Zonnige band met duistere keerzijdes. Zo zou je de Beach Boys kunnen beschrijven. Met hits als ‘Surfing USA’, ‘California Girls’ en ‘Good Vibrations’ zetten ze in de jaren zestig Californië op de kaart als een droomland vol blonde tieners met gebronsde torso’s die hun dagen vulden met surfen, autoraces en vrije liefde op het strand. Streamingdienst Disney+ legde de geschiedenis van de band vast in een nieuwe documentaire.
Drie broers, een neef en een vriend die thuis zo mooi close harmony konden zingen kregen in 1961 het idee om liedjes te maken over de bloeiende surfcultuur. Tot die tijd bestond surfmuziek uit ruige gitaar-instrumentals. The Beach Boys bleven aan de zachte kant van de rock-‘n-roll, hun inspiratiebron was The Four Freshmen, een braaf zangkwartet uit de jaren vijftig. De jongens waren piepjong toen ze hun eerste hits scoorden, dus werden ze onder de hoede genomen van vader Murry Wilson. Die wilde zich intensief met de muziek bemoeien, wat later tot botsingen leidde en uiteindelijk tot een pijnlijke breuk. Murry mishandelde en kleineerde zijn zonen vanaf jonge leeftijd. Volgens Brian was hij doof aan één oor omdat zijn vader hem met een loden pijp had geslagen – op latere leeftijd zei hij dat een kind het had gedaan. Dit huiselijk geweld stipt de documentaire wel aan, maar er wordt verder niet veel aandacht aan besteed.
Onder invloed van producer Phil Spector (‘Be My Baby’) en van The Beatles (Rubber Soul) gebruikte bandleider Brian Wilson de band om de grenzen van de popmuziek te verkennen, culminerend in het klassieke album Pet Sounds (1966). The Beatles en The Beach Boys voelden een zekere rivaliteit en spoorden elkaar aan om nog experimenteler te gaan. Brian kon de tournees geestelijk niet aan. Dus bleef hij thuis om te componeren. Ook nam hij in de studio alvast de instrumentale tracks van de platen op met studiomusici. Lange tijd had je dus twee bands: de liveband die de wereld overtrok enerzijds en Brians studioband anderzijds. Als zijn broers terugkwamen van tournee, hoefde ze alleen nog de zangpartijen in te zingen.
Brandweerhelmen
In de opnames van Smile, de ambitieuze opvolger van Pet Sounds, raakte perfectionist Brian zo geestelijk verstrikt dat hij er nooit meer helemaal van herstelde. Lsd en ander drugs hielpen daar niet bij. Tijdens de opnames van ‘The Elements: Fire (Mrs. O’Leary’s Cow)’ moesten de orkestleden van Brian brandweerhelmen uit de speelgoedwinkel dragen. Toen daags erna een huis aan de overkant afbrandde, dacht Brian dat dit door het liedje kwam. Doodsbang zette hij de opnames op de plank. Smile zou nooit worden afgemaakt.
Het tragische verhaal van Brians depressie – zat in een zandbak in zijn huis, bleef jarenlang in bed liggen, raakte in de ban van een goeroe-achtige psychiater – is al vaak verteld. Waarschijnlijk is dat de reden dat deze nieuwe documentaire het alleen aanstipt. De opzet lijkt om nu eens niet te focussen op Brian, maar ook het belang van de andere bandleden te benadrukken. Zoals leadzanger Mike Love die de teksten schreef en broertje Carl Wilson die op tournee fungeerde als bandleider en na de ondergang van zijn oudste broer de band overnam. Terwijl Brian op zijn slaapkamer bleef, vond de rest van de Beach Boys zichzelf beneden in de huisstudio opnieuw uit met albums als Wild Honey en Surf’s Up. Door het wegvallen van Brian kregen de andere leden hierop meer ruimte. De sound werd minder gepolijst. De fans en critici vonden het niets. Met de opkomst van de hippiecultuur was de groep, met hun vrolijke liedjes en hun blauw gestreepte overhemden, toch al danig uit de mode geraakt.
Ongenoemd
Het huiselijk geld van de vader en de geestelijke ondergang van Brian zijn niet de enige duistere episodes die in de documentaire goeddeels ontbreken. Ook de drugsverslaving van de drie broers blijft vrijwel ongenoemd. Twee broers zijn inmiddels overleden. Carl Wilson stierf in 1998 aan longkanker, Dennis Wilson verdronk in 1983. De documentaire houdt het bij een korte mededeling hierover in de aftiteling.
Drummer Dennis Wilson was de enige Beach Boy die echt kon surfen en kon racen. Hij was ook de enige die in gedrag en uiterlijk op een rock ’n-roll-ster leek. In 1968 haalde hij Charles Manson en zijn volgelingen in huis en introduceerde de sekteleider in de Hollywood jetset. Dennis had zich al van de sekte afgekeerd toen deze een reeks geruchtmakende moorden pleegde, maar hij voelde zich de rest van zijn leven toch schuldig dat hij Manson onderdak had geboden. In de late jaren zeventig raakte Dennis verslaafd, dakloos, vervreemd van de band.
Op 28 december 1983 probeer hij de bezittingen van zijn ex-vrouw op te duiken in de haven van Marina del Rey – bezittingen die hij zelf drie jaar eerder na ruzie van zijn jacht had gegooid. Dennis verdronk. Zit ook niet in deze documentaire. Maar ook over Dennis bestaat al een aparte documentaire: Dennis Wilson, The Real Beach Boy.
De documentaire The Beach Boys is vanaf vrijdag te zien op Disney+.
