Gemeenten mogen stoppen met de opvang van derdelanders uit Oekraïne, ondanks een uitspraak van de Raad van State van dinsdag dat een oordeel van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg over zes van hen moet worden afgewacht. Dat schrijft demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD) woensdagavond laat in een brief aan de gemeenten.
Gemeenten die sinds dinsdag zijn gestopt met het opvangen van derdelanders „hebben dit rechtmatig en juist gedaan”, schrijft Van der Burg. Dordrecht en Meppel begonnen dinsdagmiddag met het uit de opvang zetten van derdelanders – vluchtelingen uit Oekraïne die niet de Oekraïense nationaliteit hebben.
Per 2 april liep de bescherming van deze groep officieel af en moeten ze uit Nederland vertrekken. Verschillende rechtbanken hebben echter geoordeeld dat derdelanders toch dezelfde behandeling moeten krijgen als Oekraïners die in de gemeentelijke opvang zitten, meldt het ANP.
‘Richtinggevend’ besluit
De rechtbank in Amsterdam vroeg het Europese Hof van Justitie in Luxemburg, de hoogste Europese rechter, vorige week om verduidelijking van de regels. In afwachting van die uitspraak mogen derdelanders in Nederland blijven, bepaalde de Raad van State dinsdagavond. Die uitspraak had betrekking op zes personen, maar was volgens de Raad van State wel „richtinggevend” voor andere derdelanders.
Gemeenten wisten woensdag niet waar ze aan toe waren en wachtten op aanwijzingen van de staatssecretaris. Hij liet in zijn brief weten dat gemeenten kunnen doorgaan met het afbouwen van de opvang van derdelanders. Dit geldt wat hem betreft alleen niet voor individuele derdelanders wanneer zij volgens de rechter nog recht hebben op opvang, of als zij door een voorlopige voorziening of zogenoemde ordemaatregel hun (hoger) beroep in de opvang mogen afwachten.
Lees ook
Na twee jaar in de opvang, tussen de Oekraïners, sliep ‘derdelander’ Merabet afgelopen nacht in een hostel
De uitspraak van de Raad van State heeft volgens Van der Burg alleen gevolgen voor de zes individuele zaken die werden behandeld en geldt niet automatisch ook voor andere derdelanders. „De reeds ingezette en gecommuniceerde lijn voor beëindiging van de opvang en voorzieningen richting 2 april 2024 blijft onveranderd”, aldus Van der Burg.
Advocaat Wil Eikelboom, die meerdere derdelanders bijstaat, heeft felle kritiek op het besluit van Van der Burg. „Ongekend. Een rechtsstaat onwaardig”, schrijft hij op X. Eikelboom ging er vanuit dat de uitspraak van de Raad van State zou gelden voor alle derdelanders.
Het kabinet heeft steun van de Tweede Kamer. Een ruime meerderheid sprak zich dinsdag nog uit over een motie van de VVD en BBB die het kabinet oproept zich „maximaal” in te zetten voor een vertrek van de derdelanders.
In totaal kwamen zo’n 2.900 derdelanders naar Nederland. Dit zijn veelal mensen die ten tijde van de Russische invasie in Oekraïne studeerden of werkten. Het is niet duidelijk hoeveel van hen nu nog in Nederland zijn.