De ledentallen van GroenLinks en PvdA zijn het afgelopen jaar flink toegenomen. Dat blijkt uit de jaarlijkse opgaven door de partijen van hun ledentallen aan het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) van de Rijksuniversiteit Groningen.
De PvdA groeide met ruim 10 procent naar een kleine 44.000 leden. Daarmee belandt zij op de tweede plaats, gevolgd door GroenLinks, dat met ruim 20 procent steeg naar 41.000 leden. De twee links-progressieve partijen zijn niet volledig gefuseerd, maar vormen in zowel de Eerste als Tweede Kamer een gezamenlijke fractie.
De linkse partijen schrijven hun ledengroei toe aan het enthousiasme over de samenwerking tussen de partijen. Die verklaring is „heel plausibel”, denkt Gerrit Voerman, directeur van het DNPP en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. Wat de linkse partijen volgens hem ook extra leden kan hebben gebracht, is de overwinning van de PVV. In 2002, toen de radicaal-rechtse populistische partij LPF de Tweede Kamerverkiezingen won, gebeurde dat ook, zegt Voerman. Zo’n rechtse verkiezingsuitslag doet veel linkse kiezers schrikken. „Dan denken ze: als rechts zo sterk wordt, is het belangrijk dat links ook de nodige steun krijgt”.
Marginalisering
Als de samenwerking van GroenLinks en PvdA uitmondt in een volledige fusie zal de samengevoegde partij met ruim 84.000 leden de grootste van Nederland zijn. Op dit moment is dat nog Forum voor Democratie met 62.000 leden. Het hoge ledental van FVD is opvallend, aangezien de partij in de Tweede Kamer maar drie zetels heeft. Het gevoel van marginalisering dat veel FVD-stemmers ervaren, bijvoorbeeld wanneer zij als „wappie” of complotdenker worden weggezet, speelt een grote rol in het hoge ledental van de partij, aldus Voerman. Het gevoel van uitsluiting bevordert de saamhorigheid, en dat trekt leden aan. Naast FVD heeft ook de Partij voor de Dieren een relatief hoog ledental (30.000) vergeleken met haar drie zetels in de Kamer.
Dat de verhoudingen bij de ledentallen anders liggen dan die in de Kamer, is ook bij de VVD te zien. De partij die de afgelopen tien jaar de grootste fractie in de Tweede Kamer had, is met 5,6 procent gezakt naar 22,5 duizend leden – ongeveer de helft van de PvdA. Daarmee staat de VVD op de tiende plaats.
Lees ook
Bij GroenLinks-PvdA manifesteren de bloedgroepen zich nog in het stemhokje
Van alle partijen zakte het ledental van JA21 met 22 procent het hardst. Daarna volgen 50PLUS (-12,3 procent) en CDA (-6,9 procent). Voor het CDA, van oudsher een grote ledenpartij, betekent dat een verlies van ongeveer tweeduizend leden. Daarmee komt het ledental nu onder de 30.000 uit.
Het gezamenlijke ledental van alle partijen is het afgelopen jaar met 3,5 procent gestegen naar ruim 390 duizend, zo’n drie procent van het aantal kiesgerechtigden. Begin 2021 was dat nog 2,4 procent. Voerman concludeert: „Het is mooi dat het stijgt.”
