Een opmerkelijke stap van de Amerikaanse president Joe Biden: donderdagavond laat heeft het Witte Huis in een kort statement de voorgenomen overname van US Steel door het Japanse Nippon Steel veroordeeld. Volgens Biden is het „van levensbelang” voor US Steel dat het in Amerikaanse handen blijft. Nippon wil het bedrijf overnemen voor 15 miljard dollar.
Het is erg zeldzaam dat een president zich keert tegen een overname door een bedrijf uit een bevriend land. Een overname waar US Steel overigens al mee instemde. De VS en Japan zijn bondgenoten, en Japanse bedrijven behoren tot de grootste buitenlandse investeerders op Amerikaans grondgebied. Op 10 april staat een ontmoeting gepland tussen Biden en de Japanse premier Fumio Kishida, onder meer bedoeld om de kracht van het bondgenootschap te onderstrepen.
Het was al langer de verwachting dat Biden zich tegen de deal zou keren. De president probeert zich in de verkiezingscampagne nadrukkelijk te presenteren als een bondgenoot van industriewerknemers en een voorstander van een sterke Amerikaanse maakindustrie. De vakbond voor staalarbeiders is fel tegen de overname, uit angst voor fabriekssluitingen en ontslagen. US Steel is groot in de staat Pennsylvania, een cruciale swing state tijdens de verkiezingen in november.
„Ik heb tegen de staalarbeiders gezegd dat ik achter ze sta, en dat meen ik”, aldus Biden in de verklaring. Donald Trump, tegenstrever van Biden in de verkiezingen in november, zei eerder al dat hij de deal zou blokkeren als hij de verkiezingen wint.
Het statement van het Witte Huis maakt niet duidelijk of Biden ook daadwerkelijk in wil grijpen. De deal ligt nu voor bij het Amerikaanse comité dat buitenlandse overnames moet toetsen, een club die – in ieder geval in theorie – onafhankelijk van de politiek opereert. Biden heeft zelf ook een eigen bevoegdheid om deals tegen te houden, wanneer volgens het Witte Huis de ‘nationale veiligheid’ in het geding is.
Iconisch bedrijf
US Steel geldt als een icoon van de Amerikaanse industrie. Het bedrijf, met circa 22.000 werknemers wereldwijd en zijn hoofdkantoor in Pittsburgh, is bijna synoniem met industrialisering en de opbouw van het land. Zo zit het staal van het bedrijf onder meer in het Empire State Building in New York.
De eerste berichtgeving over Bidens weerstand kwam van de Financial Times (FT), die met meerdere overheidsfunctionarissen sprak. Daaruit bleek dat er binnen de regering lang is nagedacht over hoe er gereageerd moest worden. Volgens de FT weet Biden maar al te goed dat de band met Japan schade kan oplopen door zijn weerstand, maar hebben binnenlandse partijpolitieke overwegingen de doorslag gegeven.
Nippon Steel reageerde donderdag gelaten op de positie van het Witte Huis. Het zei te vertrouwen op de wet en de „objectiviteit” van de Amerikaanse regering. Volgens Nippon Steel maakt de overname de Amerikaanse staalindustrie juist sterker. Een woordvoerder van de Japanse regering zei tegen de Financial Times dat de alliantie tussen de VS en Japan „sterker is dan ooit”.
US Steel en Nippon (circa 100.000 werknemers) maakten hun plannen half december bekend. Mocht de overname doorgaan, dan ontstaat een van de grootste staalbedrijven ter wereld. Met US Steel gaat het al jaren niet goed; het kampt met hoge kosten en heeft moeite concurrerend te zijn. Het bedrijf maakte het afgelopen jaar duidelijk open te staan voor een overnamebod.
Lees ook
Megadeal in de staalwereld, Nippon Steel koopt iconische US Steel, ooit opgericht door Morgan en Carnegie
Dat kwam er ook, in eerste instantie van het eveneens Amerikaanse Cleveland-Cliffs. In augustus wees US Steel dit bod van 7 miljard dollar echter af. Na het nieuws over Bidens weerstand mengde het bedrijf zich meteen weer. Topman Lourenco Goncalves zei een nieuw bod te overwegen.
Opvallend: volgens The Wall Street Journal lobbyt Cleveland-Cliffs zich suf in Washington om de deal met Nippon te laten klappen. Lobbyisten van het bedrijf zouden onder meer een bijeenkomst hebben gehad met verschillende Democraten en Republikeinen. Daarin spraken ze de angst uit dat Nippon Steel wel degelijk banen zal schrappen in de VS.
