Nieuwe formatieronde: de spanning is niet weg, maar een alternatief ziet niemand zitten

Posted on March 11, 2024 by admin

Formeren is helemaal niet faseren, zoals oud-informateur Herman Tjeenk Willink altijd zegt. Het is repeteren. Steeds weer hetzelfde experiment doen, in de hoop op een andere uitkomst. En dus zitten de leiders van vier partijen maandag en dinsdag met informateur Kim Putters op een locatie die ze nog kennen: het Hilversumse landgoed De Zwaluwenberg.

Op die plek zaten de leiders begin januari ook al, destijds nog onder leiding van Ronald Plasterk. Toen lukte het niet op deze schilderachtige locatie chemie te laten ontstaan tussen Geert Wilders (PVV), Dilan Yesilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC) en Caroline van der Plas (BBB). De gesprekken sleepten zich nog enkele weken voort, tot de eerste formatiepoging voor een rechts kabinet op 7 februari definitief mislukte met het voortijdige vertrek van Omtzigt.

Naar goed formatiegebruik wordt het gewoon nóg een keer geprobeerd in het achttiende-eeuwse landhuis. Putters wil tot dinsdag met het viertal „in alle rust en vertrouwelijkheid” praten over zijn zoektocht in de afgelopen weken naar een geschikte vorm voor een kabinet. Journalisten zijn niet welkom. En ook de secondanten van de leiders komen niet.

Stekelig

De vier fractievoorzitters hebben elkaar nog niet als groep getroffen sinds Omtzigt in februari de formatie beëindigde. Vanaf dat moment is de stemming alleen maar verslechterd, na een stekelig Kamerdebat en het lekken van details over het gedrag van Pieter Omtzigt aan De Telegraaf en vanwege de toenemende frustratie van Geert Wilders over de houding van NSC en VVD, die niet voluit voor een meerderheidskabinet met de PVV zijn.

Daarmee is ook nog altijd geen antwoord gevonden op de vraag waar de formatie in feite al maanden om draait: hoe ver Omtzigt en zijn NSC bereid zijn te gaan in de samenwerking met de andere partijen. De spanningen van de afgelopen weken leken die samenwerking niet dichterbij te brengen.

En toch zitten ze, in de Zwaluwenberg, nóg een keer aan de chemie te werken voordat Putters deze week, uiterlijk donderdag, zijn eindverslag presenteert. Sommigen blijven zelfs overnachten, is de bedoeling. En hoewel de formatie aan tafel weinig is opgeschoten, en Putters vooral aan varianten van kabinetsvormen proeft, hebben alle vier de partijen er nu belang bij door te praten. Waarschijnlijk ook ná deze week.

Wilders heeft geen alternatief

Voor PVV en BBB is de zaak het eenvoudigst. Zij willen dat er onder leiding van de PVV een rechts kabinet komt, in welke vorm dan ook. Het liefst willen zij een zo effectief mogelijk kabinet, dus met vier volop regerende partijen. Maar ook over andere vormen valt te praten, zoals een minderheidskabinet met gedoogsteun van NSC of VVD, of een zogeheten extraparlementair kabinet.

Voor Wilders geldt: er is geen alternatief. Hij kan alleen met deze partijen een kabinet formeren, daarbuiten is vrijwel niemand beschikbaar. En hij wil graag dat het project slaagt, het liefst met zichzelf als premier.

Wilders profileert zich na zijn verkiezingszege in november bovendien internationaal prominent. Maandag deelde hij op X nog een foto van een gesprek met de Israëlische president Yitzhak Herzog, en dit weekend werd hij aangekondigd als belangrijke spreker op CPAC in Hongarije, in april. Dit is een Europese variant op het gelijknamige Amerikaanse jaarcongres voor conservatieven. Wilders wil zich, met een mogelijke overwinning voor radicaal-rechts bij de Europese verkiezingen in juni, laten zien als de voorman van deze beweging. Daarvoor moet hij tonen dat hij ook resultaten kan boeken.

Caroline van der Plas (BBB) trekt nauw met Wilders op. Ze is het eens met zijn positie in de formatie, weet dat ze als junior partner minder te eisen heeft en stelt zich loyaal op. Voor haar jonge partij geldt dat die voornamelijk bestaat om de landbouw en het stikstofdossier naar haar hand te zetten. Mocht BBB een minister van Landbouw kunnen leveren in een volgend kabinet, dan is dat al een belangrijk resultaat.

Kleinst mogelijke rol

Bij de twee partijen die het meest dwars liggen, VVD en NSC, ligt alles ingewikkelder. Ze hebben beide te maken met veel kritiek in de eigen partij op een mogelijke regering met de PVV, en proberen allebei hun rol zo klein mogelijk te maken. Toch hebben ze er geen belang bij de formatie in deze fase al te laten mislukken.

VVD-leider Dilan Yesilgöz kreeg forse kritiek in haar eigen partij toen ze het volwaardig meeregeren met de PVV vlak na de verkiezingen uitsloot. Haar leiderschap is sindsdien wankel. En aan nieuwe verkiezingen als de formatie zou mislukken heeft ze al helemaal niets, gezien het forse zetelverlies dat de peilingen voorspellen.

Zo valt ook Yesilgöz’ keuze, half februari, te verklaren om toch volwaardig mee te willen doen. Yesilgöz zelf sprak van „een stap naar voren”. Alsof ze duidelijk wilde maken: aan ons ligt het niet. Ze zal moeten doorgaan, al is het maar om haar kritische achterban te laten zien dat ze het echt probeert.

Lees ook
Gedogen met meer partners of toch extraparlementair

Moeilijker liggen de puzzelstukjes voor NSC. Binnen de partij wordt uiteenlopend gedacht over samenwerking met de PVV. Omtzigt zelf heeft vanaf de verkiezingsdag gezegd dat hij geen deel van het kabinet wil uitmaken en heeft dat ook aan de onderhandelingstafel herhaald.

Als Putters een extraparlementair kabinet adviseert, met een hoofdrol voor de vier partijen, geeft hij Omtzigt zijn zin – en een route om tóch mee te doen. Tot nu toe zegt Omtzigt steeds dat hij een veel breder extraparlementair kabinet nastreeft dan ondersteund door de vier rechtse partijen alléén, maar ook als andere partijen niet toehappen, ontstaat mogelijk een constructie met genoeg afstand van de PVV om acceptabel te zijn voor NSC.

Dat feit op zich zou voor de andere drie partijen dan weer een reden kunnen zijn om akkoord te gaan. En er is nog een voordeel, voor alle betrokkenen: het zou wel eens veel makkelijker kunnen zijn de benodigde ministers en staatssecretarissen te vinden voor zo’n extraparlementair kabinet, waarin de bewindspersonen niet gebonden zijn aan een partij.

Want voor potentiële ministers geldt straks ongetwijfeld wat nu al merkbaar is bij Omtzigt: samenwerken met Wilders is één ding, dienen in een volwaardig PVV-kabinet is van een andere orde.

Toxisch voer voor de vogels in de tuin – de Vogelbescherming past het assortiment aan

admin
November 20, 2024
0

Leveranciers van vogelvoer maken consumenten bijna letterlijk blij met een dode mus. Die mengsels zijn mogelijk niet het ideale wintersteuntje. Dat blijkt uit een rapport van Pesticide Action Network Netherlands (PAN), waarin staat dat die mengsels bestrijdingsmiddelen bevatten.

Vogelvoer van negen verschillende producenten, waaronder dat van Welkoop en zelfs van de Vogelbescherming, bevatten gemiddeld zo’n twee gifstoffen. Vogelvoer van Welkoop is met vier aangetroffen bestrijdingsmiddelen én de hoogste dosis (3,2 mg/kg) het giftigst. Deze tuingigant scoorde bij een eerder rapport van PAN in 2021 ook al ondermaats, met de hoogste gehaltes aan bestrijdingsmiddelen op tuinplanten. Biologisch vogelvoer van C.J. Wildlife Foods is als enige ‘gifvrij’ uit de bus gekomen.

Het meest aangetroffen residu is piperonyl-butoxide (PBO, een middel dat het effect van andere pesticiden versterkt), dat in acht van de negen producten aanwezig is. In totaal trof PAN naast PBO nóg vijf soorten pesticide aan: tebuconazool, pyrethrines, chloorpyrifos-methyl, pirimifos-methyl en deltamethrin. Gemiddeld trof PAN 0,51 milligram pesticide per kilo voer aan. Is dat zorgwekkend?

Toxicoloog Jacob de Boer, emeritus professor aan de VU, vindt dat PAN eerder weleens wat „te vroeg” op de alarmknop drukte, maar nu zeker iets „heel serieus” aankaart „De ene stof is neurotoxisch, en de ander is hormoonverstorend. Als het al op een product zit, dan moet het echt onder risicogrenzen zitten. PAN kon tot 0,01 milligram detecteren, eigenlijk moet het daar niet bovenuit komen.”

Helemaal weg

De „bottom-line” van pesticidengebruik is volgens De Boer dat ze helemaal weg moeten zijn bij een eindproduct. „Er zijn talloze pesticiden die natuurlijk afbreken, waardoor het eindproduct gifvrij is. Vogelzaad met pesticiden is echt goed te vermijden.”

De Vogelbescherming laat op haar site weten de resultaten zorgwekkend te vinden: „Voor mensen die vogels willen helpen is het verwarrend dat er toxisch voer in omloop is.” Het voer dat PBO bevatte is daarom niet meer op de website te verkrijgen. Wél verkoopt de Vogelbescherming nog bio-vogelvoer, want dat is volgens de organisatie als enige gifvrij uit het onderzoek van PAN gekomen. Dit lijkt op eerste gezicht niet overeen te komen met het PAN-rapport, dat enkel het vogelzaad van C.J. Wildlife Foods vermeldt als gifvrij. De website van de Vogelbescherming toont echter afbeeldingen van twee merken bij haar bio-vogelvoer: een kilopak van het niet geteste BestLife, en een 2,5-kilopak van C.J. Wildlife.

Komt het vogelvoer dan van twee fabrikanten? „Nee, de website klopt niet. Al ons biologisch vogelvoer is in samenwerking met C.J. Wildlife gemaakt”, verduidelijkt de Vogelbescherming. „Het bio-voer op onze website is dus hetzelfde gifvrije voer dat PAN onderzocht.”

Een opluchting voor bijvoerende consumenten, toch raadt de Vogelbescherming aan om terughoudend te zijn: „Zorg dat de vogels een groot deel van het jaar natuurlijke zaden en insecten kunnen vinden. Dat doet meer goed dan alleen bijvoeren. En als je dan toch bijvoert, gebruik dan biologisch voer.”

Column | Er is niks tegen kunst bij de koffie, wel tegen achteloosheid

admin
November 20, 2024
0

Om te bekomen van het superieure Berlioz-concert-op-zondagochtend van het Radio Filharmonisch Orkest, onder de vuurspuwende directie van Pablo Heras-Casado, steek ik over van het Concertgebouw naar het Stedelijk Museum, voor de beeldentuin. Beeldentuinen kalmeren, dat sowieso. En deze is nieuw. Ik loop het Stedelijk binnen, de hal in. Waar is nou die beeldentuin? O ja, daar, ik zie ’m. Hij bestaat uit een arrangement van beelden dat grotendeels wordt afgedekt door een langgerekte koffiebar, zitjes en een leestafel. Links en rechts staan twee grote beelden, het ene van Henry Moore, het andere van Niki de St. Phalle, wat verloren opgesteld. Ze opmerken schiet er allicht bij in. Je loopt erlangs, of je eet je taartje met je rug naar ze toe. De rest van de beelden staat aan de andere kant van die bar op een kluitje. Hoe bijzonder ze ook zijn (en dat zijn ze), hier komen ze moeilijk tot hun recht. Beelden floreren als ze aangeraakt worden, geaaid, bevoeld, even aangevat. In beeldentuinen mag dat. Hier waken suppoosten, dus je laat het uit je hoofd.

Niki de Saint Phalle, **Tête Blanche** (1970) in de beeldentuin in het Stedelijk Museum Amsterdam.

Opnieuw vertrekt een teamchef van de Rotterdamse politie, de derde in drie maanden tijd

admin
November 20, 2024
0

De teamchef van het Basisteam Delfshaven van de politie in Rotterdam wordt gedegradeerd in rang en in salarisschaal wegens het hebben van een ongepaste relatie met een ondergeschikte politieagente. De teamchef heeft zich volgens de korpsleiding schuldig gemaakt aan plichtsverzuim.

De sanctie wordt door de Rotterdamse eenheidschef Fred Westerbeke omschreven als „een stevige straf”. De teamchef moet zijn functie neerleggen omdat hij een twintig jaar jongere agente van de jeugdpolitie in haar woning in Rotterdam bezocht en naar eigen zeggen seks met haar had. De vrouw zat was ook in een afhankelijkheidsrelatie omdat de teamchef nog moest beslissen of ze een vaste aanstelling zou krijgen. De chef zegt volgens de politie dat het ging om seks met wederzijdse instemming, de vrouw omschrijft het als aanranding en overweegt volgens collega’s om aangifte te doen.

De jongste maatregel betekent dat in het centrum van Rotterdam binnen drie maanden drie teamchefs zijn vertrokken die leiding gaven aan de twee basisteams (allebei ongeveer 230 agenten). Twee chefs van het Basisteam Centrum van de Rotterdamse politie legden in augustus al hun functie neer nadat NRC had gemeld dat er in dit team volgens externe onderzoekers een „sociaal onveilig werkklimaat” was als gevolg van „slechte onderlinge omgangsvormen” en „falend leiderschap”. Agenten klaagden onder meer over discriminatie, pesten en buitensporig geweld door politiemensen.

Chantabele positie

De politiebaas in Delfshaven raakte begin september in opspraak nadat een vrouwelijke agent aan een andere collega, met wie ze een verhouding kreeg, vertelde over haar seksuele ervaringen met de chef. De teamchef werd 5 september met buitengewoon verlof gestuurd waarna onderzoek volgde naar „een niet gepaste relatie”. De korpsleiding verwijt de teamchef niet alleen dat hij seksueel contact had met de ondergeschikte maar ook het niet melden ervan. „Je kunt verliefd worden op een collega maar dat moet je dan wel vertellen. Niet melden kan je in een chantabele positie brengen”, zegt Westerbeke.

De teamchef moet nu gaan werken in een ander district van Rotterdam en krijgt een niet-leidinggevende, specialistische functie. Het vrouwelijke slachtoffer en haar nieuwe vriend zullen ook vertrekken uit Basisteam Delfshaven. De verwikkelingen hebben voor zoveel interne onrust gezorgd dat ze zich in Delfshaven niet meer veilig voelen, beaamt de politie.

De nu gedegradeerde teamchef was in Delfshaven aangesteld om de touwtjes weer aan te trekken en de schade te herstellen

De kwestie in basisteam Delfshaven, gevestigd aan het Marconiplein in Rotterdam, ligt extra gevoelig omdat er de afgelopen jaren aan gewerkt werd de rust te doen terugkeren na racistische incidenten. In 2020 onthulde NRC dat een tiental agenten ernstige racistische taal bezigden over burgers in een eigen WhatsApp-groep die ze de Jan Smitgroep noemden. Burgers met een migratieachtergrond werden onder meer aangeduid als „kankervolk, kutafrikanen en pauperallochtonen” op wie ze willen „schieten”.

De nu gedegradeerde teamchef was in Delfshaven aangesteld om de touwtjes weer aan te trekken en de schade te herstellen. Hij legt zich volgens de korpsleiding neer bij de opgelegde sancties. Zijn naaste collega en ook teamchef, Tinet de Jonge-Ruitenbeek, stapt eveneens op. Zij wordt volgende maand burgemeester van de gemeente Nijkerk.