Geintje in ernstige wijk in de Domstad

Wie door de Utrechtse wijk Tuindorp loopt, wordt geconfronteerd met de ene grote wetenschapper na de ander. Daar is een laan vernoemd naar geneticus Hugo de Vries. Ginds loopt een weg die memoreert aan de plantkundige August Pulle.

Tussen al die academische ernst is één geintje geslopen: de Professor Zonnebloemlaan. De nietsvermoedende passant vermoedt hierachter wellicht een erudiete historicus of scheikundige, maar de lezers van Kuifje weten wel beter. De hardhorende, verstrooide en opvliegerige professor Trifonius Zonnebloem is een van de hoofdpersonen uit de populaire stripreeks van Hergé.

De vernoeming eind jaren negentig kwam niet zonder slag of stoot tot stand. De meeste straatnamen dateren uit 1934, toen de wijk werd aangelegd. Anderen volgden in de jaren vijftig, toen Utrecht een stuk Maartensdijk en Voorveldse Polder annexeerde. In 1998 werd bij een nieuwbouwproject een nieuwe weg aangelegd, waarvoor dus een naam bedacht moest worden.

Alle andere wegen waren vernoemd naar een hoogleraar met een relatie met de Domstad, dus logisch dat dat ook voor deze laan het geval werd.

Suggestie van ‘kopersnetwerk’

De straatnaamcommissie liet zijn oog vallen op dr. Theodore Dentz (1840 – 1933), lector tandheelkunde en oprichter van het Nederlands Tandheelkundig Genootschap. De Universiteit Utrecht zag meer in een straat ter ere van Johannes Martin Bijvoet (1892 – 1980), een scheikundige die belangrijk onderzoek naar röntgenstraling deed.

Dat was buiten de toekomstige bewoners om gerekend, die zich verenigd hadden in een ‘kopersnetwerk’. Zij kwamen met de suggestie voor de Professor Zonnebloemlaan. Het betrof een professor, was origineel, zou niet voor verwarring zorgen en geestig zijn voor de vele jonge kinderen die in de huizen zouden komen wonen.

De straatnaamcommissie reageerde met de dodelijke ernst van een academisch betoog. Zonnebloem was geen „echte” hoogleraar, had geen binding met de Domstad en paste daarom niet in de wijk. Ook zal hebben meegespeeld dat de commissie de Universiteit Utrecht te vriend wilde houden, waardoor het officiële advies Bijvoetlaan luidde.

‘Grapje moet kunnen’

De toekomstige bewoners lieten het er niet bij zitten en stapten naar toenmalig waarnemend burgemeester Ger Mik. „De bewoners verzekerden mij dat ze het er unaniem over eens waren. Als zij met zo’n initiatief komen, moet je daar serieus naar kijken”, laat Mik telefonisch weten tijdens een middagwandeling. „Dit was een leuk en creatief idee, dus ik heb het college toen anders geadviseerd dan de straatnaamcommissie en zij zagen dat wel zitten.” Met zijn inzet kwam de naam er in 1999 alsnog. „Het past in de wijk en zo’n grapje moet een keer kunnen,” aldus Mik.

Voor Bijvoet en Dentz kwam het uiteindelijk ook helemaal goed. Net ten zuiden van Tuindorp-Oost liggen de Doctor Dentzlaan en Professor Bijvoetlaan gebroederlijk naast elkaar. Beide straten zijn nog geen 100 meter lang, maar je kan niet alles hebben. Op de Uithof prijkt ook het Bijvoet Centrum voor Biomoleculair Onderzoek.

Donald Ducklaan

Tuindorp is niet de enige wijk waar stripfiguren geëerd worden. Almere kent een heuse Stripheldenbuurt, waar burgers eendjes kunnen voeren aan de Donald Ducklaan, spinazie kunnen eten in de Popeyestraat of wat lezen in de Okki- en Tinastraat. Ook hier ontbreken de hoogleraren niet: professor Pi, professor Lucardi en professor Cumulus sieren hier alle drie op de blauwe bordjes. Professor Barabas, de tweede keuze van het kopersnetwerk in Tuindorp, moet het helaas nog altijd zonder straatnaam stellen. Wellicht kan bij de volgende wijkuitbreiding een weg naar hem vernoemd worden of, zomaar een idee, een vrouwelijke hoogleraar.