Duitse truc in begroting onwettig, oordeelt constitutioneel hof in Karlsruhe

Posted on November 16, 2023 by admin

Door een uitspraak van de hoogste Duitse rechter zit de regering-Scholz met een begrotingstekort van 60 miljard euro. Woensdag oordeelde het constitutioneel hof in Karlsruhe dat een truc in de begroting, die de coalitie van SPD, Groenen en FDP had bedacht, onwettig is. Door het oordeel en het gat van 60 miljard als gevolg daarvan, heeft niet alleen minister van Financiën Christian Lindner (FDP) een probleem, maar komt de hele coalitie onder druk te staan.

Een besluit van de regering-Merkel, in het voorjaar van 2021 ligt ten grondslag aan het huidige probleem. Midden in de coronapandemie werd besloten 60 miljard euro extra vrij te maken voor het bestrijden van de crisis. In de Duitse begrotingspolitiek is dat geen lichtvaardig besluit, aangezien de regering zich moet houden aan de Schuldenbremse, de wettelijk vastgelegde limiet op het begrotingstekort. In de loop van 2021 echter verloor Covid zijn grip op de wereld, en bleken die 60 miljard euro niet nodig voor de crisisbestrijding. Onder de nieuw gekozen kanselier Olaf Scholz (SPD) besloot de coalitie dat de 60 miljard euro konden worden overgeheveld naar een nieuw ‘Klimaat- en Transitiefonds’ (KTF). Daarmee werden ook Scholz’ twee coalitiepartners tevredengesteld, want voor de FDP onder leiding van Christian Lindner is de Schuldenbremse een heilig huisje, terwijl de Groenen willen investeren in de energietransitie. Met het idee voor het fonds bleef Lindners begroting schijnbaar in balans, en konden de Groenen tegelijkertijd investeringen doen uit de coronapot.

Maar dat geschuif met geld voor de ene crisis naar een fonds voor de andere crisis mag niet, aldus het Hof in Karlsruhe. Het is weliswaar wettelijk vastgelegd dat er in gevallen van nood van de Schuldenbremse mag worden afgeweken en extra geld mag worden geïnvesteerd. Maar kredieten die in het ene jaar worden opgenomen, mogen niet zomaar worden doorgeschoven, want dat zou de begroting in Berlijn nog minder transparant maken dan die toch al is.

Klimaatcrisis

Bovendien is de uitzonderingsregel op de Schuldenbremse bedacht voor acute en onvoorzienbare crises, en dat is de klimaatcrisis maar ten dele. Dat laatste argument is overigens geen teken dat de rechters van het Hof de klimaatcrisis niet serieus nemen: in 2021 oordeelde het Hof dat Duitsland verplicht is snel duidelijke maatregelen te nemen om de crisis te temperen, om een zekere vrijheid voor jongere generaties te waarborgen.

Met welke lasten zullen de komende generaties wél opgescheept zitten?

In dit geval heeft het oordeel uit Karlsruhe een verbluffende macht. „Het oordeel heeft tot gevolg”, aldus het oordeel zelf, „dat de omvang van het KTF met 60 miljard euro wordt gereduceerd”. Het fonds beschikte in totaal over ongeveer 100 miljard. Oppositiepartij CDU/CSU had geklaagd over de truc van de regering. Helge Braun, CDU’er en voormalig rechterhand van Angela Merkel, zei tevreden te zijn met het oordeel, waardoor toekomstige generaties niet opgezadeld zullen zitten met de schulden van de huidige.

De vraag is nu met welke lasten de komende generaties wél opgescheept zullen zitten. In het licht van de klimaatcrisis zijn er steeds meer economen en politici die de Duitse obsessie met een sluitende begroting niet meer van deze tijd vinden. De directeur van het Duitse Instituut voor Economische Wetenschap (DIW) Marcel Fratzscher zei op het politieke kanaal Phoenix dat Duitsland dringend moet investeren. „We hebben een investeringsoffensief nodig om Duitsland klaar te maken voor de toekomst en industrieland kan blijven. Om schulden kun je nu niet heen.”

Behalve in verduurzaming moet ook in defensie en digitalisering worden geïnvesteerd, volgens Fratzscher.

De voorzitter van de SPD Lars Klingbeil ziet dat ook zo, en pleitte woensdag al voor hogere belastingen om het gat te dichten. Ook volgens de Groenen zijn forse investeringen onontbeerlijk. Minister van Economie Robert Habeck (Groenen) noemde het KTF zelfs, nog voor de uitspraak van woensdag, een steunpilaar in de poging de Duitse economie te stabiliseren. De twee belangrijkste politieke geloofsartikelen van minister van Financiën Christian Lindner (FDP) daarentegen lijken het vasthouden aan de Schuldenbremse en een veto tegen belastingverhogingen te zijn.

Lees ook
‘Eigenlijk zouden nu ook aan Duitsland sancties moeten worden opgelegd’

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

admin
November 26, 2024
0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.

Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

admin
November 26, 2024
0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

admin
November 26, 2024
0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”