Ex-Jehova demonstreert tegen sociale uitsluiting. ‘We staan er voor de burgerrechten’

De afgelopen jaren heeft ex-Jehova’s Getuige Henri Dahlem (53) al een aantal keer tevergeefs aangebeld bij het hoofdkantoor van de Jehova’s Getuigen in Emmen. Eén keer antwoordde de receptioniste via de intercom: „U komt ongevraagd.” Waarop Dahlem zei: „Jullie komen toch ook altijd ongevraagd aan de deur?”

„Waar ik die vasthoudendheid heb geleerd, hoef ik jou niet te vertellen,” zegt Dahlem lachend aan de telefoon – verwijzend naar het gebruik van de Jehova’s om van deur tot deur te proberen niet-Jehova’s te overtuigen van hun geloof.

Maar de rest van het interview lacht hij niet. En soms breekt zijn stem zelfs.

Deze zaterdag demonstreert Dahlem bij een evenement van de Jehova’s Getuigen in de Johan Cruijff Arena in Amsterdam. NRC sprak Dahlem op vrijdag. De Jehova’s organiseren vaker congressen, maar nu komt voor het eerst in jaren de gehele gemeenschap bij elkaar – zo’n dertigduizend mensen. Op het programma staat onder meer een lezing van een lid van het hoofdbestuur van de Jehova’s Getuigen, dat gezeteld is in de Verenigde Staten.

Een uitgelezen kans voor Dahlem om zijn boodschap – voor de zoveelste keer – proberen over te brengen: stop de ‘sociale doodverklaring’ van ex-Jehova’s. Als een Jehova besluit uit de gemeenschap te treden, worden de leden geacht om niet meer om te gaan met de ‘afvallige’. Ook niet als het een familielid betreft.

Dahlem brak jaren geleden zelf met de Jehova’s, omdat hij zich er niet meer thuis voelde. Op de uitvaart van zijn oma (ook Jehova) condoleerde niemand hem. Ze keken hem niet eens aan.

De demonstratie zaterdag is een stil protest met spandoeken, samen met veertig tot zestig anderen die verbonden zijn aan Stichting Against Watchtower Shunning, waarvan Dahlem de voorzitter is. Daar hebben zich de afgelopen tweeënhalf jaar zo’n zeshonderd mensen „gemeld”. Veel zijn ex-Jehova’s, maar zo’n 10 procent is nog actief in de gemeenschap, zegt Dahlem.

Het is voor veel demonstranten spannend om actie te voeren, want bij de Arena zullen zij familie en vrienden zien met wie ze al jaren geen contact meer hebben.

Ben jij ook nerveus?

„Ik ben vooral verdrietig. Ik mis mijn vrienden en familie. En toen ik als jongetje opgroeide in de gemeenschap stonden er ook weleens afvalligen buiten; die vond ik eng. Nu ben ik zelf zo’n beetje de hoofdafvallige van Nederland. Maar ik doe dit nu juist voor de kinderen. Die kunnen later zelf te maken krijgen met sociale uitsluiting. En ik doe het voor de kinderen met uitgesloten ouders.”

Wat hopen jullie uiteindelijk precies te bereiken?

„Het gaat ons nadrukkelijk niet om de religie zelf. We staan er voor de burgerrechten. Het uitsluitingsbeleid van de Jehova’s druist onder andere in tegen artikel 1 [gelijke behandeling en discriminatieverbod]. De Belgische voormalig Jehova Patrick Haeck is een inspiratiebron. Die heeft in 2021 een zaak tegen de Jehova’s Getuigen in eerste aanleg gewonnen. De rechter oordeelde dat de gemeenschap aanzette tot discriminatie van leden die zich hadden teruggetrokken. Helaas hebben de ex-Jehova’s in hoger beroep en bij de hoogste rechter verloren. Wij hebben met een advocatenkantoor de mogelijkheden overlegd voor een gerechtelijke procedure in Nederland. We zouden het sterkst staan in een civiele procedure, daar zijn we nu geld voor aan het inzamelen.

In Noorwegen heeft de staat de subsidie voor de Jehova’s Getuigen stopgezet vanwege hun sociale uitsluitingspraktijken. De Jehova’s waren daarom naar de rechter gestapt, maar die stelde de staat in het gelijk. [Volgens de Noorse nieuwswebsite VG staat in het vonnis dat het bij de uitsluitingspraktijk gaat om „ernstige schendingen van de rechten en vrijheden van anderen”.]”

Zijn jullie ook in gesprek gegaan met het bestuur van de Jehova’s Getuigen in Nederland?

„De afgelopen tweeënhalf jaar heb ik tevergeefs meerdere brieven naar het bestuur geschreven met de vraag om een dialoog. En we hebben meerdere keren tevergeefs aangebeld bij het hoofdkantoor. Drie keer ben ik gearresteerd omdat ik het terrein niet af wilde gaan.

Maar we hebben wel op andere manieren overwinningen behaald. Zo is vorige maand in de Tweede Kamer een motie aangenomen van Michiel van Nispen [SP] die de regering verzoekt om te kijken wat er gedaan kan worden tegen het sociaal doodverklaren.”

De Jehova’s Getuigen lagen een paar jaar geleden ook onder vuur vanwege een onderzoeksrapport naar seksueel misbruik in de gemeenschap. Daar bleken honderden meldingen van gedaan te zijn. En daders werden via een intern rechtssysteem berecht. Heeft dat ook jullie aandacht?

„Jawel! Er is zelfs een heel duidelijke link met het sociaal uitsluiten. Bij onze stichting zijn ook veel slachtoffers van seksueel misbruik aangesloten. Als ze aangifte deden, werden ze uitgesloten. Ze werden dus dubbel slachtoffer.”

Als de Jehova’s afstand zouden doen van het uitsluitingsprincipe, zou je je dan weer bij ze willen aansluiten?

„Nee. Wat me altijd tegenstond, is dat ik me totaal moest gehoorzamen aan een bestuur in Amerika, dat een rechtstreekse verbinding heeft met Jehova, God. Maar als je gelooft, moet het niet draaien om de mensen die alles bepalen, maar om God.”

Delen





Mail de redactie