Dopingschorsing zet kunstrijkampioene Valieva tot eind 2025 buitenspel

Bijna twee jaar nadat ze glorieus naar olympisch goud voor Rusland schaatste bij de landenwedstrijd in het kunstrijden, is Kamila Valieva met terugwerkende kracht voor vier jaar geschorst voor dopinggebruik. Het internationale sporttribunaal CAS maakte maandagmiddag bekend dat de Russin niet heeft kunnen aantonen dat ze het middel trimetazidine, dat in haar bloed werd aangetroffen bij een dopingtest vlak voor de Winterspelen in Beijing, per ongeluk heeft binnengekregen. De kans is groot dat het Russische team daarmee de gouden medaille kwijtraakt.

Het was in februari 2022 hét verhaal van de Winterspelen in de Chinese hoofdstad. Destijds was Valieva een vijftienjarig wonderkind met de bijnaam ‘Miss Perfect’. Ze was topfavoriet voor goud bij de vrouwen. Als eerste kunstrijdster vertoonde ze in een olympische wedstrijd, de teamcompetitie, een viervoudige sprong. Daarmee zorgde ze voor glorie voor Rusland, dat in Beijing niet onder eigen vlag mocht uitkomen vanwege een straf voor het staatsgestuurde dopingprogramma bij de Spelen van Sotsji (2014). Maar daags na de Russische victorie werd plotsklaps de medailleceremonie afgeblazen. Wat volgde waren dagen vol speculaties, het nieuws kwam in snippers naar buiten.


Lees ook
Als het drama compleet is voor kunstrijdster Valieva (15) houdt het applaus aan

De Russische favoriete Kamila Valieva reed bij de olympische finale in Beijing een verre van vlekkeloze vrije kür.

Valieva bleek al in december 2021 positief te hebben getest op trimetazidine, een medicijn tegen een hartkwaal, dat ook voor een betere zuurstofopname zorgt. Die testresultaten werden een dag na de olympische landenwedstrijd bekend, waarop ze werd geschorst door het Russische anti-dopingagentschap Rusada. Tegen die straf ging ze in beroep, de schorsing werd opgeheven. En daartegen tekende het Internationaal Olympisch Comité (IOC) weer bezwaar aan. Zo belandde de zaak bij het CAS, dat op dat moment een verdere olympische deelname van Valieva rechtvaardigde maar geen definitief besluit nam. Het Russische meisje mocht, onder voorbehoud, meedoen aan de individuele wedstrijd. Daarin faalde ze jammerlijk, met drie valpartijen in haar vrije kür – na afloop liet ze haar tranen de vrije loop.

Het verweer van de Russische schaatsster en haar team was altijd dat ze per ongeluk een medicijn van haar opa had geslikt. De Russische dopingautoriteit ging daarin mee en sprak haar bijna een jaar na de Spelen vrij, waarop werelddopingautoriteit WADA en de internationale schaatsbond ISU bij het CAS in beroep gingen.

Standaardstraf

Maandag werd bekend dat een driekoppig CAS-panel heeft geoordeeld dat Valieva en haar team niet hebben kunnen aantonen dat ze het middel onopzettelijk heeft binnengekregen. Ze krijgt een schorsing van vier jaar, de standaardstraf voor een dopingovertreding. Die gaat met terugwerkende kracht in op 25 december 2021, de dag van haar positieve test.

Het CAS schrijft dat prestaties die Valieva sindsdien heeft geleverd, per direct geschrapt moeten worden. Dat zou betekenen dat de Russen het goud van de landenwedstrijd op de Winterspelen van 2022 kwijtraken, al gaat het CAS in haar uitspraak nog niet zover: „De consequenties van de retro-actieve diskwalificatie van mevrouw Valieva voor evenementen uit het verleden, waaronder de Olympische Spelen, vielen niet onder deze procedure en moeten door de betrokken organisaties worden onderzocht.”

Omdat Valieva in 2022 nog geen zestien was, gold ze destijds als een ‘protected person’ en werd haar identiteit niet officieel bekendgemaakt. Maar het feit dat ze pas vijftien was toen ze betrapt werd op doping, maakt voor haar schorsing niet uit, schrijft het CAS. De Russische antidopingregels maken geen onderscheid tussen minderjarigen en volwassenen.

Wereldrecord

Valieva kan nog in beroep tegen de uitspraak; dat moet dan gebeuren in de komende dertig dagen. Of ze dat gaat doen, is niet bekend: het was de afgelopen twee jaar stil rond de nog altijd pas zeventienjarige Russin. Ze won een aantal wedstrijden in eigen land en werd achtereenvolgens tweede en derde op de nationale kampioenschappen, maar vanwege de schorsing die de ISU (vanwege de Russische invasie in Oekraïne) hanteert voor de Russische schaatsbond, heeft Valieva sinds de Spelen geen internationale wedstrijden meer gereden.

Valieva is nog altijd houder van het wereldrecord punten op zowel de korte als vrije kür, dankzij de viervoudige sprongen die niemand zo gracieus uitvoert als zij. Maar ze zal toch vooral de geschiedenis ingaan als de kunstrijdster die de ISU deed besluiten de minimumleeftijd voor deelname aan internationale toernooien op te hogen van vijftien naar zeventien jaar.