N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Oversterfte Ook in 2022 stierven er meer Nederlanders dan verwacht. In maart begon een griepepidemie, en die laaide in december weer op.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96003913-32491f.jpg)
Foto Robin Utrecht/ANP
De pandemie lijkt misschien voorbij, corona maakt nog altijd slachtoffers. Vorig jaar was het derde opeenvolgende jaar dat er meer mensen overleden dan verwacht. Maar voor het eerst sinds de coronapandemie was Covid niet de grote aanjager. In maart begon een griepepidemie die een einde maakte aan een paar maanden zonder oversterfte.
In 2022 overleden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 170.000 mensen, 14.500 meer dan verwacht voor de pandemie.
Het RIVM becijferde eerder dat in 2021 de oversterfte hoger was dan de Covid-sterfte. Het CBS komt op hogere Covid-sterftecijfers: over de hele pandemie is de Covid-sterfte volgens het CBS groter dan de oversterfte. Het baseert zich op doodsoorzaakverklaringen van artsen, terwijl het RIVM het moest doen met incomplete GGD-cijfers.
Het derde kwartaal van 2022 is de laatste periode waarvan de cijfers van alle doodsoorzaken bekend zijn. Opvallend is dat toen meer mensen aan Covid-19 zijn overleden dan in dezelfde periode in 2020 en 2021. In drie maanden overleden 1.468 mensen aan Covid-19, in 2020 bleef dat onder de zeshonderd en in 2021 onder de duizend.
„In 2020 en 2021 zag je meer pieken”, aldus een woordvoerder van het CBS. Vooral eind 2020, begin 2021 overleden veel mensen aan Covid. „Die pieken zijn weg, maar in 2022 bleef de sterfte als gevolg van Covid-19 voortkabbelend hoog. De vaccinaties hadden een beschermend effect, maar er was ook weer meer sociale interactie.”
Dat laatste kan ook verklaren dat veel meer mensen dan normaal griep kregen in 2022. In de eerste drie maanden van 2022 was er geen oversterfte, in maart begon een griepepidemie die dertien weken duurde en in december weer oplaaide. Vanaf eind maart was er bijna elke week oversterfte.
De 3,7 procent sterfgevallen als gevolg van Covid-19 in het derde kwartaal betrof vooral ouderen. In verpleeghuizen stierven mensen iets vaker aan Covid-19 dan gemiddeld in Nederland. De piek lag dat kwartaal in juli, met zevenhonderd Covid-sterfgevallen.
De andere doodsoorzaken waren vergelijkbaar met andere jaren. Iets minder mensen dan in 2021 overleden in het derde kwartaal aan hart- en vaatziekten. En meer mensen stierven na een ongelukkige val. De laatste tien jaar, meldde het CBS al eerder, is het aantal dodelijke valpartijen bijna verdubbeld. Dat heeft te maken met een ouder wordende bevolking: veel mensen die stierven na een val hadden bijvoorbeeld al parkinson of alzheimer.
De oversterfte was vorig jaar over het hele jaar het grootst in Flevoland, Drenthe en het noorden van Noord-Holland. Of dat met een geringere vaccinatiebereidheid te maken heeft, kan niet uit de cijfers worden afgeleid. „Dat moet verder worden onderzocht”, zegt de CBS-woordvoerder.
