Het kabinet zwakt de krimp van Schiphol af. De luchthaven mag volgend jaar toch meer vluchten uitvoeren dan de regering twee jaar geleden bekendmaakte. De geluidshinder van de luchthaven wil het kabinet nu bestrijden met extra operationele maatregelen.
Dat heeft demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) vrijdag bekendgemaakt. Hij wil onder meer minder vluchten tussen 23.00 en 07.00 uur, een nachtelijk verbod op zeer lawaaiige vliegtuigen zoals de Boeing 747-400, en een sluiting van de Aalsmeerbaan en de Zwanenburgbaan tussen 13.00 en 15.00 uur. Een besluit over een (gedeeltelijke) nachtsluiting van de luchthaven volgt niet eerder dan juli. Er loopt nog onderzoek.
Harbers heeft dit vernieuwde pakket om de hinder van Schiphol te beperken voorgelegd aan de Europese Commissie. Die moet advies geven (binnen vier weken) en dat volgt het kabinet waarschijnlijk. Deze stappen zijn deel van een Europese procedure die verplicht is bij geluidsgerelateerde capaciteitsbeperkingen van luchthavens.
Minister Harbers probeert de hinder van Schiphol al twee jaar te verminderen. Hij wil dat het aantal ernstig gehinderde omwonenden 20 procent daalt over de hele dag, 15 procent ’s nachts.
Ook moet de rechtspositie van mensen rond Schiphol worden verbeterd. In maart stelde de rechter in een zaak van omwonendenvereniging Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV) dat de overheid heeft gefaald in het beschermen van burgers tegen de geluidsoverlast van het vliegverkeer.
Harbers meldde vrijdag dat hij in hoger beroep gaat in de RBV-zaak. Niet omdat hij het oneens is met de strekking van het vonnis, aldus de minister, maar omdat de rechter hem oplegt binnen twaalf maanden alle benodigde regels door te voeren. „Die deadline is vrijwel niet haalbaar”, schrijft de minister vrijdag aan de Kamer.
In juni 2022 stelde Harbers dat hij de capaciteit van Schiphol wilde beperken tot 440.000 per jaar. Tot dan toe werden 500.000 vliegbewegingen per jaar gedoogd (maar nooit officieel verankerd in een luchthavenverkeersbesluit, LVB).
Operationele maatregelen
Na kritiek van onder meer luchtvaartmaatschappijen en -organisaties paste Harbers de krimp aan tot 452.500. Dat voorstel ging – samen met allerlei andere hinder verlagende maatregelen – in september 2023 ter beoordeling naar de Commissie. Nu zwakt Harbers de krimp nog verder af. Hij meldde vrijdag een bovengrens van 460.000 à 470.000 vluchten.
De minister verwacht dat hij met additionele operationele maatregelen net zo goed de geluidshinder kan beperken. Dat is de essentie van de Europese procedure: neem eerst alle mogelijke praktische maatregelen en snijd pas als het echt niet anders kan in vluchten.
De operationele maatregelen kwamen weer in het vizier, stelt een woordvoerder van Harbers, toen in januari duidelijk werd dat door trage Europese besluitvorming de krimp niet al in 2024 kon worden ingevoerd.
Een voorbeeld van een operationele maatregel die dankzij de vertraging nu wel mogelijk is, is de aanpassing van de havengelden. Dat zijn de vergoedingen die Schiphol rekent aan maatschappijen voor gebruik van faciliteiten op het vliegveld. Eens per drie jaar stelt Schiphol die vast. Dat is binnenkort. Nu kan Schiphol invoeren dat maatschappijen nog meer moeten betalen als zij willen vliegen met zeer oude, lawaaiige toestellen.
En inmiddels komt ook de vlootvernieuwing in beeld van met name KLM en Transavia. In het debat over de krimp van Schiphol stelden de maatschappijen altijd dat een harde beperking van het aantal vliegtuigbewegingen niet de beste manier is om geluid te beperken. Harbers komt KLM nu tegemoet. Hij neemt nu mee dat nieuwe toestellen als de Airbus A320neo en A321neo die KLM en Transavia dit jaar in gebruik nemen, stiller zijn dan hun oudere Boeing 737’s.
Het ministerie verwacht dat de operationele maatregelen die vrijdag zijn voorgesteld per saldo zullen leiden tot minder geluidsoverlast rond Schiphol. Wat de plaatselijke gevolgen zijn is echter onduidelijk. In de nacht en rond de Zwanenburgbaan en de Aalsmeerbaan neemt het vliegverkeer af, maar het totaal aantal vluchten daalt stijgt ten opzichte van het oorspronkelijke plan van 440.000. Die vluchten zullen elders en op andere tijden worden uitgevoerd.
Natuur & Milieu, Milieufederatie Noord-Holland, Milieudefensie en Greenpeace Nederland noemen het nieuwe pakket „een heel mager voorstel”. In een eerste reactie stellen de milieu-organisaties: „Omwonenden weten nog steeds niet waar ze aan toe zijn. En de krimp van Schiphol verder afzwakken is de zoveelste gebroken belofte.” Nu komt er overdag zelfs meer herrie en CO2-uitstoot dan er nu is, verwachten de milieu-organisaties. „Voor het klimaat is dat een enorme domper.”
