Ruim de helft van alle olifanten in de wereld woont in Botswana. In een land dat ongeveer even groot is als Frankrijk, maar met slechts 2,6 miljoen inwoners, leven volgens de lokale autoriteiten ongeveer 130.000 Afrikaanse olifanten in het wild. En dat is te veel, vinden ze. De dieren vertrappen gewassen en soms zelfs mensen. Daarom worden geregeld olifanten overgeplaatst naar natuurgebieden in buurlanden waar het natuurbeheer minder goed geregeld is, of waar oorlog de populatie heeft uitgedund. Vorig jaar nog sloot Botswana een deal voor het verhuizen van 8.000 exemplaren naar Angola. 500 dieren zouden naar Mozambique gaan. Dus waarom niet ook naar Europa?
Als het aan de Botswaanse president Mokgweetsi Masisi ligt, dan kunnen liefst 20.000 olifanten per direct naar Duitsland worden getransporteerd. Boos over plannen van de Duitse minister van Milieu Steffi Lemke (Groenen) om de import van jachttroffeeën in Duitsland te verbieden, deed hij de bondsrepubliek in de krant Bild eerder deze week een vergelijkbaar aanbod als dat aan Angola en Mozambique. „En we accepteren geen nee”, zegt hij erbij. „We willen dat onze olifanten vrij kunnen rondlopen.” Het slechte Duitse weer is volgens Masisi geen beletsel. Daar kunnen Botswaanse olifanten prima tegen.
Jachtvergunning
Want gereguleerde jacht is een andere manier voor Botswana om de overpopulatie aan te pakken. Om een flinke olifant te mogen schieten, leggen jagers makkelijk 25.000 tot 40.000 euro voor een vergunning neer. Uit de hele wereld, vaak uit Duitsland, Rusland en het Verenigd Koninkrijk, komen ze ervoor naar luxe resorts in Botswana, Namibië en Zimbabwe. In 2014 verbood Botswana de plezierjacht op groot wild, maar in 2019 kwam het land daar vanwege de olifantenplaag van terug. In 2023 werden zeventig vergunningen om olifanten te schieten geveild. ‘Trophy hunting’ is dus ook een bron van inkomsten, erkent Masisi in Bild. „Het is heel makkelijk om in Berlijn te zitten en een mening te hebben over onze zaken in Botswana”, zegt hij. „Wij betalen de prijs voor het behoud van deze dieren voor de wereld.”
Hoeveel olifanten er precies in Botswana zijn, is onderwerp van levendig debat. Volgens de wetenschappelijk begeleide ‘Great Elephant Census’ van 2014 zijn het er ongeveer 130.000, op een totaal toen in heel Afrika van 350.000. Het International Fund for Animal Welfare kwam op 150.000. Aan het begin van de negentiende eeuw zouden er nog tussen 200.000 en 400.000 olifanten in Botswana hebben rondgetrokken. Wat vast staat is dat veel olifanten sinds de jaren negentig het oorlogsgeweld in Angola zijn ontvlucht en in Botswana zijn uitgekomen. Anders dan in bijvoorbeeld Zuid-Afrika staan in Botswana geen hekken rond de nationale parken.
Boeing 747
Ook het Verenigd Koninkrijk werkt aan wetgeving om het importeren van jachttrofeeën te verbieden. De Botswaanse minister van Natuur Dumezweni Mthimkhulu stelde daarom vorige maand al voor om 10.000 olifanten in Hyde Park los te laten teneinde de Londenaren „het gevoel over te brengen hoe het is om naast olifanten te leven”.
Het Duitse boulevardblad neemt het aanbod zo serieus dat het woensdag met een precieze uitwerking van de noodzakelijke logistiek kwam. In een Boeing 747 transportvliegtuig zouden achttien volwassen Afrikaanse olifanten passen. Eerder zijn per „dumbojet” olifanten naar Cuba overgebracht. In tien uur vliegen is de eerste partij olifanten dan in Frankfurt. Volgens een geraadpleegde deskundige is een gebied zo groot als de deelstaat Brandenburg nodig om de „federale olifanten” de ruimte te geven. De Groenen, zegt Masisi, moeten dan maar laten zien „hoe je samen kunt leven met olifanten zonder te jagen”.
