Dilemma
„Ik werk vaak avonddiensten op kantoor, en mijn werkgever heeft de catering aan een nabijgelegen restaurant uitbesteed. Daardoor eet ik bij avonddiensten altijd gratis. Het eten is doorgaans ontzettend smerig en het restaurant heeft het duidelijk met weinig moeite en voor een zo laag mogelijke kostprijs in elkaar geflanst. Is het terecht om daarover te klagen?”
Man (25), naam bij de redactie bekend
Nee
Werkgevers zijn wettelijk niet verplicht om tijdens avonddiensten voor eten te zorgen. „Je bent dus in principe verantwoordelijk voor je eigen maaltijden”, zegt Eugène van ’t Hooft. Als beleidsadviseur strategie sociale zaken bij werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB Nederland richt hij zich onder meer op vitaliteitsbeleid bij bedrijven. „Het is best bijzonder dat deze persoon gratis maaltijden krijgt van zijn werkgever. Eerlijk gezegd ben ik daar wel verbaasd over.”
Vooral grote werkgevers hebben tegenwoordig eetgelegenheden op kantoor, ziet Van ’t Hooft. Sommige bedrijven hebben een kleine supermarkt in huis, of gekoelde watertappunten. Bij ASML zijn er meerdere restaurants.
Van ’t Hooft merkt dat meer bedrijven de gezondheid van hun personeel willen bevorderen. „Werkgevers organiseren een gezonde bedrijfslunch of een lunchwandeling, zodat medewerkers in beweging blijven.”
Bedrijven zien het belang van de gezondheid van hun medewerkers volgens Van ’t Hooft de laatste jaren meer in. Dat komt deels doordat er meer bewustzijn is over werkstress en burn-outs. „Om langdurig verzuim onder werknemers te voorkomen, proberen bedrijven de gezondheid van medewerkers onder meer te bevorderen met gezonde maaltijden.”
Omdat het geen wettelijke verplichting is om medewerkers van maaltijden te voorzien (in sommige cao’s is dit overigens wel geregeld), zijn eetgelegenheden bij bedrijven volgens Van ’t Hooft doorgaans niet gratis. Het is daarom niet ondenkbaar, vindt hij, dat de man in kwestie zijn eigen eten meeneemt als het bedrijfseten niet goed smaakt.
Ja
Het is – hoewel hiervoor geen verplichting bestaat – dus wel belangrijk om als werkgever voor gezond eten te zorgen, zegt Van ’t Hooft. Als het daaraan schort, denkt hij, is het voor deze persoon wel belangrijk om de kwaliteit van het eten bij de werkgever bespreekbaar te maken.
De man in kwestie zou zijn probleem met de afdeling human resources of ondernemingsraad kunnen bespreken, zegt Van ’t Hooft. Dat is in elk geval beter dan erover klagen zonder te proberen er iets aan te veranderen, denkt hij.
Als het bedrijfseten niet lekker is, dan is het niet lekker, zegt FNV Horecabond bestuurder Edwin Vlek, en dan moet je dat laten weten. Niet alleen aan de werkgever, maar ook aan het restaurant dat de catering doet, denkt hij. „Horecamensen willen gasten graag gelukkig maken, dus zij willen liever de waarheid horen.”
De werkgever betaalt het restaurant bovendien voor het eten, zegt Vlek, dus is het ook logisch om daar enige kwaliteit voor terug te verwachten. Tegelijkertijd kan het zijn dat het restaurant zegt geen betere maaltijd te kunnen maken voor het geld dat het ervoor krijgt van de werkgever. „Als de cateraar maar 2 euro per maaltijd krijgt, wordt de keuze beperkt. Dan zou de werkgever het budget moeten verhogen.”
Werknemers klagen vaak onderling als ze ontevreden zijn over de maaltijden op het werk, ziet Vlek. Op den duur gaan ze hun eigen eten meenemen. Dat moet de werkgever ook niet willen. De cateraar maakt daar winst op, en de werkgever verliest. „Vaak maken de werkgever en het restaurant afspraken over hoeveel mensen er ongeveer komen eten”, zegt Vlek. „Als nog maar een kwart van de medewerkers van de personeelsmaaltijden gebruikmaakt, betaal je in principe gewoon de volledige prijs door. Het is niet zo dat de offerte automatisch wordt aangepast als een deel van de medewerkers niet meer komt opdagen om te eten.”
In Nederland zeggen we uit beleefdheid vaak dat iets lekker was, om later online een boze recensie achter te laten, zegt Vlek. „En als iets gratis is, durven mensen er zeker niet over te klagen.” Maar het is vanwege financiële redenen dus ook voor de werkgever van belang om hierover te horen, denkt Vlek.
Werkgevers doen volgens Van ’t Hooft vanwege de krappe arbeidsmarkt hard hun best om hun bedrijf aantrekkelijk te maken voor personeel. Bijvoorbeeld door in vacatures te adverteren met gezonde of vegetarische maaltijden. „Als er na een gesprek over de maaltijden niet genoeg verandert, moet deze man misschien door naar een andere werkgever. Er zijn heel veel werkgevers die wel heel veel doen op dit vlak.”
Dus
Werkgevers zijn tegenover jou wat betreft maaltijden niks verplicht. Zeker niet om die gratis te verschaffen. Maar dat hoeft niet te betekenen dat je je mond moet houden. Zowel het restaurant als de werkgever heeft er iets aan om te horen dat er onvrede bestaat over de maaltijden. Onderling klagen en dan maar je eigen eten meenemen zal in ieder geval niet voor verandering zorgen.
