Minister Harbers kan bijna opgelucht adem halen: groen licht voor doortrekken A15 nog één uitspraak verwijderd

Posted on March 6, 2024 by admin

Een directe verbinding tussen de A15 en de A12 bij Arnhem is woensdag een flinke stap dichterbij gekomen, al kan het slepende juridische dossier rond het snelwegproject nog altijd niet worden afgesloten. De Raad van State koos woensdagochtend in een laatste tussenuitspraak opnieuw de kant van het kabinet, door te stellen dat het tracébesluit „bijna in orde” is.

Demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur, VVD) krijgt een half jaar de tijd om meer informatie te verstrekken over hoe opgekochte stikstofruimte van boeren wordt ingezet voor de aanleg van de weg. Als die onderbouwing voldoende is, kan de Raad van State tot een eindoordeel komen en kan de aanleg van de snelweg na jaren procederen dan toch beginnen.

Het tracébesluit gaat over het doortrekken van de A15 naar de A12 tussen Arnhem en Nijmegen, en het verbreden van beide snelwegen. Nu gaat de A15 bij het knooppunt Ressen nog over in een eenbaansweg, om bij het dorp Bemmel in een T-splitsing te eindigen. Het plan is om de snelweg te verbreden en door te trekken richting de A12 even verderop, dwars door Natura 2000-gebied Rijntakken.

Voorstanders van het extra asfalt benadrukken het belang van een snelle verbinding tussen de haven van Rotterdam en het Duitse Ruhrgebied, dat met de verlenging ontstaat. De opwaardering van het Gelderse wegennet geeft daarnaast broodnodige lucht aan de dichtgeslibde A12 in de grensregio. Tussen de Duitse grens en Arnhem staat het verkeer daar elke ochtend kilometerslang vast, het traject tussen Zevenaar en Duiven is volgens de ANWB het drukste fileknooppunt van Nederland. Voor Harbers is de aanleg topprioriteit. Met een budget van bijna 1,5 miljard euro behoort ‘ViA15’ tot de grootste infrastructuurprojecten die Rijkswaterstaat op de planning heeft staan.

Tegenstand is er ook volop. Toen het tracébesluit in 2017 bekend werd gemaakt, tekenden 48 omwonenden en natuur- en milieupartijen op tientallen punten bezwaar aan tegen de nieuwe weg. Onder meer vanwege de luchtkwaliteit, de op- en afritten en argumenten dat de woonkwaliteit rond de nieuwe wegen erop achteruit gaat. Maar ook toenemende stikstofuitstoot in natuurgebied Rijntakken en de manier waarop die werd gecompenseerd: door het uitkopen van vijf boeren in Gelderland en een in Noord-Brabant. De meeste klachten werden in 2021 ongegrond verklaard, op die van een handvol bezwaarmakers na. Deze klachten gingen vooral over stikstofneerslag. De bekendste bezwaarmaker was Mobilisation for the Environment (MOB), de organisatie van Johan Vollenbroek die in 2019 via de Raad van State het stikstofbeleid van het kabinet torpedeerde.

Lees ook
uitspraak in zaak-ViA15 gaat heel Nederland aan

Landelijk belang

De kwestie waar het bij ViA15 allemaal om draaide, was of de rekenmethode van stikstofneerslag deugde, die het kabinet in het tracébesluit hanteerde. Na eerdere kritiek van de Raad van State had het kabinet die grens van 5 naar 25 kilometer verlegd, een stap die door MOB scherp betwist werd. De bezwaarprocedure rond ViA15 werd hiermee van levensbelang voor alle agrarische bedrijven en bouwprojecten die in Nederland voor stikstofuitstoot zorgden. De hoofdvraag: tot hoeveel kilometer van hun project kun je de stikstofneerslag nog aan hen toeschrijven?

Vanwege het grote maatschappelijke belang deed de Raad van State in april 2023 een tussenuitspraak, die alleen over deze ‘afkapgrens’ van 25 kilometer ging. Het kabinet kreeg gelijk: de afkapgrens van 25 kilometer was volgens de Raad de best beschikbare methode, en daarmee werd het voor alle boeren, bouwers en ontwikkelaars duidelijk hoe er met stikstofneerslag gerekend moest worden.

Maar hoe het verder moest met het doortrekken van de A15 in Gelderland bleef onduidelijk. De werkzaamheden stonden intussen al jaren op een laag pitje. De projectwebsite van ViA15 was vooral interessant voor liefhebbers van archeologie – buiten de lokale opgravingen verschenen er weinig andere nieuwsberichten. Op Google Maps is te zien hoe bouwmaterialen voor viaducten en bruggen in ViA15 al sinds het najaar van 2021 op een veldje langs de A12 liggen te wachten.

Gevolgen uitspraak

Woensdag zou de hoogste bestuursrechter zich dan toch uitspreken over het tracébesluit. Het werd opnieuw een tussenuitspraak. Het bezwaar dat onder meer MOB aantekende tegen de uitkomst van de ‘passende beoordeling’, het uitgebreide ecologische onderzoek naar onder meer stikstofneerslag bij ViA15, werd ongegrond verklaard. Voor MOB en drie andere bezwaarmakers eindigt de procedure hier.

Alleen het bezwaar van Natuur en Milieu Gelderland bleef staan. Deze vereniging tekende bezwaar aan tegen de manier waarop de stikstofruimte van zes boerenbedrijven wordt ingezet voor de aanleg van de snelweg. Het belangrijkste is de vraag of de natuurwinst die met het uitkopen van de bedrijven wordt geboekt, niet in eerste instantie nodig is om de toestand van de Natura 2000-gebieden te herstellen. De stikstofwinst mag echt alleen de extra uitstoot van de snelweg compenseren, vindt ook de Raad van State. Minister Harbers krijgt een half jaar om dit aan te tonen.

In een reactie benadrukt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat er nog geen einduitspraak over ViA15 ligt, en dat het na het bestuderen van de uitspraak met de provincie Gelderland en de bouwers in overleg gaat. Ondanks de voorzichtigheid zal de tussenuitspraak op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voorzichtig zijn gevierd. Omgevingsrechtadvocaat Rachid Benhadi: „De extra informatie over ‘extern salderen’, (opgekochte stikstofruimte van andere uitstoters inzetten, red.) daar komt minister Harbers wel uit. Het was voor hem een veel groter probleem geweest als de gehele passende beoordeling was afgeschoten, zoals onder meer MOB wilde.” De woordkeuze van de hoogste bestuursrechter („bijna in orde”) suggereert volgens Benhadi dat de eindstreep voor Harbers in zicht is. „Dat de Raad van State nu met een tussenuitspraak komt, laat zien dat zij verwacht dat de geconstateerde gebreken binnen afzienbare tijd te herstellen zijn.”

Omdat de tussenuitspraak zeer specifiek voor ViA15 geldt, is die volgens Benhadi niet van al te groot belang voor andere snelweguitbreidingen in de toekomst. Zo ligt de grootschalige verbouwing van de A27 bij Utrecht ook nog bij de Raad van State. Net als bij de A15 is hier sprake van meerdere bezwaarmakers en speelt stikstof een rol. Er is onder natuur- en milieugroepen ook groot verzet tegen de kap van een deel van de bomen van landgoed Amelisweerd.

Als de informatie van Harbers voor de Raad van State afdoende is en die van de zomer definitief groen licht geeft voor de aanleg, zal dat nog niet betekenen dat er meteen gebouwd kan worden. Doordat het project jarenlang heeft stilgelegen, hebben de bouwers hun personeel inmiddels bij andere projecten ondergebracht. Wel een voordeel: de bouwmaterialen langs de A12 liggen er al.

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

admin
November 26, 2024
0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.

Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

admin
November 26, 2024
0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

admin
November 26, 2024
0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”