Plagiaat: vrijwel heel stripalbum over Caesar nagetekend van Prince Valiant-strips

Het stripboek Caesar’s Conquests uit de reeks Classics Illustrated is vrijwel in zijn geheel overgetekend van verschillende tekeningen uit de stripreeks Prince Valiant – zonder bronvermelding. Om precies te zijn heeft tekenaar Joe Orlando voor zijn Caesar-strip zeker 150 van de 186 plaatjes van het stripboek overgetekend uit verschillende Prince Valiant-stripverhalen van meestertekenaar Hal Foster (1892-1982).

Lucas Smeets uit Venlo, zelf tekenaar, heeft dit plagiaat ontdekt nadat hij jarenlang de plaatjes van de Caesar-strip uit 1956 vergeleek met de strips van Prince Valiant uit de periode 1937 tot en met 1955. Smeets heeft zijn ontdekking nu gepubliceerd in een Engelstalig boek Prince Valiant meets Julius Caesar, een uitgave van Piet Schreuders’ tijdschrift Furore.

In het boek staan alle plagiaatvoorbeelden afgebeeld. Midden op de boekpagina staat steeds een complete Caesar-stripalbumpagina. Links en rechts daarvan staan dan de bronnen: de in de Caesar-strip nagetekende originele tekeningen uit Prince Valiant-strips, met afleveringnummer en jaartal erbij.

„Dat moet nog hele klus geweest zijn”, schrijft Smeets in de inleiding, al die plaatjes uit Prince Valiant bij elkaar zoeken, natekenen en aanpassen. Want de avonturen van Prins Valiant, zoals de strip in de Nederlandse vertaling heet, spelen in de middeleeuwen, aan het hof van de legendarische Britse koning Arthur. Dat betekent dat de helmen en wapenrusting van de Vikingen, Saksen en Kelten tegen wie prins Valiant streed steeds veranderd moeten worden in die van Romeinen en Galliërs. Want Caesars Overwinningen zoals de Nederlandse Classics Illustrated-versie heet, is de verstripte versie van het klassieke boek dat de Romeinse veldheer Julius Caesar zelf over zijn veldtochten in Gallië schreef, rond 50 voor Christus: Commentarii de bello Gallico. Dat boek was overigens pure „propaganda” voor de „genocide” die Caesar pleegde, aldus de Britse historicus Mary Beard in de BBC-documentaire Julius Caesar Revealed uit 2018.

Het komt wel vaker voor dat striptekenaars leentjebuur spelen bij andere striptekenaars. Maar dat praktisch alle stripplaatjes in een stripboek gestolen zijn van een andere tekenaar, dat hoor je zelden. „Schaamteloos”, noemt Smeets deze schaal van plagiaat van tekenaar Joe Orlando (1927-1998). Maar, schrijft hij er bij, waarschijnlijk heeft Orlando de tekeningen alleen in inkt gezet, en heeft een andere, onbekende tekenaar in potlood al die Prince Valiant-kopieën getekend.

Dat uit Prince Valiant-strips veelvuldig geroofd werd door striptekenaars was al bekend. Nederlandse en Vlaamse striptekenaars „leenden” tekeningen uit Prince Valiant, schreef Rob Møhlmann in 1982 in Prins Valiants Zwartboek over plagiaat. En in een boek over de Amerikaanse reeks Classics Illustrated, wordt één plaatje benoemd dat voor Caesar’s Conquest uit Prince Valiant werd overgenomen.

Lucas Smeets herkende meer toen hij in 2013 het stripalbum kocht.. „Als ik zie wat voor onnozele plaatjes hij heeft overgetrokken, kan ik met niet voorstellen dat hij de rest zelf heeft getekend,” schreef hij in 2021 in het blad Furore waarin hij zijn eerste oogst aan Valiant-plagiaat in Caesars Conquest publiceerde. Hij had de smaak te pakken en bleef plagiaatspeuren, met dit boek, Prince Valiant meets Julius Caesar, als resultaat. Van 35 van de 186 stripplaatjes in Caesar’s Conquests heeft Smeets de bron nog niet kunnen achterhalen. Hij roept lezers op mee te speuren naar bronnen – want hij vermoedt, zoals gezegd, dat álle plaatjes in de strip zijn nagetekend.

Lucas Smeets: Prince Valiant Meets Julius Caesar, 56 blz., uitgeverij Furore, 14,50 euro. Inl. furoremagazine.com