Air France-KLM heeft na twee verliesgevende coronajaren in 2023 voor het tweede jaar op rij winst geboekt. Dat heeft de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij donderdagochtend met de publicatie van de jaarcijfers bekendgemaakt. De omzet steeg met 13,7 procent naar 30 miljard euro, terwijl het operationeel resultaat uitkwam op 1,71 miljard euro en de winst 934 miljoen euro bedroeg.
KLM boekte in 2023 een recordomzet van 12,1 miljard euro, iets lager dan ramingen die analisten hadden gedaan. Dat verschil kwam door een minder goed vierde kwartaal, waarin de groep Air France-KLM een verlies van 256 miljoen euro schreef. De redenen daarvoor liggen volgens het bedrijf in problemen bij de levering van onderdelen, slechte weersomstandigheden in Nederland, een tegenvallend resultaat bij de vrachtdivisie van Air France-KLM. De oorlog in Gaza en onrust in landen als Niger, Mali en Burkina Faso dwong de luchtvaartmaatschappij diens vluchtschema aan te passen. Ook heeft KLM een tekort aan technisch personeel, waardoor het de afgelopen maanden vluchten moest annuleren. De omzet steeg in het laatste kwartaal wel, met 4 procent tot 7,4 miljard euro.
Air France-KLM profiteerde het afgelopen jaar van de aantrekkende luchtvaartsector, hoewel de capaciteit nog niet helemaal terug is op het niveau van voor de coronapandemie. In de coronacrisis kende de holding grote financiële problemen, het verlies liep in 2020 en 2021 tezamen op tot meer dan 10 miljard euro. Zowel KLM als Air France ontvingen destijds steungelden van de Franse en de Nederlandse staat. De afgelopen maanden oordeelde het Europees Hof van Justitie in door de Ierse budgetmaatschappij Ryanair aangespannen zaken dat die steun niet gegeven had mogen worden.
Lees ook Lees ook: Europese rechter noemt miljarden coronasteun aan KLM onterecht
Toen de sportpsychologie in Nederland nog in de kinderschoenen stond, zweerden veel topsporters bij Ted Troost. De deze maand op 88-jarige leeftijd overleden haptonoom had op het EK van 1988 en het WK van 1990 de halve selectie van Oranje in handen. Met wisselend succes, zou de cynicus kunnen denken. Na het EK-goud in West-Duitsland volgde roemloze uitschakeling op het WK in Italië.
Ted Troost werd door de opeenvolgende bondscoaches Rinus Michels en Leo Beenhakker oogluikend binnengelaten in het hotel van Oranje. Bondsarts Frits Kessel vond hem misschien een kwakzalver, maar moest zich schikken vanwege het teambelang. De vedetten Ruud Gullit, Marco van Basten en Hans van Breukelen zeiden er baat bij te hebben. Net als Johan Cruijff en Willem van Hanegem, Wimbledonkampioen Richard Krajicek, de schaatskampioenen Hein Vergeer en Yvonne van Gennip en vele anderen.
Over zijn slechte contact met Kessel zei Troost in 2022 tegen Voetbal International: „De bondsdokter háátte me. Logisch. Ik was toch een bijdehand ventje geworden. En ik deed dingen die hij niet kon uitleggen. Maar driekwart van het elftal wilde door mij worden geholpen. Michels stond het oogluikend toe.”
Tennisleraar
De geboren Rotterdammer Troost was korte tijd tennisleraar, voordat hij fysiotherapie ging studeren. Al in de jaren 60 werd hij gegrepen door haptonomie en ging hij in de leer bij grondlegger Frans Veldman. In zijn bestseller Het lichaam liegt nooit uit 1989 schreef hij wat zijn therapie behelsde. „Het is een geneeswijze, die mensen via hun gevoel confronteert met de emotionele problemen die aan hun kwaal ten grondslag liggen. Door de aanraking wordt opnieuw geleerd te voelen. Daardoor ontdooit het bevroren gevoel van binnen.”
In 1988 legde hij een NRC-verslaggever uit hoe de surfplank van Martine van Soolingen een verlengstuk van haar lichaam moest worden. Haar houding zou verkeerd zijn, waarna Troost staande op haar rug aangaf hoe het wel moest. „Zoals hij op mij ging staan, zo zou ik op de plank moeten staan. Hij leerde me ontspannen waardoor het geen pijn deed als hij op mij stond”, liet Van Soolingen optekenen in het boek.
Drievoudig olympisch kampioene Yvonne van Gennip zei zich mentaal weerbaarder te zijn gaan voelen dankzij Troost, vertelde ze een jaar na haar goldrush in Calgary. „De eerste keer hebben we niet zoveel gepraat, maar heeft hij me dingen laten voelen. Dan trekt hij je aan je nekvel, laat je stuiteren en probeert je te laten voelen wat voelen eigenlijk is”, aldus Van Gennip. Minder tevreden was wielrenner Jacques Hanegraaf. Zijn boosheid was volgens Troost terug te voeren op een moeilijke jeugd. Hanegraaf liet zich niet meer zien.
Niet onomstreden
Troost was een begrip in sportkringen, maar niet onomstreden, net als zijn leermeester Veldman. In NRC sprak Frits Abrahams in 1989 met oud-patiënten over de werkwijze van beide haptonomen. Seksualiteit was een belangrijke factor in hun medische denken, vertelden zij. Veldman gaf naakt demonstraties en bij Troost, die na ruzie voor zichzelf was begonnen, werden cursisten in het kruis gegrepen.
Ongewenste intimiteiten of niet, Oranje-doelman Van Breukelen legde aan de vooravond van het mislukte WK in 1990 in NRC uit welke positieve invloed Troost op hem had: „Ted heeft me laten zien dat ik waardering voor mezelf behoor op te brengen. Verder moet ik mezelf accepteren zoals ik ben met alle positieve en negatieve punten. Voor mijn eigen bestwil sta ik nu open voor bepaalde dingen zoals kritiek. In het verleden kon ik me mateloos ergeren aan wat er over me geschreven en gezegd werd, als ik weer eens niet naar behoren had gepresteerd. Daar kan ik nu mee omgaan. Als ik vroeger een blunder maakte, kon ik daar een week mee zitten. Nu ga ik dat relativeren en me afvragen wat er precies is fout gegaan.”
‘Elkaar aanvoelen, letterlijk’
Behalve Van Breukelen kwamen de WK-gangers Joop Hiele, Adri van Tiggelen en Gerald Vanenburg in de behandelkamer van de haptonoom. In Voetbal International legde hij zijn werkwijze tijdens het WK uit. „Toen heb ik nog vier van die voetballers op elkaar gelegd. Over zulke dingen dacht ik niet na, ik voelde gewoon wat er diende te gebeuren. Soms legde ik ze op elkaar, soms liet ik ze bij elkaar op schoot zitten. Dat zorgde voor meer zelfvertrouwen en voor verbinding in het team. Ze moesten elkaar aanvoelen, letterlijk. Daar is niets spiritueels aan”, aldus Troost. „Het is net als wanneer je een kind op schoot neemt. Je versmelt. Ook een voetballer heeft geborgenheid nodig. Leg de as op elkaar en je elftal wordt veel hechter. In 1988 is het gebleken.”
Maar op het WK in 1990 dus niet, zo bleek een paar weken later toen Oranje vroegtijdig werd uitgeschakeld. De toenmalige bondscoach Beenhakker, die tegen de zin van de meeste en belangrijkste internationals van het bondsbestuur de voorkeur had gekregen boven Cruijff, hoopte met de komst van de haptonoom de ‘onwillige honden’ aan het voetballen te krijgen.
Beenhakker in NRC: „Wat ik persoonlijk van Troost vind, is niet interessant. In dit circus zoekt een speler zekerheid. De een doet dat via een gesprek met zijn vrouw, de ander zakt een avondje door, de derde zoekt deskundige hulp. Mijn zegen hebben ze.”
Ted Troost was getrouwd met oud-toptennisster Marianne van der Torre, met wie hij drie dochters kreeg.
Gökmen T., de man die vijf jaar geleden het vuur opende op reizigers in een tram in Utrecht, heeft nog eens zeven jaar celstraf gekregen. Dat meldt het gerechtshof in Den Haag woensdag in een verklaring. De 43-jarige Gökmen T. zit al een levenslange straf uit voor de aanslag waarbij vier doden vielen en meerdere mensen gewond raakten.
De extra zeven jaar is een straf voor delicten die Gökmen T. in de gevangenis pleegde. Volgens het gerechtshof in Den Haag gaat het om een poging tot moord op een medewerker in de gevangenis, een poging tot zware mishandeling van een andere medewerker en vernielingen in de gevangenis. Volgens justitie stak de tramschutter in februari 2021 een gevangenismedewerker neer, gooide hij in oktober dat jaar een pan hete olie naar een andere medewerker en maakt hij fitnessapparatuur kapot.
Eerder eiste het Openbaar Ministerie al tien jaar tegen de gevangenisdelicten van T. De rechtbank van Rotterdam oordeelde dat het opleggen van een gevangenisstraf bovenop een levenslange straf, vooral een symbolische betekenis had. Die rechtbank verklaarde T. wel schuldig, maar legde geen extra straf op. Het gerechtshof in Den Haag deed dit dus wel en is van oordeel dat het vonnis aantoont dat iemand er niet zo maar mee wegkomt als hij in de gevangenis misdaden bedrijft.
Lees ook
Slachtoffers tramschutter: even wereldnieuws en dan alleen met hun verdriet
Hoosbuien, overstromingen, orkanen en droogte: dát het klimaat verandert, daar zijn de meeste mensen het wel over eens. Maar over de oplossingen van het klimaatprobleem heerst grote verdeeldheid. Waarom zijn we zo verdeeld, en hoe komen we tot elkaar?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
