Ruim 45 jaar werkt agent-07 bij de politie. Hij heeft tijdens dat lange dienstverband één keer eerder met zijn dienstwapen op iemand geschoten. Toen vuurde hij op een verdachte van mensenhandel die zijn collega „zo goed als ondersteboven” dreigde te rijden. Dat was ruim dertig jaar geleden.
Vrijdag stond agent-07 in de rechtbank in Utrecht terecht voor poging tot doodslag, omdat hij vorig jaar op 5 juli – tijdens een boerenprotest in Heerenveen tegen de stikstofplannen van de regering – schoot op een tractor die werd bestuurd door de destijds zestienjarige jongen Jouke. Zijn berechting valt de agent zwaar. Naar eigen zeggen is hij iemand die altijd vooropgaat in de strijd. „In moeilijke omstandigheden doe ik altijd een stap naar voren. Ik loop niet weg voor mijn verantwoordelijkheid.” Zijn collega’s bevestigen dat.
Het handelen van de verdachte, op een zomerse dinsdagavond toen een gelegenheidscoalitie van agrariërs, hardekernvoetbalsupporters en relschoppers steeds meer wegen blokkeerde, werd vrijdag minutieus besproken in de zogeheten Blauwe Kamer van de rechtbank Midden-Nederland. Die kamer oordeelt sinds dit jaar over verdacht gewelddadig handelen van politieagenten.
Strikt beveiligd
Agent-07 was niet aanwezig in de rechtszaal. Hij zat geflankeerd door zijn advocaat met een pruik op in een andere ruimte. Er werd via een beeldverbinding met de verdachte gesproken. Zijn identiteit bleef geheim. Zelfs de rechters weten niet hoe de agent heet. Alles omwille van de veiligheid, aldus het OM. Tot ver na het schietincident is volgens justitie geprobeerd het woonadres van de schutter te achterhalen, met als doel hem en zijn gezin schade toe te brengen. De strafzaak werd vrijdag om die reden strikt beveiligd. Het publiek mocht alleen vanuit een speciale zaal de zitting volgen en kon de beelden van de verdachte niet zien.
Tijdens de rechtszaak zei de agent dat hij die fatale dag op de tractor schoot omdat hij de indruk had dat de bestuurder met het voertuig op hem en zijn collega’s wilde inrijden. De beelden – door omstanders met een telefoon gemaakt – die in de rechtszaal werden vertoond, rijmden niet met die indruk. Daarop reed de tractor juist weg van de agent. Die stelde dat sprake was van een heel „hectische en onvoorspelbare situatie”. En hij was al vier drukke dagen in touw. Achteraf bezien noemt hij zelf zijn handelwijze onverstandig. „Maar ik kan geen gedachten lezen.” Hij wist niet wat de tractorrijder van plan was.
Lees ook
‘Een raak schot, dat zou… tamelijk dramatisch zijn’
Slachtofferverklaring
De verdachte agent zei ook dat de politie niet goed is uitgerust om doeltreffend te kunnen optreden tegen tractoren die de weg blokkeren. En hij wilde zichzelf en zijn collega’s beschermen. „Ik had niet de bedoeling om iemand uit het leven te schieten. Die doelstelling heb ik nooit en te nimmer gehad.”
Drie maanden na het schietincident heeft de verdachte agent een gesprek gehad met Jouke en diens ouders. Over die conversatie werden geen nadere mededelingen gedaan. Namens Jouke legde zijn moeder een slachtofferverklaring af. Ze vertelde dat het „voorval onze wereld op zijn kop heeft gezet”. De jongste twee kinderen, die beiden aanwezig waren op 5 juli, „hebben nog altijd last van paniekaanvallen. Het hele gezin is nog altijd in therapie om alles te verwerken”. De aanhoudende aandacht van de pers en op sociale media, helpt niet bij de verwerking. De moeder zei dat „de agent zijn fout moet erkennen en toegeven. Wij vinden een sorry op zijn plaats”.
Een zaak met veel emoties, zei officier van justitie Pieter van Rest, in zijn requisitoir. Het schieten leidde tot een jacht op agenten. De verkeerde politieman werd zelfs lange tijd als ‘schutter’ belaagd. Agent-07 had volgens het OM niet mogen schieten. Hij handelde verwijtbaar, heeft te weinig „reflectief vermogen” en kan geen sorry zeggen. Volgens de aanklager heeft Jouke niet op de agent ingereden. Het OM eist een voorwaardelijke celstraf van een maand voor poging tot doodslag.
Lees ook
Boerenverzet: hoe intimidatie en radicale acties het stikstofoverleg blokkeerden
