. Maar het zou aan de aandeelhouders zelf zijn om daar een standpunt over te vormen, en het bedrijf moet die resoluties dus niet proberen uit te bannen via de rechter. Exxon zou gewoon de ‘SEC-route’ moeten volgen, vinden zij.
Volgens Mark van Baal, oprichter van Follow This, spreekt uit de verklaring „een grote bezorgdheid onder beleggers over het besluit van Exxon om de SEC te omzeilen en zijn aandeelhouders aan te klagen om een stemming over emissiereducties te voorkomen. Deze investeerders begrijpen dat het niet reduceren van de uitstoot een bedreiging vormt voor de toekomst van het bedrijf en de wereldeconomie op de lange termijn.”
Exxon-topman Woods toont zich ondertussen strijdbaar. Tegen de Britse zakenkrant Financial Times zei hij dinsdag dat het kritische pensioenfonds Calpers, met zijn geplande tegenstem tegen de topman, tegen de belangen van zijn eigen pensioendeelnemers ingaat. Calpers heeft een belang van 0,2 procent in Exxon en is daarmee een criticus die gewicht in de schaal legt. Maar volgens Woods schendt Calpers zijn fiduciaire plicht tegenover zijn leden door tegen hem en zijn plannen te stemmen.
