N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Rechtszaak-De Mos Dinsdag werd duidelijk hoezeer Richard de Mos zijn verkiezingsoverwinning in 2018 te danken had aan het ronselen van volmachtstemmen. „Het ziet er niet zo fraai uit.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96002920-a474d7.jpg)
Foto Robin van Lonkhuijsen/ANP
Het voormalige raadslid van Hart voor Den Haag, Nino Davituliani, blijft er buitengewoon rustig onder. Nadat de rechter heeft voorgelezen uit het strafdossier hoe ze volmachtstemmen ronselde voor Richard De Mos, zegt ze: „Het ziet er niet zo fraai uit. Maar niemand had de intentie om iets frauduleus te doen. Ophalen van volmachten is gebruikelijk binnen migrantenkringen.”
Zo wordt op de tweede dag van het corruptieproces tegen Richard de Mos en zijn zeven medeverdachten duidelijk dat de klinkende verkiezingsoverwinning van de partij van De Mos bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 mede te danken was aan het ronselen van volmachtstemmen in en om de Schilderswijk. Ronselen is strafbaar.
Davituliani stond destijds op plek vier van Hart voor Den Haag en belandde in de gemeenteraad. Nu is ze verdachte, samen met haar man Erdinç Akyol en diens broer Atilla Akyol. Atilla stond destijds op plek 35. De Turks-Nederlandse horecaondernemers worden ervan verdacht de partij van De Mos te hebben gefinancierd, onder meer in ruil voor vergunningen.
In een stembureau in de Schilderswijk kreeg De Mos destijds bijna een kwart van alle stemmen. Juist in dit stembureau was een derde van alle uitgebrachte stemmen een volmachtstem – waarbij een kiesgerechtigde iemand met zijn of haar stempas laat stemmen. In geen enkel ander stembureau in Nederland werd (procentueel) zo vaak per volmacht gestemd.
Ik heb er nog zestig liggen
Op de telefoons van Davituliani en haar partner trof de Rijksrecherche foto’s aan van 31 stempassen. Afgeluisterde gesprekken, appjes en getuigenverklaringen vertellen de rest van het verhaal. Kort voor de verkiezingen appte Erdinç: „Ik heb er nog zestig liggen hier” en „Ik ga dertien stemmen uitbrengen, stuur mij alles.” Davituliani stuurde elf foto’s van identiteitsbewijzen naar Erdinç.
„Waarom deed u dat”, vraagt de rechter. Zij: „Dat weet ik niet meer.”
De mensen wisten vaak niet wie voor ze ging stemmen en op wie gestemd zou worden. Ze leverden volmachten in en Davituliani gaf ze door aan haar partner. De rechter: „Wist u dat het meenemen van een niet-ingevulde stempas niet mag?” Davituliani: „Dat snapt zelfs een kind.”
Als je niet tegen harde politiek kunt, moet je gaan kantklossen
Niets van gemerkt
De tweede zittingsdag begon nochtans met een geintje. Voorzitter Jacco Janssen sprak de acht verdachten en hun advocaten toe. „Het was gisteren een drukke dag” , opperde hij. „We waren volop in de media.” Richard de Mos: „Niets van gemerkt.”
De luchtigheid zou de hele dag blijven al gaf het dossier daar weinig aanleiding toe. Zo betoogde het OM dat de Akyols de hoge plaats van Davituliani op de kieslijst gekocht hadden. Op de tap zegt De Mos weliswaar tegen Atilla Akyol: „Zoals beloofd komt ze bij de eerste vijf, ook als je niet sponsort.” Maar het gesprek gaat daarna al snel over die „kutbus” die veel duurder is geworden. De Mos: „We kunnen wel een injectie gebruiken.” Akyol: „Wij regelen het wel.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/01/data95966732-6ae291.jpg)
Ook zou De Mos toenmalig collega-wethouder Liesbeth van Tongeren (duurzaamheid, GroenLinks) onder druk gezet hebben om Atilla Akyol aan een gemeentelijk pand te helpen. De rechter: „Dit is bijna een blauwdruk van een corruptiedossier. De Mos krijgt geld en zet zich in voor zijn geldschieters.”
De Mos: „Iedereen wist dat een van mijn donateurs hierbij betrokken was. Dit is een samenloop van omstandigheden. Dan verbind je dingen aan elkaar en is iedereen blij.” En over Van Tongeren: „Als je niet tegen harde politiek kunt, moet je gaan kantklossen.”
