Een van de zes agenten die in 2022 in de tv-documentaire De blauwe familie (KRO-NCRV) vertelden over racisme binnen de Nationale Politie, is maandag door de rechtbank in Zwolle veroordeeld tot een voorwaardelijke taakstraf van 40 uur wegens computervredebreuk. De agent van de Landelijke Eenheid, Suleyman Ortac, heeft tussen 2018 en 2022 in totaal 281 onrechtmatige bevragingen gedaan in politiesystemen.
Tegen de verdachte was een taakstraf van 100 uur geëist. Volgens de rechtbank is gebleken dat de agent „een groot aantal bevragingen” deed die niets met zijn werk te maken hadden. Hij zocht informatie over „zijn familieleden, zijn woonomgeving en de bedrijven van zijn echtgenote en dochter, vriendinnen van zijn dochter, maar ook naar een voertuig dat verdachte vervolgens heeft gekocht.”
Ortac heeft volgens de rechters „op geen enkele manier aannemelijk gemaakt dat de bevragingen noodzakelijk waren voor de uitoefening van zijn functie”.
Strafverminderend is volgens de rechtbank dat uit het dossier blijkt dat hij „een grote staat van dienst heeft en door collega’s uit de beroepsgroep wordt gezien als een zeer integere en goede politieambtenaar. Verdachte heeft zich als politieambtenaar sinds 1986 ingezet voor (de veiligheid van) de maatschappij.” Daarom kan volgens de rechtbank met een geheel voorwaardelijke sanctie worden volstaan.
Ortac wordt met een andere agent uit De blauwe familie, Bilal Addou, door het Openbaar Ministerie vervolgd wegens computervredebreuk. Volgens de agenten is hun vervolging een straf voor het aan de orde stellen van misstanden binnen de politie.
Eerste agent met Turkse roots
Ortac (57) verklaarde drie weken geleden bij de behandeling van zijn strafzaak in de rechtbank van Zwolle dat alle bekritiseerde bevragingen die hij deed in politiesystemen „gebeurden in het kader van mijn veiligheid en werkzaamheden, en de veiligheid van mijn familie”. De agent die in 1986 „als eerste agent met Turkse roots” bij de politie kwam, zei jarenlang gepest en gediscrimineerd te zijn door leidinggevenden. Hij werkte onder meer als liaison-officier van de Nederlandse politie in zuidelijk Afrika en had van superieuren commentaar gekregen op zijn uiterlijk. „Hoe denk jij met jouw uiterlijk op een Nederlandse ambassade te kunnen functioneren”, kreeg Ortac naar eigen zeggen te horen. Ortac heeft lang grijs haar en draagt dit in een knotje.
Ortac zegt dat hij grote moeilijkheden kreeg binnen de politie toen hij in 2012 intern misstanden bij het Team Criminele Inlichtingen van de Landelijke Eenheid aan de orde stelde. Door blunders en amateurisme binnen de politie zijn volgens hem twee informanten van de politie geliquideerd door de onderwereld.
De rechtbank oordeelt dat Ortac „veel last heeft gehad van organisatorische problemen bij de landelijke politie die voor een onveilige werkomgeving zorgden. Dat is van invloed geweest op zijn handelen”.
Lees ook
Documentaire ‘De blauwe familie’ over racisme bij de politie zal ongetwijfeld een staartje krijgen
Voorvechters van diversiteit
Na uitzending van De blauwe familie twee jaar geleden werden de agenten die in de film vertelden over discriminatie, uitvoerig geprezen door de politietop voor hun lef en openhartigheid. Ze golden als voorvechters van diversiteit binnen het korps. Korpschef Henk van Essen liet de agenten persoonlijk weten dat ze „geen rechtspositionele repercussies hoefden te verwachten” voor het uit de school klappen over misstanden.
De Tweede Kamer nam in 2022 met overgrote meerderheid een motie aan waarin werd gesteld dat de Nationale Politie en de regering ervoor moeten zorgen dat er „rehabilitatie en rechts- en eerherstel” komt voor de agenten van De blauwe familie. De Kamer vroeg om „erkenning en ondersteuning” van de agenten.
Intussen is die politieke steun goeddeels verdwenen. Vorige week dinsdag verwierp de Tweede Kamer een motie van parlementslid Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA) waarin de regering gevraagd werd „een onafhankelijke gezaghebbende persoon of instantie in te schakelen die als mediator samen met de korpsleiding gaat zorgen voor rehabilitatie van de agenten uit de documentaire De blauwe familie”.
Twee agenten uit De blauwe familie zijn vertrokken bij de politie en een is druk met het opmaken van verlofdagen. Het enige lid van De blauwe familie dat nog gewoon aan het werk is bij de Nationale Politie is Margot Snijders. Zij is een jaar geleden aangesteld als strategisch adviseur diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid voor de politie.
Lees ook
De blauwe familie: alleen de witte agent kreeg een gratificatie
Aanbod werkstraf geweigerd
Ook de Haagse agent Bilal Addou moet voor de strafrechter verschijnen wegens computervredebreuk. Justitie zegt bewijs te hebben dat hij in 2019 en 2020 dertig onbevoegde bevragingen deed, waarvan er 25 betrekking hadden op personen in de eigen kring van Addou en vijf op derden. „Van die vijf derden was er een de buurman van verdachte en waren vier anderen subject in opsporingsonderzoeken in de eenheid West-Brabant. Voor die laatste vier bevragingen heeft verdachte, ondanks ruime gelegenheid door middel van twee verhoren en een schriftelijk verklaring, geen begrijpelijke uitleg gegeven”, aldus het OM.
De officier van justitie heeft Addou vorig jaar een werkstraf aangeboden van 60 uur. „Politiemensen mogen uitsluitend vertrouwelijke politie-informatie raadplegen voor zover dat van belang is voor hun politietaak, en het is in het belang van de privacy van de burger en een bredere bescherming tegen corruptie dat we deze norm scherp houden”, zegt het OM.
De verdachte heeft het aanbod voor de werkstraf niet geaccepteerd omdat hij zich niet schuldig acht. „Ik heb mijn bevragingen duidelijk en helder onderbouwd”, zegt Addou desgevraagd.
Een woordvoerder van de Nationale Politie zegt desgevraagd dat de strafzaken tegen twee agenten van De blauwe familie de „eigen verantwoordelijkheid” zijn van het OM. „De politie voert geen regie over strafzaken. Strafzaken die betrekking hebben op het functioneren van collega’s staan wat de politie betreft los van een traject tot eerherstel en rehabilitatie voor wat hen is overkomen. Toch zie je in de praktijk soms vermenging. Echter, racisme of discriminatie wordt nooit gerechtvaardigd door eventuele kritiek op iemands functioneren. Je kunt dat ook niet tegen elkaar wegstrepen.”
