Fabrikant Babboe roept in Nederland zo’n tienduizend bakfietsen terug, nadat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) „ernstige veiligheidsrisico’s” heeft geconstateerd. Dat maakte het bedrijf dinsdag bekend. Het gaat om de modellen City en Mini, eigenaren van andere modellen krijgen van Babboe ook het advies hun bakfiets voorlopig niet te gebruiken. Of die ook moeten worden teruggeroepen, onderzoekt het bedrijf nog. Wat is er precies aan de hand?
1. Wat heeft Babboe besloten?
„Laat ik beginnen met excuses”, zegt topman Gerard Feenema in een filmpje dat Babboe dinsdagochtend op de site plaatste. „We weten dat veel gezinnen dagelijks afhankelijk zijn van het gebruik van de bakfiets. Wij begrijpen uw zorgen over de veiligheid en willen dat onze klanten geen enkel risico lopen.”
De fabrikant uit Amersfoort, onderdeel van Accell Group (Batavus, Sparta), kondigde daarom dinsdag een grote terugroepactie aan. Alle eigenaren met een bakfiets van het model City of Mini kunnen hun fiets laten ophalen, in ruil voor vervangend vervoer en „compensatie voor de overlast”. Volgens een woordvoerder gaat het om ongeveer tienduizend exemplaren.
Na „kwaliteitstesten” heeft het bedrijf naar eigen zeggen geconstateerd dat in een deel van de bakfietsen na verloop van tijd scheurtjes in het frame kunnen ontstaan, waardoor het uiteindelijk kan breken – met alle gevaren van dien. Via de site controleerjeframe.nl kunnen klanten opzoeken of hun model onder de terugroepactie valt. Wat Babboe met de teruggebrachte fietsen gaat doen, is nog niet duidelijk.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt de terugroepactie op korte termijn uitgebreid. De teruggehaalde modellen zijn ook verkocht in onder meer Duitsland en België. Babboe is in andere landen „in overleg met de desbetreffende autoriteiten om de juiste maatregelen af te stemmen”. Daarnaast kregen in Nederland ook bezitters van twaalf andere modellen van Babboe het advies hun bakfiets voorlopig in de schuur te laten staan. De veiligheid van die modellen wordt nog onderzocht, zegt het bedrijf.
2. Waar komt dit ineens vandaan?
Toezichthouder NVWA startte eind 2023 een onderzoek naar de veiligheid van de fietsen, nadat er signalen waren binnengekomen van „meerdere framebreuken” bij Babboe-bakfietsen. Dat onderzoek leidde er half februari toe dat de NVWA het bedrijf opriep „per direct de handel van al zijn bakfietsen te staken”.
„Bij verschillende typen bakfietsen kan het frame breken”, concludeerde de NVWA na een paar weken onderzoek. „Dit kan leiden tot zeer ernstig letsel. Bijvoorbeeld wanneer al fietsend, kinderen hierdoor uit de bak vallen. Zeker wanneer dit gebeurt in druk verkeer.”
De NVWA eiste dat Babboe een terugroepactie startte voor acht verkochte modellen. Aan twee daarvan geeft Babboe nu gehoor, over een mogelijke terugroepactie voor de andere modellen is het bedrijf nog met de toezichthouder in overleg. Daarnaast bekijkt de NVWA op dit moment samen met het Openbaar Ministerie of er aanleiding is voor een strafrechtelijk onderzoek. Een woordvoerder van het OM zegt dat hierover „binnen enkele weken” waarschijnlijk een besluit wordt genomen.
3. Hoe transparant was Babboe over de problemen?
RTL Nieuws bracht eerder deze maand als eerste naar buiten dat het frame van verschillende Babboe-modellen na verloop van tijd kan afbreken. Volgens oud-medewerkers van de fabrikant gebeurde dit met „grote regelmaat”, een van hen zei verbaasd te zijn „dat er nog geen doden zijn gevallen”. Volgens RTL Nieuws kregen medewerkers bovendien de opdracht tegen klanten over de veiligheidsproblemen te liegen.
In een reactie zei Babboe-topvrouw Pippa Wibberley toen nog zich „niet in het geschetste beeld te herkennen”. Bij een van de modellen zouden minder dan twintig klachten zijn binnengekomen, wat zou neerkomen op 0,02 procent van de verkochte bakfietsen. Alle eerdere fabricagefouten zouden gemeld zijn bij de NVWA en elk model was volgens Babboe „bij een extern testinstituut getest en voldoet aan alle toepasselijke kwaliteits- en veiligheidsstandaarden”.
Met de excuses en aangekondigde terugroepactie van dinsdag maakte het bedrijf dus een draai van 180 graden: Babboe erkent nu wél dat er fouten zijn gemaakt. Daarbij valt op dat ceo Wibberley op 19 februari werd vervangen door Gerard Feenema, die afkomstig is van moederbedrijf Accell uit Heerenveen. Volgens een woordvoerder van Accell was het al de bedoeling dat Wibberley per 1 april zou vertrekken en vervangen zou worden door iemand van het moederbedrijf, maar is deze transfer „naar voren gehaald gezien de huidige situatie”.
4. Hoe reageren klanten?
Die maken zich zorgen, blijkt wel uit de bijna achtduizend mensen die zich tot dinsdagochtend bij advocatenkantoor Birkway in Amsterdam meldden. Dat richtte afgelopen vrijdag een meldpunt in voor gedupeerde klanten. „Het loopt bizar storm”, zegt advocaat Quirijn Bongaerts.
Of het tot rechtszaken komt, een massaclaim bijvoorbeeld, is volgens hem nog niet te zeggen. „Dat hangt erg af van hoe Babboe verder reageert. We hebben uiteraard het filmpje op de site gezien, dat laat nog heel veel vragen open. Veel eigenaren weten nog steeds niet waar ze aan toe zijn. Kun je de fiets ook terugbrengen als die tweedehands gekocht is? Wat is nu de status van die andere modellen? En wat houdt die compensatie voor overlast precies in – hebben we het dan over een kop chocolademelk of over iets anders?”, zegt Bongaerts.
De woordvoerder van Babboe zegt dat de compensatieregeling nog moet worden uitgewerkt. „En bij klanten die geen vervanging willen, zullen we zoeken naar een passend alternatief.” Tweedehands gekochte fietsen kunnen volgens het bedrijf gewoon worden ingeleverd en vallen dan onder de nog op te tuigen compensatieregeling.
5. Wat betekent dit allemaal voor de toekomst van Babboe?
Die lijkt door de huidige problemen onzeker. De dinsdag aangekondigde terugroepactie betekent een „significante” schadepost, zegt de woordvoerder, al wil het bedrijf geen bedragen noemen. En de schade loopt waarschijnlijk verder op, afhankelijk van hoever de terugroepactie nog moet worden uitgebreid. Aangezien de NVWA een groot aantal modellen als onveilig heeft beoordeeld, Babboe ook in het buitenland fietsen moet terugroepen én de volledige verkoop momenteel stilligt, ziet de nabije toekomst er niet al te florissant uit.
De onrust betekent ook een forse tegenvaller voor het Amerikaanse investeringsfonds KKR, wereldwijd een van de grondleggers van private equity – het opkopen en snel weer met winst doorverkopen van bedrijven of bedrijfsonderdelen. In Nederland is KKR onder meer eigenaar van Roompot vakantieparken en Upfield, de vroegere margarinedivisie van Unilever. In 2022 nam KKR ook het toen nog beursgenoteerde Accell Group over, eigenaar van fietsmerken als Batavus, Sparta en Raleigh, voor ruim 1,5 miljard euro.
De merkwaarde van Babboe was op het moment van de overname 7,5 miljoen euro, blijkt uit het jaarverslag van Accell over 2022. Daarmee was het voor Accell een van depremium brands, maar voor de eigenaren valt te vrezen dat een groot deel van die merkwaarde door de huidige reputatieschade verdampt is.
Accell staat sinds afgelopen november onder leiding van de Nederlander Tjeerd Jegen. Die is als het op uitdagingen aankomt wel wat gewend: Jegen was eerder baas van Hema, toen de winkelketen in de problemen zat onder vorige eigenaren Lion Capital en Marcel Boekhoorn.
