Dilemma
„Onze stagiair heeft een foto van zichzelf in bikini als haar profielfoto op WhatsApp. Met haar privételefoonnummer heeft ze via WhatsApp soms ook contact met externe werkrelaties, die deze foto dan te zien krijgen. Ik vind dat niet professioneel overkomen, maar ergens is het misschien ook haar keuze. Kan ik er (als haar werkgever) iets van zeggen?”
Vrouw (57), naam bekend bij de redactie
Bewustzijn
Strikt juridisch genomen is het helder: zolang er geen afspraken over gemaakt zijn, gaat eenieder zelf over hoe hij of zij zich via WhatsApp profileert. Dat betekent echter niet dat er geen ruimte is voor een gesprek – integendeel, zegt Frans de Vos, businesspartner bij HighQ. „Je kunt het niet verbieden. Maar je kunt mensen wel adviseren om het anders te doen.”
Dat is dan ook wat hij deed toen zich bij hem op kantoor een soortgelijke situatie voordeed. „Een vrouwelijke medewerker stond op de foto in een best uitdagend uitgaanstenue. Toen heb ik gezegd: joh, als jij met die telefoon ook contact hebt met zakelijke contacten, besef dan dat ze dat te zien krijgen. Is dat hoe jij zakelijk over wilt komen? Die persoon was zich daar niet van bewust en heeft dat toen aangepast.”
Het gesprek aangaan is de sleutel, zegt ook Marijn van der Welle, hoofd HR bij BDO Nederland. „Om te beginnen: een stage is bedoeld om van te leren. Dus het feit dat ze een stagiair is, geeft al aan dat het iemand is die zichzelf nog verder moet ontwikkelen. Dan is er denk ik ook een grote kans dat iemand zich van zoiets niet helemaal bewust is. En dan kun je daar denk ik prima met elkaar uit komen.”
„De klant verwacht een zakelijke opstelling. Die heeft een zakelijke relatie met jou als organisatie. En door zoiets kan er wat ruis ontstaan op de lijn. Daarom zou je altijd moeten zeggen: in contacten die wij hebben met onze klanten, stellen wij ons zakelijk op en komen wij zakelijk over. Een dergelijke profielfoto kan dat in de weg staan, en dat wil je voorkomen.”
De Vos wijst ook op de zorgplicht die een werkgever heeft richting haar medewerkers. „Het is geen preutsheid, maar je weet dat er in deze tijd allerlei mensen zijn die misbruik maken van foto’s die gepubliceerd worden. Als er dan een medewerker is met zo’n foto, kunnen mensen daar andere gedachten bij krijgen.”
Dat wil niet zeggen dat je helemaal geen privéfoto’s moet gebruiken, zegt De Vos. „Als mensen een privételefoon hebben, complimenteer ik ze vaak met een foto. Bijvoorbeeld als ze er leuk op staan met een gezin of kinderen. Ik vind het niet erg als je wat van jezelf laat zien. Dat neemt niet weg dat er grenzen zijn. Je hoeft niet in kostuum, maar wel gewoon fatsoenlijk aangekleed.”
Veroordeel niet
Toch vinden werkgevers het vaak ingewikkeld om iemand op zulke zaken aan te spreken. „Soms zijn we al bezig met de reactie die we gaan krijgen, waardoor het lastig wordt om dat gesprek te voeren”, zegt Van der Welle. „Maar in veel gevallen valt het eigenlijk heel erg mee. En als het goed uitlegbaar is, ziet diegene in dat het vaak beter is om zoiets niet te doen.”
Wel is van belang dat je de juiste toon aanslaat, zegt De Vos. „Dat geldt altijd. Veroordeel de stagiair niet, maar vraag gewoon of ze beseft wat het effect van zo’n foto is. Ik ben zelf gewoon het gesprek aangegaan. ‘Ik zat je te appen en zag die foto en dacht: hé, ik weet niet of je beseft dat mensen met wie jij zakelijk omgaat zien hoe jij op de foto staat. Dat komt alleen niet bij iedereen hetzelfde over.”
Bij een stagiair is het niet anders dan bij een normale werknemer, vindt hij. „Een stagiair is bezig werkervaring op te doen. Die moet je in dat opzicht gelijk behandelen als een werknemer. En die moet ook de verantwoordelijkheid zelf voelen. En als ze daar niet van bewust zijn, moet je ze daar een beetje bewust van maken. Dat is onderdeel van het leren.”
Van der Welle is er geen voorstander van om strakke richtlijnen op te stellen. „Niet alles is in regels te vangen. Dan krijg je ook best snel een discussie over wat er dan wel binnen de kaders valt en niet. Volgens mij is het gesprek veel belangrijker.”
Dus
Er staat niets in de weg om het gesprek gewoon te voeren. De kans is groot dat de stagiair niet beseft dat haar profielfoto een professionele uitstraling in de weg kan staan. Zij loopt bovendien stage om te leren. Een goed gesprek kan voorkomen dat zulke onhandigheden zich ook voordoen als ze straks begint aan haar professionele carrière.