Oud-tophockeyer Paul Litjens is woensdag op 76-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn voormalige club Kampong, waar hij erelid was, donderdag laten weten. Litjens was in 177 interlands goed voor 266 doelpunten, en is daarmee topscorer aller tijden van Oranje.
Litjens, geboren in het Brabantse Loon op Zand, begon zijn hockeycarrière in Uden, maakte vervolgens de overstap naar De Kraaien in Wijdewormer en kwam uiteindelijk bij Kampong terecht. Daar groeide hij uit tot een van de beste hockeyers ooit in de hoofdklasse. Met 267 doelpunten is hij topscorer aller tijden van de Utrechtse club. Tussen 1973 en 1980 werd hij onafgebroken topscorer van de hoofdklasse, een later niet meer geëvenaarde prestatie. Slechts vier spelers maakten in totaal meer doelpunten in de Hoofdklasse dan Litjens.
In 1970 maakte Litjens zijn debuut in het Nederlands elftal. Niet veel later begon hij met het maken van zijn in totaal 177 doelpunten voor Oranje. Zijn persoonlijke hoogtepunt: tussen augustus 1979 en juni 1980 scoorde Litjens in zeventien interlands op rij. Ook de teams waarin hij speelde, presteerden uitstekend. Hij won in 1973 met Oranje het WK in eigen land, deed twee keer mee aan de Olympische Spelen en veroverde in 1981 met het Nederlands elftal de Champions Trophy in het Pakistaanse Karachi.
Sara en drie vriendinnen kunnen het nog steeds niet goed bevatten. „We zijn toch geen drugskartel hiero?” Zeker twintig agenten veegden woensdagmiddag het schoolplein van het Oostervaarders College in Almere-Buiten leeg, nadat de examenstunt uit de hand liep. De vier meiden blikken desgevraagd terug, terwijl ze over de brug lopen waar de politie ze de dag ervoor ook overheen stuurde. Hun namen zijn bekend bij de redactie.
De meeste leerlingen die NRC donderdag sprak, vertellen er losjes over. „Toch moest net in de klas iedereen huilen”, zegt Sara’s vriendin, met een werkboek tegen zich aan geklemd. „Het was echt machtsmisbruik”, zegt Sara. „Ze scholden, sloegen. Ik hoorde zelfs dat ze een hond op ons loslieten.” Dat klopt niet, maar er was wel een hond mee ter afschrikking. „Als je nu niet loopt dan word je gebeten”, is te horen op één van de vele filmpjes.
De rust is donderdag weergekeerd op de middelbare school. In het fietsenhok klinkt een fatbike-alarm, iedereen spreekt over de politie-inzet. Docenten hebben er, op de laatste dag voor de paasvakantie, tijd voor ingeruimd. „Dit heb ik in 45 jaar nog niet meegemaakt”, zegt een medewerker tussen twee trekjes van de e-sigaret. Het eindexamengala, dat voor donderdagavond stond gepland, is geannuleerd.
Traditie
De examenstunt is traditie, maar ook een dag die schoolleidingen vrezen. Deze week alleen al ging het mis in Elburg (er werd een sloopauto aangestoken), in Almelo en in Wijk en Aalburg (zwaar vuurwerk). In Ermelo werd preventief een school in lockdown geplaatst, na signalen dat er groepen onbekende jongeren op weg waren.
Een schuimmachine en een confettikanon op het schoolplein van het Oostervaarders College in Almere-Buiten.
Foto VLN Nieuws/ANP
De examenstunt in Almere-Buiten – een schuimmachine en een confettikanon op het schoolplein – was afgestemd met de schoolleiding. Het begon feestelijk. Totdat groepjes leerlingen uit de lagere klassen zich ermee begonnen te bemoeien. Op beelden is te zien hoe een prullenbak door de lucht vliegt. Een vuilniscontainer dendert over het schoolplein. Er zou met meubels zijn gegooid. De school meldt dat vijf leerlingen gewond zijn geraakt. Toen is de politie gebeld.
Op het bruggetje vindt de vriendin met het werkboek „meubels wel een groot woord voor prullenbakken.” Sara zegt dat er wel stoelen door de lucht gingen. Toen er ook metalen bussen met spuitconfetti over en weer vlogen, zag ze een aantal bebloede gezichten. „Maar vechtpartijen: nee.” Dat zeggen meerdere leerlingen: gevochten werd er niet.
Er is maar weinig geregistreerd van het ‘uit de hand lopen’. Volgens leerlingen omdat er binnen een telefoonverbod is. Bewakingsbeelden heeft de school overgedragen aan de politie. Van het politiegeweld is echter voldoende beeld, dat gretig wordt verspreid. De jongste van de vier vriendinnen, die niet in een examenklas zit, pakt haar telefoon. „Kijk deze, die heeft iedereen geslagen”, zegt ze over een agent. „Heel veel moeders zijn boos”, zegt Sara.
Zoals de moeder van Sami (15), Tala Delkhoshnavaz. Ze is donderdagochtend op gesprek geweest bij de veiligheidscoördinator van de school, maar dat heeft haar niet milder gestemd. Haar zoon kreeg een klap terwijl hij, volgens hemzelf, zich terugtrok. „We zijn allemaal op de rug geslagen”, zegt hij. Beelden tonen ook klappen op de benen. Volgens verschillende leerlingen was het bij een versmalling op het schoolplein moeilijk voor de achtersten om weg te komen, aangezien de voorsten geen haast maakten. Toch werd er gemept. Delkoshnavaz heeft een klacht ingediend bij de politie. „Maar ook de school moet hier verantwoordelijkheid voor nemen. Want mijn zoon is hier op het terrein geslagen.” Ze hoopt dat meer ouders zich uitspreken.
Jongeren van buiten
Maar wat is het hele verhaal? Waren er groepen jongeren van buiten de school betrokken? Leerlingen zeggen van niet, de schoolleiding kan het niet uitsluiten. „Dat beeld hebben we niet compleet”, zegt Floris van den Driesche, communicatie-adviseur van de Almeerse Scholen Groep, waar de school onder valt. „We hebben hier ook geen routine in. Gelukkig maar,” zegt bestuurssecretaris Hugo de Boer. „Laat duidelijk zijn: dit is heel vervelend.”
Drie personen zijn aangehouden vanwege het niet volgen van vorderingen en het beledigen van een ambtenaar in functie.
Foto VLN Nieuws/ANP
Waarom de politie leerlingen in colonne naar het nabijgelegen KFC-restaurant dreef, is onbekend. Zeker drie jongeren zijn toen aangehouden, onbekend is waarom. Het gerucht dat een meisje daarbij haar neus heeft gebroken, wordt op het bruggetje ontkracht. „Ik ken haar”, zegt Sara. „Dat is niet waar. Wacht ik bel haar even.” Vergeefs. „Ik denk dat ze slaapt.” Even later meldt Sara dat ze haar heeft opgezocht; het meisje heeft geen letsel.
Sami laat een aantal racistische reacties zien bij nieuwsberichten op sociale media. „Lees dat nou maar niet”, zegt zijn moeder in de KFC, waar ze met haar twee zoons is gaan lunchen. In fatsoenlijkere commentaren wordt opgemerkt dat een aantal leerlingen zich weinig aantrok van de bevelen van de politie. Sommige gaven een grote bek. „Maar er waren ook agenten die onnodig provocerend waren”, zegt Delkoshnavaz. Ze was snel op school woensdag, nadat haar zoon geslagen was. „Het leek alsof ze er van genoten.”
Premier Dick Schoof ontkende donderdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie dat de coalitie buiten het kabinet om afspraken over de Voorjaarsnota heeft gemaakt. Het was dus niet „tekenen bij het befaamde kruisje” voor het kabinet, zei Schoof op mediavragen.
Verschillende bewindslieden lieten zich na het Voorjaarsakkoord kritisch uit over de gang van zaken. Minister van Onderwijs Eppo Bruins (NSC) vroeg zich donderdag voor de ministerraad bijvoorbeeld af of „alle consequenties” van de huidige Voorjaarsnota „doorleefd en doorvoeld” worden.
Staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie, PVV) was teleurgesteld dat er geen extra geld komt om het cellentekort op te lossen. „Zoals ik hem nu zie, zie ik niet hoe dit mogelijk is”, zei ze. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (NSC) heeft tijdens de laatste onderhandelingsnacht gedreigd met aftreden, als er geen verzachtende maatregelen voor bezuinigingen op WW-uitkeringen zouden komen.
Cijfers vrijdag bekend
Schoof zei dat de gesprekken over de Voorjaarsnota al sinds januari liepen, dat er gesprekken zijn geweest tussen minister Eelco Heinen van Financiën (VVD) en vakministers, en dat er uiteindelijk ook nog een aantal „politieke vragen” open waren. Het waren de vier coalitiepartijen PVV, NSC, VVD en BBB die woensdag na een ruim een etmaal onderhandelen naar buiten brachten dat er een akkoord lag.
Geen extra geld voor het cellentekort was een van de keuzes tijdens de onderhandelingen, legde Schoof uit. „Dat kan betekenen dat ministers en staatsecretarissen niet krijgen wat ze graag zouden willen hebben.” En zo zijn meer financiële keuzes gemaakt, zei Schoof: „Dat betekent niet dat elke minister meteen bij elk onderwerp staat te jubelen.”
Al met al sprak Schoof zelf van een „evenwichtig pakket” waar hij „uiteindelijk toch tevreden” mee was. De onderliggende stukken van de Voorjaarsnota komen alleen op Goede Vrijdag pas naar buiten, zo heeft de ministerraad donderdag besloten, omdat deze nog aangepast worden. „Alle cijfers worden morgen gepubliceerd”, zei Schoof.
Liveblog Voorjaarsnota 2025
Waarom minister Van Hijum dreigde met opstappen: hij wilde bezuiniging op werklozen ‘verzachten’
Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken, NSC) reageert afwijzend op het pensioenvoorstel van NSC, BBB en PVV. Deze partijen willen pensioenfondsen verplichten om werknemers en gepensioneerden inspraak te geven bij het verhuizen van hun tot nu toe opgebouwde pensioengeld naar het nieuwe stelsel. Van Hijum concludeert dat de „veronderstelde voordelen niet opwegen tegen de nadelen”, zo zei hij na de wekelijkse ministerraad. Volgende week debatteert de Tweede Kamer over dit voorstel.
Dat Van Hijum het voorstel afwijst, is opvallend omdat het zo’n belangrijk standpunt is van zijn eigen NSC en in het bijzonder van partijleider Pieter Omtzigt. Bovendien keert Van Hijum zich hiermee, namens het hele kabinet, tegen een voorstel van drie van de vier coalitiepartijen. De VVD is wel een uitgesproken tegenstander van het NSC-voorstel.
Maar als minister heeft Van Hijum een „eigen rol en verantwoordelijkheid voor het stelsel en de uitvoerbaarheid”, zegt hij in een toelichting. Het voorstel van zijn partijgenoten leidt tot „grote gevolgen voor de uitvoering, vertraging en financiële gevolgen”, volgens Van Hijum. „Wij vinden dat bestuurlijk niet verstandig.”
De minister heeft geluisterd naar de brede kritiek die het voorstel kreeg vanuit de pensioensector, toezichthouders en werkgevers- en werknemersorganisaties. Pensioenfondsen schreven dat het voorstel „getuigt van onbehoorlijk bestuur”. Toezichthouder De Nederlandsche Bank waarschuwde voor „onnodig complexe uitvoering” en jarenlange vertragingen. En de Raad van State adviseerde Van Hijum om zich tegen het voorstel te keren omdat het zou leiden tot een „ernstige verstoring” van de overgang op de nieuwe regels, waar pensioenfondsen al jaren mee bezig zijn.
Van Hijum zegt dat hij ziet dat er „zorgen” leven over de overgang op nieuwe pensioenregels, en hoe die uitpakt voor mensen. Om daaraan tegemoet te komen wil hij dat pensioenfondsen „beter uitleggen” waarom hun keuze om het oude pensioengeld mee te verhuizen in hun geval voordelig is.
Nieuwe poging
NSC-leider Pieter Omtzigt probeerde al in 2022 om meer inspraak te regelen, toen de Tweede Kamer debatteerde over de nieuwe pensioenwet. Zijn voorstel de pensioenfondsen referenda te laten houden werd weggestemd en de wet trad in 2023 in werking. Pensioenfondsen hebben tot 2028 de tijd om over te stappen. Maar de partijen die het plan van Omtzigt toen steunden, hebben inmiddels een meerderheid in de Tweede Kamer. Vandaar dat hij nu een nieuwe poging doet, samen met coalitiepartners BBB en, sinds deze maand, PVV.
In hun voorstel moeten pensioenfondsen hun aangesloten werknemers en gepensioneerden vragen of ze hun tot nu toe opgebouwde pensioengeld mogen meeverhuizen naar het nieuwe stelsel. Ze moeten dan kiezen uit twee vormen van inspraak.
Fondsen kunnen mensen de kans geven om individueel bezwaar te maken. Dan wordt alleen het ‘oude’ pensioengeld van deze bezwaarmakers afgezonderd, waarvoor de oude regels blijven gelden. Een pensioenfonds mag ook een referendum organiseren. Dan moet minimaal 30 procent van de aangesloten werknemers en gepensioneerden komen stemmen én een meerderheid moet instemmen met overzetten van ‘oud’ pensioengeld. Anders geldt het nieuwe stelsel alleen voor nieuwe premies.
In de Tweede Kamer is het pensioenvoorstel kansrijk, maar in de Eerste Kamer lijkt er geen meerderheid voor te zijn. Toch is het voor de Eerste Kamer niet eenvoudig om er zomaar tegen te stemmen, want het NSC-plan is geen apart wetsvoorstel. Het is een voorgestelde aanpassing (‘amendement’) bij een technisch wetsvoorstel van minister Van Hijum dat pensioenfondsen een jaar langer geeft – tot januari 2028 – om over te stappen op het nieuwe stelsel. Dat uitstel heeft de sector hard nodig.
De Eerste Kamer kan de NSC-aanpassing alleen tegenhouden door tegen het volledige wetsvoorstel te stemmen. Of door dat wetsvoorstel terug te sturen naar de Tweede Kamer: dan dreigt er een patstelling.
Een andere mogelijkheid is dat Van Hijum zelf besluit om het wetsvoorstel, met de voor hem ongewenste aanpassing, niet door te zetten. Hij zal dan wel een andere manier willen zoeken om het uitstel tot 2028 te regelen.