Debuteren onder hoogspanning: ‘Ik kan me geen fouten permitteren’

Haar eerste drie weken als nieuwspresentatrice zijn voorbij gevlogen, vertelt Bea Duodu in een café bij Placa de Catalunya in Barcelona. De 25-jarige Duodu is de eerste zwarte anchor die het nieuws presenteert op de Catalaanse publieke omroep Tv3. „Het heeft 39 jaar geduurd, zolang bestaat de omroep, voordat ze een persoon van kleur op deze positie hebben neergezet. Het is eigenlijk beschamend dat we dit moeten vieren.”

Waar in Nederland het onderwerp diversiteit al iets verder gevorderd is met mensen van kleur op verschillende publieke posities, is het belang hiervan in Spanje nu pas aan het doordringen. „De eerste week ging beter dan ik had verwacht. Ik werd overspoeld met berichten van mensen die zich geïnspireerd voelden door mij”, vertelt Duodu. „Mijn telefoon stond roodgloeiend. Kranten, radio, social media. Iedereen had het over mij. Ik kreeg felicitaties vanuit de zwarte, Arabische en Latino gemeenschap. Ze voelden zich vertegenwoordigd door mij. Bovendien: zij konden de volgende zijn.” Zelf kon Duodu zich als jong zwart meisje met niemand op de Catalaanse televisie identificeren.

Ook de haatreacties na haar eerste presentatieavond bleven niet uit. „Ik ben dan weer de ‘negra’, maar die haatberichten negeer ik liever”.

Screentest

Bea Duodu, met roots in Ghana, kwam op vierjarige leeftijd naar Barcelona waar ze haar studie journalistiek afrondde aan de Universitat Autònoma de Barcelona. Tijdens haar studie werkte ze als redacteur bij het actualiteitenprogramma Planta baixa, waar ze onderdeel was van de redactie die de sociaal maatschappelijke onderwerpen verzorgde. Maar na een verandering in de koers van het programma, werd die deelredactie opgeheven en kwam Duodu zonder baan te zitten. „Ik ging toen maar freelancen. Tot ik ineens afgelopen zomer een telefoontje kreeg van Tv3. Of ik een screentest wilde doen, want ze zochten een presentator.”

Op dat moment was Bea Duodu in Madrid als medeorganisator van het evenement ‘Decolonizing the newsroom’, waarbij Europese journalisten van kleur bijeenkwamen in de hoofdstad voor een trainingsweek. „We hadden net een hele week erop zitten waarin we aan projecten werkten om nieuwsredacties in Europa inclusiever te maken. Alsof het universum dit gelijk heeft gemanifesteerd”, lacht ze terwijl ze met een vinger naar boven wijst.

Overdonderd door het onverwachte telefoontje, zei ze tegen de leidinggevende van Tv3 dat hij ook andere mensen van kleur moest bellen. „Het moet niet nog eens 39 jaar duren voor er een andere persoon van kleur het nieuws kan presenteren, dus ik gaf gelijk namen door van kennissen met een journalistieke achtergrond en zei dat zij ook gebeld moesten worden.”

Duodu had geen hoge verwachtingen na de screentest, maar toen ze gebeld werd met de mededeling „je begint morgen”, sloeg de paniek lichtelijk toe. „Wat, morgen?! Ik wil eerst alles leren en oefenen.” Ze kreeg uiteindelijk genoeg tijd van de omroep om zich goed voor te bereiden. „Het moest perfect gaan, want ik kan me geen fouten permitteren. Ik wilde niet dat mensen mijn huidskleur zouden gaan gebruiken als argument waarom ik de nieuwe presentator ben. Ik wil beoordeeld worden op mijn vakkundigheid.”

In de aanloop naar de eerste uitzending, legde de presentatrice zichzelf teveel druk op. „Doordat het perfect moest gaan merkte ik dat het mentaal wat zwaarder werd. Ik denk dat ik onbewust de hele gekleurde gemeenschap op mijn schouders droeg.” Intussen kan ze dat beter loslaten. „Ik heb deze baan gekregen door individuele stappen die ik heb gemaakt, maar ook door de collectieve, historische stappen die door de gemeenschap zijn gezet. Ik ben niet alleen, dus ik hoef er ook niet alleen voor te staan. We voeren allemaal dezelfde strijd, die draait om gelijkwaardigheid in de samenleving waar we deel van uit maken.”

Catalaans

De Catalaanse presentatrice wordt nu al herkend op straat. „Ik ging gisteren ergens koffie drinken en de vrouw achter de balie herkende me. Ze complimenteerde me. Het opvallende is, dat dit in het Catalaans gebeurde.” Terwijl Bea een slok neemt van haar ananassapje, vertelt ze dat men in Catalonië er automatisch vanuit gaat dat ze geen Catalaans spreekt.

„Ik kan nu laten zien dat een kleur hebben niet gelijk betekent dat je geen Catalaan bent. In winkels werd ik bijvoorbeeld altijd direct in het Spaans aangesproken, terwijl ik gewoon Catalaanse ben. Maar hoezo zou ik geen Catalaans spreken? Ik ben hier al bijna mijn hele leven.”